Na podstawie art. 206 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. Nr 115, poz. 741) zarządza się, co następuje:

§ 2.[Definicje] Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) właściwym organie - należy przez to rozumieć:

a) wojewodę - w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa i będących w zarządzie państwowych osób prawnych,

b) kierownika urzędu rejonowego - w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa oraz będących w użytkowaniu spółdzielni i innych osób prawnych,

c) zarząd gminy - w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność gminy, będących w zarządzie komunalnych osób prawnych lub w użytkowaniu spółdzielni i innych osób prawnych,

2) spółdzielniach - należy przez to rozumieć również związki spółdzielcze.

§ 3.[Cena nieruchomości] 1. W decyzji stwierdzającej uwłaszczenie państwowych i komunalnych osób prawnych ustala się cenę nieruchomości gruntowej według stanu na dzień 5 grudnia 1990 r. i według wartości na dzień wydania tej decyzji.

2. W umowie o oddanie spółdzielniom oraz innym osobom prawnym nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie własności budynków, innych urządzeń i lokali ustala się cenę nieruchomości gruntowej według stanu i wartości na dzień zawarcia umowy.

3. Wartość nieruchomości, o których mowa w ust. 1 i 2, określa się zgodnie z przepisami działu IV rozdziału 1 ustawy.

§ 5.[Stwierdzenie prawa zarządu] 1. Właściwy organ z urzędu stwierdza dotychczasowe prawo zarządu państwowych i komunalnych osób prawnych do nieruchomości, według stanu na dzień 5 grudnia 1990 r.

2. Właściwy organ z urzędu stwierdza dotychczasowe prawo zarządu państwowych instytucji kultury, o których mowa w art. 202, do nieruchomości, według stanu na dzień 5 grudnia 1990 r. oraz na dzień 1 stycznia 1998 r.

3. W przypadku przedsiębiorstw, o których mowa w art. 201, właściwy organ z urzędu stwierdza dotychczasowe prawo zarządu jednostek organizacyjnych, wymienionych w tym przepisie, do nieruchomości, według stanu na dzień 5 grudnia 1990 r.

4. Przed stwierdzeniem dotychczasowego prawa zarządu, o którym mowa w ust. 1-3, właściwy organ bada, czy nie zostały zgłoszone roszczenia poprzednich właścicieli w stosunku do nieruchomości będących przedmiotem uwłaszczenia oraz czy uwłaszczenie nie narusza praw osób trzecich.

§ 7.[Zawarcie umowy] Właściwy organ, po stwierdzeniu prawa użytkowania nieruchomości przez spółdzielnię lub inną osobę prawną według stanu na dzień 5 grudnia 1990 r., zawiera ze spółdzielnią lub inną osobą prawną, na jej wniosek, umowę o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste oraz o przeniesienie własności znajdujących się na niej budynków, innych urządzeń i lokali.

§ 9.[Podstawa do uznania środków za własne] 1. Podstawę do uznania środków państwowych i komunalnych osób prawnych, spółdzielni oraz innych osób prawnych za środki własne tych osób stanowią dokumenty, które zgodnie z obowiązującymi przepisami świadczą o źródłach pochodzenia środków finansowych, a w szczególności:

1) zarządzenia o utworzeniu lub przekształceniu państwowej i komunalnej osoby prawnej oraz akty prawne o utworzeniu lub przekształceniu spółdzielni lub innych osób prawnych,

2) sprawozdania z finansowania inwestycji,

3) decyzje o przekazaniu środków finansowych na inwestycje,

4) umowy o partycypacji w kosztach inwestycji,

5) orzeczenia i protokoły z badania bilansów.

2. [3] Jeżeli państwowa lub komunalna osoba prawna, spółdzielnia albo inna osoba prawna nie dysponuje dokumentami stanowiącymi podstawę do uznania środków za jej własne, podstawę taką mogą stanowić oświadczenia kierownika i głównego księgowego osoby prawnej o braku dokumentów, o których mowa w ust. 1, oraz o źródłach pochodzenia środków finansowych. W oświadczeniach powinny być wymienione rodzaje środków finansowych użytych na wybudowanie lub nabycie budynków, innych urządzeń i lokali, a także okresy, w których środki te były wydatkowane. Do oświadczeń stosuje się art. 75 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego.

3. Podstawę do uznania środków jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 201 ust. 1, za środki własne tych jednostek stanowią dokumenty wymienione w ust. 1 oraz zarządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej o ich utworzeniu lub przekształceniu.

§ 10.[Przedstawienie dokumentów lub oświadczeń] 1. Państwowa lub komunalna osoba prawna, spółdzielnia albo inna osoba prawna ubiegająca się o uznanie środków finansowych za środki własne przedstawia właściwemu organowi dokumenty lub oświadczenia, o których mowa w § 9.

2. W razie wątpliwości co do faktów stwierdzonych w oświadczeniach, właściwy organ może żądać dostarczenia dokumentów lub uzupełnienia oświadczeń w wyznaczonym terminie albo złożenia dodatkowych wyjaśnień.

3. Nieprzedstawienie w wyznaczonym terminie dokumentów lub oświadczeń albo uchylenie się od dodatkowych wyjaśnień może być uznane za brak dowodów na to, że państwowa lub komunalna osoba prawna, spółdzielnia albo inna osoba prawna wybudowała albo nabyła budynki, inne urządzenia i lokale ze środków własnych.

§ 11.[Kwoty należne z tytułu nabycia własności] 1. Wysokość kwot należnych z tytułu nabycia własności budynków, innych urządzeń i lokali przez państwowe i komunalne osoby prawne ustala się zgodnie z § 3 ust. 1.

2. Wysokość kwot należnych z tytułu nabycia własności budynków, innych urządzeń i lokali przez spółdzielnie oraz inne osoby prawne ustala się zgodnie § 3 ust. 2.

§ 12.[Kwota należna z tytułu nabycia własności] 1. Jeżeli państwowa lub komunalna osoba prawna, spółdzielnia albo inna osoba prawna sfinansowała budowę lub nabycie budynków, innych urządzeń i lokali w części ze środków własnych, o których mowa w § 8, a w części ze środków budżetu państwa lub gminy, wysokość kwoty należnej z tytułu nabycia własności tych obiektów odpowiada wartości nakładów budżetu państwa lub gminy ustalonych na dzień wydania decyzji stwierdzającej nabycie lub na dzień zawarcia umowy, o której mowa w § 7.

2. Jeżeli państwowa lub komunalna osoba prawna, spółdzielnia albo inna osoba prawna dokonała ze środków własnych odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub modernizacji budynków, innych urządzeń i lokali, wysokość kwoty należnej z tytułu nabycia własności tych obiektów pomniejsza się o wartość nakładów poniesionych - odpowiednio przed dniem 5 grudnia 1990 r. lub dniem zawarcia umowy, o której mowa w § 7.

3. Przy ustalaniu wartości poniesionych nakładów, o których mowa w ust. 1 i 2, przyjmuje się za podstawę faktycznie wykonane w ramach tych nakładów roboty oraz wartość tych robót - odpowiednio na dzień wydania decyzji stwierdzającej nabycie lub na dzień zawarcia umowy, o której mowa w § 7.

§ 13.[Budynki wpisane do rejestru zabytków] W przypadku nabycia przez państwowe i komunalne osoby prawne, spółdzielnie albo inne osoby prawne własności budynków, innych urządzeń i lokali wpisanych do rejestru zabytków, przy ustalaniu wysokości należnych kwot stosuje się odpowiednio art. 68 ust. 3.

§ 15.[Wniosek o dokonanie wpisu] 1. Z wnioskiem o dokonanie wpisu hipoteki zabezpieczającej wierzytelność występuje właściwy organ, dołączając do wniosku decyzję, o której mowa w art. 200 ust. 1 pkt 2.

2. Wniosek o dokonanie wpisu hipoteki powinien dodatkowo zawierać oświadczenie właściwego organu, że wierzytelność z tytułu nabycia własności budynków, innych urządzeń i lokali nie została zaspokojona do dnia złożenia wniosku, mimo upływu terminu wyznaczonego w decyzji, o której mowa w art. 200 ust. 1 pkt 2.

3. Jeżeli dla nieruchomości nie ma założonej księgi wieczystej, wniosek, o którym mowa w ust. 1, należy połączyć z wnioskiem o jej założenie, stosownie do art. 61 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, oraz o dokonanie w tej księdze wpisu własności nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa lub gminy oraz użytkowania wieczystego tej nieruchomości, a także własności położonych na niej budynków, innych urządzeń i lokali na rzecz państwowej lub komunalnej osoby prawnej.

§ 16.[Wykreślenie hipoteki] 1. Wykreślenie hipoteki następuje w przypadku:

1) zaspokojenia wierzytelności - na podstawie oświadczenia właściwego organu,

2) zaspokojenia wierzytelności w wysokości równej kwocie uzyskanej ze zbycia nieruchomości, jeżeli państwowa lub komunalna osoba prawna, zobowiązana do spłacenia wierzytelności, wystąpiła o zgodę na zrzeczenie się własności nieruchomości, a właściwy organ zgody tej odmówił - na podstawie oświadczenia właściwego organu,

3) wygaśnięcia wierzytelności w przypadkach, o których mowa w art. 200 ust. 3 - odpowiednio na podstawie aktu przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w spółkę z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa lub na podstawie zarządzenia o prywatyzacji bezpośredniej, wydanego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji (Dz.U. Nr 118, poz. 561 i Nr 156, poz. 575 oraz z 1997 r. Nr 32, poz. 184, Nr 98, poz. 603, Nr 106, poz. 673, Nr 121, poz. 770, Nr 137, poz. 926 i Nr 141, poz. 945),

4) przekształcenia przedsiębiorstwa komunalnego w jednoosobową spółkę gminy - na podstawie wypisu z rejestru przedsiębiorstw państwowych potwierdzającego wykreślenie przedsiębiorstwa komunalnego z tego rejestru,

5) zbycia wszystkich lokali mieszkalnych, które stały się przedmiotem odrębnej własności, jeżeli w budynku znajdują się wyłącznie lokale mieszkalne - na podstawie umów sprzedaży tych lokali.

2. Wykreślenie hipoteki następuje na wniosek, z zastrzeżeniem ust. 3.

3. Wykreślenie hipoteki może nastąpić z urzędu, w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, jeżeli sąd prowadzący księgi wieczyste dysponuje dokumentami stwierdzającymi zbycie wszystkich lokali mieszkalnych.

§ 17.[Zawiadomienie o czynności prawnej] Państwowe i komunalne osoby prawne są zobowiązane do zawiadomienia właściwego organu o sprzedaży, wydzierżawieniu, wynajęciu lub innym odpłatnym udostępnieniu nieruchomości lub jej części, jeżeli na nieruchomościach tych dokonano zabezpieczenia hipotecznego wierzytelności.

§ 19.[Wejście w życie] [4] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.