Na podstawie art.71 ust. 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 88, poz. 400, z 1992 r. Nr 21, poz. 86 i Nr 54, poz. 254, z 1994 r. Nr 53, poz. 214, z 1995 r. Nr 4, poz. 17 i Nr 34, poz. 163, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 i Nr 152, poz. 723 oraz z 1997 r. Nr 28, poz. 153 i Nr 88, poz. 554) zarządza się, co następuje:

§ 1.1. Strażak Państwowej Straży Pożarnej, zwany dalej „strażakiem”, mianowany na stałe oraz w służbie przygotowawczej nabywa prawo do pierwszego urlopu wypoczynkowego z upływem roku służby.

2. Prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego strażak nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.

§ 2.1. Do okresu służby, od którego zależy prawo do pierwszego urlopu, wlicza się okresy:

1) służby kandydackiej,

2) zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób rozwiązania stosunku pracy,

3) służby w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Służbie Więziennej i zawodowej służby w Wojsku Polskim,

4) zasadniczej służby wojskowej, jeżeli przyjęcie do Państwowej Straży Pożarnej nastąpiło w terminie 30 dni od dnia zwolnienia ze służby wojskowej.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli przyjęcie do służby w Państwowej Straży Pożarnej po odbyciu zasadniczej służby wojskowej nastąpiło z przyczyn od strażaka niezależnych w terminie późniejszym niż określony w ust. 1 pkt 4, pod warunkiem że w terminie tym miało miejsce jego zgłoszenie się do podjęcia służby w Państwowej Straży Pożarnej.

3. Urlop wypoczynkowy może być udzielony strażakowi nie wcześniej niż po upływie trzech miesięcy służby w Państwowej Straży Pożarnej.

§ 3.1. Strażakowi, który przed przyjęciem do służby wykorzystał urlop wypoczynkowy za dany rok kalendarzowy albo otrzymał ekwiwalent pieniężny za nie wykorzystany urlop, nie przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego w roku przyjęcia do służby. Prawo do urlopu nabywa z dniem 1 stycznia następnego roku.

2. W razie niewykorzystania przed przyjęciem do służby urlopu wypoczynkowego w całości, strażak uzyskuje w roku kalendarzowym, w którym podejmuje służbę, prawo do dalszej części urlopu wypoczynkowego proporcjonalnie do okresu służby w danym roku kalendarzowym.

3. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do strażaków, którzy bezpośrednio przed podjęciem służby stałej pełnili służbę kandydacką.

§ 4.1. Za dni ustawowo wolne od pracy, o których mowa w art. 71 ust. 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej, należy rozumieć niedziele i święta określone w odrębnych przepisach.

2. Urlop wypoczynkowy strażaka pełniącego służbę w systemie codziennym nie może rozpoczynać się ani kończyć w niedzielę oraz w dniu określonym w odrębnych przepisach jako dniu świątecznym.

3. Urlop wypoczynkowy strażaka pełniącego służbę w systemie zmianowym zaczyna się w dniu planowanej służby oraz kończy w dniu poprzedzającym kolejną służbę.

§ 5.1. Urlop wypoczynkowy powinien być udzielany zgodnie z planem urlopów, który ustala przełożony uprawniony do mianowania (powołania) w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową, biorąc pod uwagę wnioski strażaków oraz konieczność zapewnienia prawidłowego toku służby.

2. Plan urlopów podaje się do wiadomości strażaków w sposób przyjęty w danej jednostce organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej.

§ 6.Na wniosek kobiety strażaka urlopu wypoczynkowego udziela się bezpośrednio po urlopie macierzyńskim lub urlopie udzielonym na warunkach urlopu macierzyńskiego.

§ 7.1. Przesunięcie terminu urlopu może nastąpić na wniosek strażaka umotywowany ważnymi przyczynami,

2. Przesunięcie terminu urlopu jest dopuszczalne także z powodu szczególnych potrzeb służby, jeżeli nieobecność strażaka spowodowałaby poważne zakłócenie toku służby.

§ 8.1. Jeżeli strażak nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w służbie, a w szczególności z powodu:

1) czasowej niezdolności do służby wskutek choroby,

2) odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,

3) urlopu macierzyńskiego

– urlop należy przesunąć na termin późniejszy wybrany przez strażaka, lecz nie kolidujący z prawidłowym tokiem służby.

2. Część urlopu nie wykorzystanego z powodu:

1) czasowej niezdolności do służby wskutek choroby,

2) odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,

3) urlopu macierzyńskiego

– należy udzielić w terminie późniejszym wybranym przez strażaka, lecz nie kolidującym z prawidłowym tokiem służby.

3. Za zaległy urlop wypoczynkowy nie wykorzystany z powodu wyznaczenia do pełnienia służby poza jednostkami organizacyjnymi Państwowej Straży Pożarnej strażak otrzymuje ekwiwalent pieniężny.

§ 9.1. Przełożony uprawniony do mianowania (powołania) może odwołać strażaka z urlopu wypoczynkowego tylko wówczas, gdy jego obecności w służbie wymagają okoliczności nie przewidziane w chwili rozpoczęcia urlopu.

2. Przełożony wymieniony w ust. 1 jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez strażaka, pozostające w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu.

§ 10.Urlopu nie wykorzystanego zgodnie z planem urlopów należy strażakowi udzielić najpóźniej do końca pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego, biorąc pod uwagę wniosek strażaka oraz konieczność prawidłowego toku służby.

§ 11.1. W razie zgłoszenia przez strażaka pisemnego żądania zwolnienia ze służby, urlop wypoczynkowy przysługujący w roku, w którym następuje zwolnienie, powinien być wykorzystany w okresie 3 miesięcy od dnia złożenia tego żądania.

2. Prawo do ekwiwalentu za nie wykorzystany urlop wypoczynkowy strażak nabywa z dniem zwolnienia ze służby.

§ 12.Na wniosek strażaka urlop wypoczynkowy może być podzielony na części, z tym że co najmniej jedna część urlopu powinna obejmować nie mniej niż 15 kolejnych dni.

§ 13.1. Strażakowi, który osiągnął określony staż służby, przysługuje corocznie płatny dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze:

1) 5 dni kalendarzowych – dla mającego 15-letni okres służby,

2) 10 dni kalendarzowych – dla mającego 20-letni okres służby,

3) 15 dni kalendarzowych – dla mającego 25-letni okres służby.

2. Strażak nabywa prawo do pierwszego urlopu, o którym mowa w ust. 1, z dniem osiągnięcia określonego stażu służby.

§ 14.1. Strażakowi, który osiągnął określony wiek, przysługuje corocznie płatny dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze:

1) 5 dni kalendarzowych – po ukończeniu 40 lat życia,

2) 7 dni kalendarzowych – po ukończeniu 45 lat życia,

3) 15 dni kalendarzowych – po ukończeniu 55 lat życia.

2. Strażak nabywa prawo do pierwszego urlopu, o którym mowa w ust. 1, z dniem osiągnięcia określonego wieku.

§ 15.1. Strażakowi pełniącemu służbę w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia przysługuje corocznie płatny dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze:

1) 5 dni kalendarzowych – przy czwartym stopniu uciążliwości lub szkodliwości dla zdrowia,

2) 7 dni kalendarzowych – przy trzecim stopniu uciążliwości lub szkodliwości dla zdrowia,

3) 10 dni kalendarzowych – przy drugim stopniu uciążliwości lub szkodliwości dla zdrowia,

4) 15 dni kalendarzowych – przy pierwszym stopniu uciążliwości lub szkodliwości dla zdrowia.

2. Wykaz stanowisk, z których zajmowaniem wiążą się określone stopnie uciążliwości lub szkodliwości wykonywania służby, określa załącznik do rozporządzenia.

3. Zaliczenia służby strażaka do odpowiedniego stopnia uciążliwości lub szkodliwości dla zdrowia dokonuje, z uwzględnieniem postanowień załącznika do rozporządzenia, przełożony uprawniony do mianowania (powołania).

§ 16.1. Strażak nabywa prawo do pierwszego urlopu, o którym mowa § 15 ust. 1, z upływem roku pełnienia służby na stanowiskach określonych w wykazie wymienionym w § 15 ust. 2.

2. Okres pełnienia służby, o którym mowa w ust. 1, liczy się od dnia mianowania w służbie przygotowawczej lub na stałe.

3. Strażakowi, który w ciągu roku pełnił służbę na stanowiskach zaliczanych do różnych stopni uciążliwości lub szkodliwości dla zdrowia, przysługuje urlop, o którym mowa w § 15 ust. 1, w wymiarze proporcjonalnym do okresu pełnienia służby na danym stanowisku.

§ 17.1. W razie zbiegu uprawnień do dodatkowego urlopu wypoczynkowego z różnych tytułów, strażak ma prawo do jednego urlopu dodatkowego w wymiarze najkorzystniejszym, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. W razie zbiegu uprawnień do dodatkowego urlopu wypoczynkowego określonego w § 15 ust. 1 z uprawnieniami do dodatkowego urlopu wypoczynkowego z innego tytułu, uprawnienia sumuje się, jednak łączny wymiar urlopu nie może przekroczyć 15 dni kalendarzowych.

§ 18.Strażakowi, który wykorzystał dodatkowy urlop wypoczynkowy, przysługujący za dany rok kalendarzowy, a następnie w ciągu tego roku nabył prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wyższym wymiarze, przysługuje urlop uzupełniający.

§ 19.Do dodatkowego urlopu wypoczynkowego stosuje się odpowiednio przepisy § 5–11.

§ 20.1. Płatny urlop okolicznościowy przysługuje strażakowi przenoszonemu służbowo, jeżeli z przeniesieniem wiąże się zmiana miejsca zamieszkania.

2. Urlopu, o którym mowa w ust. 1, udziela przejmujący przełożony uprawniony do mianowania (powołania).

3. Wymiar urlopu okolicznościowego wynosi od 3 do 7 dni kalendarzowych, w zależności od położenia nowego miejsca zamieszkania, warunków rodzinnych i innych okoliczności mających bezpośredni wpływ na warunki przeniesienia.

4. Urlop okolicznościowy może być dzielony na części.

§ 21.1. W celu przeprowadzenia zaleconego strażakowi leczenia przewożony uprawniony do mianowania (powołania), na wniosek właściwej miejscowo komisji lekarskiej podległej Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji, udziela płatnego urlopu zdrowotnego.

2. Komisja lekarska określa wymiar urlopu zdrowotnego oraz uzasadnia wniosek w tej sprawie.

§ 22.1. Strażakowi, na jego pisemny wniosek, przełożony może udzielić urlopu bezpłatnego na wykonanie pracy w dziedzinie naukowej, dla odbycia praktyki poza służbą albo z innych ważnych przyczyn, z zastrzeżeniem wymiaru urlopu, o którym mowa w ust. 2.

2. Urlopu, o którym mowa w ust. 1, udziela:

1) komendant rejonowy Państwowej Straży Pożarnej – w wymiarze do 6 miesięcy,

2) komendant szkoły Państwowej Straży Pożarnej, dyrektor jednostki badawczo-rozwojowej Państwowej Straży Pożarnej, komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej, komendant ośrodka szkoleniowego Państwowej Straży Pożarnej – w wymiarze do 1 roku,

3) Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej – w wymiarze powyżej 1 roku.

3. Udzielający urlopu może odwołać strażaka w każdym czasie z ważnych przyczyn służbowych.

4. Okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu służby, od którego zależą uprawnienia wynikające ze stosunku służbowego.

§ 23.1. Strażakowi, który wyjeżdża za granicę wspólnie z małżonkiem przeniesionym do pełnienia służby w przedstawicielstwie dyplomatycznym lub urzędzie konsularnym, stałym przedstawicielstwie przy Organizacji Narodów Zjednoczonych i innej misji za granicą oraz w instytucie lub ośrodku informacji i kultury – przysługuje urlop bezpłatny na czas trwania tej służby.

2. Po odwołaniu małżonka do kraju strażak, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany zgłosić się do służby w terminie 1 miesiąca od dnia powrotu z zagranicy; strażak ten obejmuje stanowisko zajmowane przed urlopem lub inne co najmniej równorzędne. Nie usprawiedliwione niezgłoszenie się do służby w określonym terminie jest równoznaczne ze złożeniem żądania zwolnienia ze służby.

§ 24.1. Urlop bezpłatny trwający nie dłużej niż jeden miesiąc nie ogranicza uprawnień strażaka do urlopu wypoczynkowego i dodatkowego.

2. W razie korzystania przez strażaka z urlopu bezpłatnego, urlop wypoczynkowy i dodatkowy ulegają skróceniu o 1/12 za każdy miesiąc trwania urlopu bezpłatnego, nie więcej jednak niż za 12 miesięcy. Za rok kalendarzowy objęty w całości urlopem bezpłatnym urlopy wypoczynkowy i dodatkowy nie przysługują.

3. Jeżeli urlopy za dany rok strażak już wykorzystał i następnie udzielono mu urlopu bezpłatnego, odpowiedniemu skróceniu ulegają urlopy wypoczynkowy i dodatkowy należne za następny rok kalendarzowy.

§ 25.Strażakowi pełniącemu z wyboru funkcje w związkach zawodowych przysługują urlopy bezpłatne i zwolnienia od służby na zasadach określonych w odrębnych przepisach,

§ 26.1. Strażakowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe i wykształcenie ogólne można udzielić urlopu okolicznościowego na szkolenie, stosując odpowiednio przepisy powszechnie obowiązujące dotyczące urlopów szkoleniowych.

2. Strażakom skierowanym na studia zaoczne, wieczorowe lub eksternistyczne w szkołach wyższych Ministerstwa Obrony Narodowej udziela się urlopu, stosując odpowiednio przepisy resortu obrony narodowej dotyczące urlopów szkoleniowych.

3. Strażakowi odbywającemu pozaetatową aplikację w zawodzie prawniczym albo przygotowującemu się do egzaminu końcowego w tym zawodzie udziela się płatnego urlopu okolicznościowego w celu uczestniczenia w obowiązujących zajęciach szkoleniowych odbywających się poza siedzibą jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej, stosując odpowiednio przepisy dotyczące tych aplikacji.

§ 27.1. Strażakowi przysługuje płatny urlop okolicznościowy w wymiarze:

1) 2 dni – w razie zawarcia związku małżeńskiego przez strażaka, urodzenia się dziecka strażakowi, zgonu i pogrzebu małżonka, dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy strażaka,

2) 1 dnia – w razie zawarcia związku małżeńskiego przez dziecko strażaka, zgonu i pogrzebu siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu strażaka lub pod jego bezpośrednią opieką.

2. Urlopu, o którym mowa w ust. 1, nie udziela się, jeżeli wskazany przez strażaka termin udzielenia tego urlopu nie pozostaje w bezpośrednim związku ze zdarzeniem uzasadniającym udzielenie urlopu przewidzianego w tym przepisie.

§ 28.1. Strażakowi oddającemu honorowo krew udziela się w tym dniu płatnego urlopu okolicznościowego.

2. Strażakowi oddającemu honorowo krew po raz drugi i kolejny udziela się dodatkowo w uzgodnionym terminie jednego dnia płatnego urlopu okolicznościowego, nie więcej jednak niż 6 dni w roku kalendarzowym.

§ 29.1. Kobiecie strażakowi pełniącej służbę w Państwowej Straży Pożarnej, wychowującej dziecko w wieku do 14 lat, przysługuje wciągu roku kalendarzowego płatny urlop okolicznościowy w wymiarze 2 dni.

2. Urlop, o którym mowa w ust. 1, przysługuje również mężczyźnie strażakowi będącemu jedynym opiekunem dziecka w wieku do 14 lat.

§ 30.Niezależnie od urlopów, o których mowa w § 28 i 29, strażakowi można udzielić płatnego urlopu okolicznościowego dla załatwienia ważnych spraw osobistych lub rodzinnych, w wymiarze nie przekraczającym 5 dni w ciągu roku kalendarzowego.

§ 31.1. Do wymiaru urlopu okolicznościowego wlicza się dni pełnienia służby.

2. Za dzień urlopu okolicznościowego uważa się jeden dzień kalendarzowy.

§ 32.Traci moc rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 12 czerwca 1992 r. w sprawie urlopów strażaków Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. Nr 52, poz. 245 i z 1993 r. Nr 4, poz. 19).

§ 33.Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Załącznik do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji
z dnia 22 lipca 1997 r. (poz. 576)

WYKAZ STANOWISK, Z KTÓRYCH ZAJMOWANIEM WIĄŻĄ SIĘ OKREŚLONE STOPNIE UCIĄŻLIWOŚCI LUB SZKODLIWOŚCI WYKONYWANIA SŁUŻBY