Na podstawie art. 43 ust. 6a ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1993 r. Nr 13, poz. 60, z 1994 r. Nr 62, poz. 265, z 1996 r. Nr 100, poz. 459 i Nr 147, poz. 687 oraz z 1997 r. Nr 28, poz. 153 i Nr 93, poz. 569) zarządza się, co następuje:

§ 1.Wydanie decyzji o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczeń z pomocy społecznej, z wyjątkiem przyznania renty socjalnej, wymaga przeprowadzenia wywiadu środowiskowego (rodzinnego), zwanego dalej „wywiadem”. Wzór kwestionariusza wywiadu stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 2.1. W toku wywiadu ustala się sytuację osobistą i majątkową osoby lub rodziny ubiegającej się o przyznanie świadczeń pomocy społecznej, zwanych dalej „świadczeniami”, oraz powody ubiegania się o te świadczenia.

2. Sposób przeprowadzania wywiadu powinien uwzględniać sytuację życiową oraz indywidualne cechy osoby ubiegającej się o świadczenia.

§ 3.Wywiad przeprowadza pracownik socjalny legitymujący się legitymacją pracownika socjalnego, wydaną przez pracodawcę. Wzór legitymacji stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 4.1. Wywiad powinien być przeprowadzony w ciągu 14 dni od daty otrzymania informacji o potrzebie przyznania świadczeń lub o zmianie sytuacji osobistej i majątkowej osoby lub rodziny korzystającej ze świadczeń.

2. W sytuacjach wymagających bezzwłocznego przyznania świadczeń wywiad przeprowadza się nie później niż w ciągu 2 dni od daty powzięcia informacji, o której mowa w ust. 1.

§ 5.1. Wywiad przeprowadza się w miejscu zamieszkania osoby zainteresowanej lub rodziny albo w miejscu jej pobytu.

2. Informacje uzyskane podczas przeprowadzanego wywiadu stanowią tajemnicę służbową i mogą być wykorzystane wyłącznie dla celów prowadzonego postępowania administracyjnego, przez osoby w nim uczestniczące.

§ 6.Podstawę ustalenia danych osoby ubiegającej się o świadczenia, stanu jej zdrowia oraz sytuacji osobistej, rodzinnej i materialnej stanowią odpowiednio aktualne dokumenty, a w szczególności:

1) dowód osobisty,

2) orzeczenie komisji ds. inwalidztwa i zatrudnienia w przypadku osób, które uzyskały takie orzeczenie przed 31 sierpnia 1997 r., lub – po tej dacie – decyzja organu rentowego przyznająca świadczenie z ubezpieczenia społecznego albo zaświadczenie o stopniu niepełnosprawności, wydane na podstawie odrębnych przepisów,

3) zaświadczenie pracodawcy o wysokości wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia, po potrąceniu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych,

4) zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego z tytułu pracy zarobkowej na podstawie umowy ajencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych (usług rolniczych),

5) dowód otrzymania renty lub emerytury,

6) zaświadczenie z urzędu gminy o wielkości gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych,

7) zaświadczenie ze szkoły o kontynuowaniu przez dziecko nauki oraz oświadczenie, że dziecko nie otrzymuje pomocy materialnej ze szkoły,

8) decyzja urzędu pracy o uznaniu lub odmowie uznania za osobę bezrobotną, o utracie statusu osoby bezrobotnej, o przyznaniu, odmowie przyznania, wstrzymaniu, wznowieniu wypłaty oraz utracie lub pozbawieniu prawa do zasiłku, dodatku szkoleniowego, stypendium, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego albo potwierdzenia z urzędu pracy, że osoba ta znajduje się w rejestrze urzędu jako osoba poszukująca pracy,

9) oświadczenie o wysokości dochodu lub – na wniosek pracownika socjalnego – do wglądu – legitymacja ubezpieczeniowa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych osoby prowadzącej działalność gospodarczą z podaną kwotą, od której uiszczana jest składka na ubezpieczenie społeczne,

10) oświadczenie o stanie majątkowym według wzoru stanowiącego załącznik nr 3 do rozporządzenia,

11) zaświadczenie pracodawców o okresach zatrudnienia, w tym o okresach, za które były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne, oraz o okresach nieskładkowych, jeżeli dotyczy to osoby ubiegającej się o opłacanie składki na ubezpieczenie społeczne.

§ 7.1. Rentę socjalną, o której mowa w art. 27a ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1993 r. Nr 13, poz. 60, z 1994 r. Nr 62, poz. 265, z 1996 r. Nr 100, poz. 459 i Nr 147, poz. 687 oraz z 1997 r. Nr 28, poz. 153 i Nr 93, poz. 569), zwanej dalej „ustawą”, przyznaje się na podstawie następujących dokumentów:

1) dowodu osobistego,

2) orzeczenia komisji ds. inwalidztwa i zatrudnienia w przypadku osób, które uzyskały takie orzeczenie przed 31 sierpnia 1997 r., lub – po tej dacie – decyzji organu rentowego przyznającego świadczenie z ubezpieczenia społecznego albo zaświadczenia o stopniu niepełnosprawności, wydanego na podstawie odrębnych przepisów,

3) oświadczenia osoby ubiegającej się o rentę socjalną lub jej przedstawiciela ustawowego, że nie pobiera ona świadczenia emerytalno-rentowego z tytułu ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem renty rodzinnej,

4) zaświadczenia ze szkoły ponadpodstawowej, wyższej uczelni lub upoważnionej instytucji, stwierdzającego, że osoba całkowicie niezdolna do pracy w terminie zaistnienia inwalidztwa uczęszczała do szkoły ponadpodstawowej, szkoły wyższej albo była w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej,

5) oświadczenia osoby ubiegającej się o rentę socjalną lub jej przedstawiciela ustawowego, iż nie pobiera wynagrodzenia z tytułu pracy, lub zaświadczenia, o którym mowa w § 6 pkt 3 i 4.

2. W szczególnie uzasadnionych sytuacjach, w wypadku braku dokumentów wymienionych w ust. 1, pracownik socjalny może, za zgodą osoby zainteresowanej, podjąć działania w celu ich uzyskania.

§ 8.1. W wypadku gdy z wnioskiem o przyznanie świadczenia występuje osoba, do której mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535 i z 1997 r. Nr 88, poz. 554) i nie można – ze względu na stan jej zdrowia – przeprowadzić wywiadu lub uzyskać dokumentów, o których mowa w § 6 lub § 7, pracownik socjalny sporządza protokół, który akceptuje dyrektor (kierownik) ośrodka pomocy społecznej. Protokół ten może stanowić podstawę wydania decyzji przyznającej świadczenie do czasu uzyskania wymaganych dokumentów. W tym wypadku pracownik socjalny podejmuje działania w celu skompletowania potrzebnych dokumentów.

2. W wypadku, o którym mowa w ust. 1, jeżeli uzyskanie odpowiednich dokumentów nie jest możliwe, pracownik socjalny odnotowuje powyższy fakt w wywiadzie wraz z podaniem przyczyn.

§ 9.Pracownik socjalny jest obowiązany poinformować osobę zainteresowaną lub rodzinę ubiegającą się o świadczenia, że udzielenie informacji niezgodnych ze stanem faktycznym lub niepoinformowanie o zmianie sytuacji osobistej lub majątkowej stanowi przesłankę do dochodzenia przez ośrodek pomocy społecznej zwrotu nienależnie pobranych świadczeń.

§ 10.1. W wyniku przeprowadzanego wywiadu pracownik socjalny wspólnie z osobą zainteresowaną ustala wstępny plan działań i pomocy w zakresie:

1) niezbędnych działań, do których zobowiązuje się osoba lub rodzina, mających na celu przezwyciężenie trudnej sytuacji, w której się znalazły,

2) proponowanych przez pracownika socjalnego świadczeń na rzecz osoby zainteresowanej lub rodziny.

2. Plan działań i pomocy odnotowuje się w wywiadzie.

§ 11.1. U osób, o których mowa w art. 39 ustawy, pracownik socjalny przeprowadza wywiad w celu ustalenia, czy osoby te udzielą pomocy osobie ubiegającej się o nią w sposób określony w tym przepisie.

2. Wywiad, o którym mowa w ust. 1, przeprowadza się nie częściej niż co dwa lata, chyba że wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 45 ustawy, uzasadniające wcześniejsze przeprowadzenie wywiadu.

§ 12.W odniesieniu do osób, którym przyznano świadczenia pomocy społecznej, wywiad powinien być aktualizowany nie rzadziej niż co 6 miesięcy. W celu aktualizacji danych wypełnia się część IV kwestionariusza stanowiącego załącznik, o którym mowa w § 1.

§ 13.Traci moc rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 9 kwietnia 1991 r. w sprawie zasad przeprowadzania wywiadu rodzinnego (środowiskowego) oraz wzoru kwestionariusza (Dz. U. Nr 33, poz. 143).

§ 14.Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 grudnia 1997 r.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
z dnia 24 lipca 1997 r. (poz. 570)

Załącznik nr 1

Treść załącznika w formie PDF do pobrania tutaj

Załącznik nr 2

Legitymacja pracownika socjalnego

Załącznik nr 3

OŚWIADCZENIE O STANIE MAJĄTKOWYM