Art. 1. W ustawie z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. Nr 85, poz. 428, z 1994 r. Nr 76, poz. 344, z 1995 r. Nr 124, poz. 601, z 1996 r. Nr 58, poz. 262 i Nr 106, poz. 496 oraz z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 41, poz. 255 i Nr 106, poz. 679) wprowadza ssę następujące zmiany;

1) art. 1 otrzymuje brzmienie:

„Art. 1. 1. Regionalne izby obrachunkowe, zwane dalej «izbami», są państwowymi organami nadzoru i kontroli gospodarki finansowej podmiotów, o których mowa w ust. 2.

2. Izby powołane są do nadzoru nad działalnością komunalną w zakresie spraw budżetowych oraz kontroli gospodarki finansowej i zamówień publicznych:

1) gmin, związków międzygminnych, innych komunalnych osób prawnych i sejmików samorządowych,

2) Krajowego Związku Kas Powszechnego Ubezpieczenia Zdrowotnego, zwanego dalej «Krajowym Związkiem Kas», oraz kas regionalnych i kas branżowych powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, zwanych dalej «kasami regionalnymi» i «kasami branżowymi».

3. Izby wydają opinie w sprawach określonych ustawami.

4. Izby prowadzą działalność informacyjną i szkoleniową w zakresie objętym nadzorem i kontrolą.”;

2) w art. 5 w ust. 1 po wyrazach „gospodarkę finansową” dodaje się wyrazy „i zamówienia publiczne”;

3) w art. 5 w ust. 1, w art. 6 oraz w art. 18 w ust. 3 wyrazy „ust. 1” zastępuje się wyrazami „ust. 2”;

4) w art. 9:

a) w ust. 3 dodaje się na końcu zdanie w brzmieniu: „Do wniosków zawartych w wystąpieniu pokontrolnym przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżenia do kolegium izby.”,

b) dodaje się ust. 4 i 5 w brzmieniu:

„4. Zastrzeżenie składa właściwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od otrzymania wystąpienia pokontrolnego za pośrednictwem izby. Podstawą zgłoszenia zastrzeżenia może być tylko zarzut naruszenia prawa poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.

5. Bieg terminu, o którym mowa w ust. 3, ulega zawieszeniu na czas rozpatrzenia zastrzeżenia w odniesieniu do wniosków pokontrolnych objętych zastrzeżeniem.”;

5) dodaje się art. 9a w brzmieniu:

„Art. 9a. Izby kontrolują pod względem rachunkowym i formalnym kwartalne sprawozdania z wykonania budżetów gmin, sporządzane na zasadach określonych przez Ministra Finansów.”;

6) art. 10 otrzymuje brzmienie:

„Art. 10. 1. Informację o stwierdzonych nieprawidłowościach w zakresie danych dotyczących naliczania subwencji i rozliczeń dotacji celowych prezes izby przekazuje organom dokonującym podziału tych środków oraz Prezesowi Rady Ministrów.

2. Informację o stwierdzonych nieprawidłowościach prezes izby przekazuje:

1) jeżeli dotyczą działalności kasy regionalnej lub kasy branżowej – Zarządowi Krajowego Związku Kas,

2) jeżeli dotyczą działalności Krajowego Związku Kas – Prezesowi Rady Ministrów, Ministrowi Finansów oraz Ministrowi Zdrowia i Opieki Społecznej.

3. Informacje o stwierdzonych nieprawidłowościach w zakresie rozliczeń zadań zleconych Krajowemu Związkowi Kas, kasom regionalnym lub kasom branżowym, izba przekazuje organom zlecającym te zadania.

4. Zarząd Krajowego Związku Kas jest obowiązany przedstawić kolegium izby w terminie jednego miesiąca informację o podjętych działaniach mających na celu usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości.”;

7) art. 11 otrzymuje brzmienie:

„Art. 11. 1. Izba bada w trybie nadzoru określonym w art. 91 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74, Nr 58, poz. 261, Nr 106, poz. 496 i Nr 132, poz. 622 oraz z 1997 r. Nr 9, poz. 43, Nr 106, poz. 679 i Nr 107, poz. 686) zgodność z prawem uchwał organów gmin w sprawach:

1) budżetu,

2) procedury uchwalania budżetu,

3) układu wykonawczego budżetu gminy, jego szczegółowości oraz zmian,

4) absolutorium dla zarządu,

5) emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu przez zarząd,

6) zaciągania pożyczek i kredytów długoterminowych,

7) ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych,

8) zobowiązań w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o wartości przekraczającej granicę ustalaną corocznie przez radę,

9) określenia wysokości sumy, do której zarząd może samodzielnie zaciągać zobowiązania,

10) udzielania poręczeń majątkowych,

11) wskazania banków prowadzących obsługę bankową gminy,

12) określenia zakresu i zasad przyznawania dotacji dla jednostek gospodarki pozabudżetowej,

13) blokowania planowanych wydatków budżetowych,

14) upoważnienia zarządu gminy do dokonywania zmian w budżecie,

15) upoważnienia zarządu do dysponowania rezerwami,

16) uchwalania planu dochodów i wydatków gminnego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

2. W przypadku nieuchwalenia budżetu przez radę gminy do 31 marca roku budżetowego izba ustala budżet gminy w terminie do końca kwietnia roku budżetowego w zakresie obowiązkowych zadań własnych oraz zadań zleconych.

3. W przypadku nieistotnego naruszenia prawa w uchwale izba nie stwierdza nieważności uchwały, lecz wskazuje sposób usunięcia uchybienia.

4. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio do związków międzygminnych i sejmików samorządowych.”;

8) art. 12 otrzymuje brzmienie:

„Art. 12. 1. Izba, prowadząc postępowania nadzorcze w sprawie uznania uchwał określonych w art. 11 za nieważne w całości lub w części, wskazuje nieprawidłowości oraz sposób i termin ich usunięcia.

2. Jeżeli organ właściwy w wyznaczonym terminie nie usunie nieprawidłowości, o których mowa w ust. 1, kolegium izby orzeka o nieważności uchwał w całości lub w części.

3. W przypadku stwierdzenia nieważności uchwały budżetowej w całości lub w części budżet lub jego część dotknięte nieważnością ustala kolegium izby.”;

9) w art. 13:

a) pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) wydawanie na wniosek pożyczkodawcy lub kredytodawcy opinii o możliwości spłaty pożyczki lub kredytu,”

b) skreśla się pkt 2,

c) w pkt 4 skreśla się wyrazy „o wnioskach sporządzonych przez komisję rewizyjną w sprawie absolutorium oraz o udzielonych zamówieniach publicznych”,

d) w pkt 5 skreśla się wyrazy „oraz sprawozdaniach z realizacji zamówień publicznych”,

e) pkt 6 otrzymuje brzmienie:

„6) wydawanie opinii o wnioskach komisji rewizyjnych rad gmin w sprawie absolutorium.”;

10) w art. 15:

a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Każdy sejmik powołuje po 2 członków spoza swego składu. Jeżeli zasięg działania izby obejmuje tylko jedno województwo, sejmik powołuje 4 członków.”,

b) dodaje się ust. 2a w brzmieniu:

„2a. Prezes Rady Ministrów może, w drodze rozporządzenia, zwiększyć liczbę członków kolegium z uwzględnieniem postanowień ust. 1.”,

c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Członkowie kolegium w zakresie realizacji zadań nadzorczych i funkcji kontrolnych są niezawiśli i podlegają jedynie ustawom.”,

d) w ust. 5 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się wyrazy „po zasięgnięciu opinii kolegium izby.”,

e) dodaje się ust. 7 w brzmieniu:

„7. Członkostwo w kolegium ma charakter etatowy lub pozaetatowy. Charakter członkostwa określa organ powołujący członka kolegium po zasięgnięciu opinii prezesa izby.”;

11) art. 17 otrzymuje brzmienie:

„Art. 17. 1. Prezes izby reprezentuje ją na zewnątrz, kieruje sprawami nie zastrzeżonymi dla organów izby i jest przełożonym pracowników izby.

2. Prezes izby:

1) kieruje obradami kolegium oraz wyznacza składy orzekające,

2) występuje do Prezesa Rady Ministrów lub sejmiku samorządowego z wnioskiem o odwołanie członka kolegium, po zasięgnięciu opinii kolegium izby,

3) występuje do Prezesa Rady Ministrów o zwiększenie liczby członków kolegium,

4) powołuje rzecznika oraz zastępców rzecznika dyscypliny budżetowej spośród członków kolegium izby.”;

12) w art. 18 w ust. 1:

a) skreśla się wyrazy „w pełnym składzie”,

b) w pkt 1 wyrazy „uchwał gmin, w rozumieniu art. 11” zastępuje się wyrazami „uchwał, o których mowa w art. 11 ust. 1”,

c) pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) przyjmowanie sprawozdań z działalności kontrolnej i informacyjno-szkoleniowej izby,”

d) pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) uchwalanie wniosków do projektu budżetu izby oraz ramowego planu pracy,”

e) po pkt 5 dodaje się pkt 5a w brzmieniu:

„5a) rozpatrywanie zastrzeżeń do wniosków zawartych w wystąpieniach pokontrolnych,”;

13) w art. 19:

a) w ust. 2 wyrazy „w art. 13” zastępuje się wyrazami „w ustawach”,

b) dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

„3. W sprawach, o których mowa w art. 13 pkt 6, izby wydają opinię w terminie 14 dni.”;

14) w art. 20:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Od uchwał składów orzekających służy odwołanie do kolegium izby w terminie 14 dni od dnia doręczenia uchwały.”;

b) w ust. 2 skreśla się wyrazy „pełny skład”, a wyrazy „w ciągu 2 tygodni” zastępuje się wyrazami „w terminie 14 dni”;

15) w art. 21 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„1. Wydanie przez izbę negatywnej opinii o projekcie budżetu gminy nie wstrzymuje procedury uchwalania budżetu, jednakże zarząd gminy zobowiązany jest przed uchwaleniem budżetu gminy przedstawić tę opinię radzie gminy wraz z odpowiedzią na zawarte w niej zarzuty.

2. O negatywnej opinii wydanej w sprawach określonych w art. 13 pkt 3 i 4 prezes izby informuje właściwego wojewodę i Ministra Finansów.”;

16) w art. 22 w ust. 1 wyrazy „do pięciu” zastępuje się wyrazami „do dziewięciu”;

17) w art. 23 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:

„2. Stanowiska inspektora i członka kolegium nie można łączyć z zatrudnieniem w jednostkach określonych w art. 1 ust. 2, członkostwem w organach gminy oraz w samorządowych kolegiach odwoławczych.”;

18) art. 24 otrzymuje brzmienie:

„Art. 24. 1. Inspektorzy wykonują zadania kontrolne izby; sporządzają protokoły, które przekazują prezesowi izby i podmiotom kontrolowanym.

2. Inspektorowi kontroli oraz osobie nadzorującej czynności kontrolne przysługuje dieta w podwójnej wysokości.”;

19) art. 25 otrzymuje brzmienie:

„Art. 25. Członkowie kolegium oraz inspektorzy w zakresie wykonywanych czynności korzystają z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym.”;

20) po art. 25 dodaje się art. 25a i 25b w brzmieniu:

„Art. 25a. 1. Prezesi izb oraz po jednym reprezentancie wybranym przez kolegia izb tworzą Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych, do zadań której należy:

1) reprezentowanie izb wobec naczelnych i centralnych organów państwa,

2) przedstawianie Prezesowi Rady Ministrów wniosków dotyczących zmian w przepisach prawnych regulujących komunalną gospodarkę finansową,

3) przedkładanie właściwemu dysponentowi części budżetowej wniosków do projektu budżetu państwa w części obejmującej izby,

4) upowszechnianie dorobku i doświadczeń izb,

5) uzgadnianie planów i programów szkoleń pracowników izb,

6) koordynowanie planów i programów kontroli,

7) przedkładanie corocznie Sejmowi w terminie do 30 czerwca sprawozdań z działalności izb i wykonania budżetu przez gminy.

2. Rada wybiera ze swojego składu na okres dwóch lat przewodniczącego i dwóch zastępców.

3. Przewodniczący Rady kieruje jej pracami oraz reprezentuje Radę na zewnątrz.

4. Krajowa Rada pracuje na podstawie regulaminu zatwierdzonego przez Prezesa Rady Ministrów.

Art. 25b. 1. Zastrzeżenia do wniosków zawartych w wystąpieniach pokontrolnych rozpatrują kolegia izb.

2. Kolegium może zastrzeżenia oddalić lub uwzględnić. Przed rozstrzygnięciem sprawy kolegium może zarządzić przeprowadzenie dodatkowych czynności kontrolnych.

3. Uchwały kolegium w sprawach odwoławczych zapadają zwykłą większością głosów, na posiedzeniu niejawnym.

4. Rozpatrzenie zastrzeżenia powinno nastąpić w terminie 30 dni.”;

21) w art. 26:

a) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. Stosunek pracy z przewodniczącym kolegium, jego zastępcą oraz pozostałymi etatowymi członkami kolegium izby nawiązuje się na podstawie powołania.”,

b) po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:

„3a. Nieetatowi członkowie kolegium izby otrzymują stosowny ryczałt określony rozporządzeniem, o którym mowa w ust. 6. Do nieetatowych członków kolegium izby stosuje się odpowiednio przepisy art. 25 ust. 1–3 ustawy o samorządzie terytorialnym, z tym że zgodę na rozwiązanie stosunku pracy wyraża kolegium izby”,

c) skreśla się ust. 4 i 5;

22) w art. 27 skreśla się wyrazy „do 5 000 000 złotych”.

Art. 2. W ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74, Nr 58, poz. 261, Nr 106, poz. 496 i Nr 132, poz. 622 oraz z 1997 r. Nr 9, poz. 43, Nr 106, poz. 679 i Nr 107, poz. 686) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 52 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Projekt budżetu wraz z informacją o stanie mienia komunalnego i objaśnieniami zarząd przedkłada radzie gminy najpóźniej do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy i przesyła projekt regionalnej izbie obrachunkowej, celem zaopiniowania.”;

2) w art. 53 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3. W przypadku nieuchwalenia budżetu w terminie, o którym mowa w ust. 2, regionalna izba obrachunkowa ustala budżet gminy w zakresie obowiązkowych zadań własnych oraz zadań zleconych w terminie do końca kwietnia roku budżetowego. Do dnia ustalenia budżetu przez regionalną izbę obrachunkową podstawą gospodarki budżetowej jest projekt budżetu, o którym mowa w ust. 2.”;

3) w art. 60 w ust. 2 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:

„Rada gminy może wskazać więcej niż jeden bank.”

Art. 3. W ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o finansowaniu gmin (Dz. U. Nr 129, poz. 600, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 124, poz. 601 i Nr 154, poz. 794, z 1996 r. Nr 149, poz. 704 i Nr 156, poz. 774 oraz z 1997 r. Nr 79, poz. 484) w art. 25 ust. 2 skreśla się.

Art. 4. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z tym że art. 1 ust. 2 pkt 2 oraz art. 10 ust. 2–4 ustawy, o której mowa w art. 1, wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.