Na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (Dz. U. Nr 47, poz. 243) zarządza się, co następuje:

§ 2.W każdym wypadku wystąpienia zagrożenia lub zanieczyszczenia morza jego sprawca lub jednostka, której powierzono zwalczanie zanieczyszczenia na morzu, są obowiązane podjąć natychmiastowe działania mające na celu:

1) zatrzymanie wypływu szkodliwej substancji lub ograniczenie jego wielkości oraz przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu się zanieczyszczenia,

2) usunięcie zanieczyszczenia ze środowiska morskiego lub jego neutralizację, wydobycie paliwa lub innej substancji szkodliwej dla środowiska morskiego z wraku oraz odszukanie i wydobycie z morza niebezpiecznych substancji przewożonych w opakowaniach,

3) udokumentowanie przyczyn zanieczyszczenia, rozmiarów szkód oraz kosztów przeprowadzenia akcji usuwania zanieczyszczeń.

§ 3.1. Działania mające na celu zwalczanie zagrożenia lub zanieczyszczenia morza prowadzone przez jego sprawcę są wykonywane w uzgodnieniu z dyrektorem urzędu morskiego i pod jego nadzorem.

2. Dyrektor urzędu morskiego, biorąc pod uwagę rodzaj i stopień zagrożenia lub zanieczyszczenia, może powierzyć prowadzenie działań, w celu ich zwalczania, morskiej służbie zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń środowiska morskiego, o której mowa w § 7 pkt 1, lub w miarę potrzeby innej jednostce organizacyjnej, o której mowa w § 13 ust. 1.

§ 4.W wypadku gdy z rodzaju i stopnia zagrożenia środowiska morskiego albo przebiegu zwalczania zanieczyszczenia na morzu wynika możliwość zanieczyszczenia brzegu morskiego lub zagrożenia życia albo zdrowia ludności w rejonie nadmorskim, dyrektor urzędu morskiego jest zobowiązany powiadomić o tym niezwłocznie właściwego wojewodę oraz wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska w celu podjęcia odpowiednich działań zapobiegawczych na lądzie.

§ 5.1. W akwenie portu i redy organizatorem i koordynatorem akcji zwalczania zanieczyszczeń jest kapitan portu, a w porcie wojennym – komendant portu.

2. Dyrektor urzędu morskiego określi sposób postępowania kapitana portu w razie zagrożenia lub zanieczyszczenia wód portowych i redy.

3. Uprawnienia dyrektora urzędu morskiego określone w ust. 2, w stosunku do komendanta portu wojennego, przysługują Dowódcy Marynarki Wojennej.

§ 6.Stosowanie do zwalczania zanieczyszczeń na polskich obszarach morskich innych metod niż mechaniczne może mieć miejsce wyłącznie za zgodą dyrektora urzędu morskiego.

§ 8.1. Morską służbę tworzą:

1) Centrum Operacyjne Zwalczania Zanieczyszczeń Środowiska Morskiego, zwane dalej „Centrum Operacyjnym”,

2) specjalne statki morskie do zwalczania zanieczyszczeń,

3) lądowe bazy sprzętowo-magazynowe.

2. Specjalne statki morskie do zwalczania zanieczyszczeń pełnią całodobową służbę pogotowia. Statki te podnoszą flagę przewidzianą odrębnymi przepisami dla statków specjalnej służby państwowej.

3. Szczegółowe zadania i organizację Centrum Operacyjnego, a także zasady pełnienia służby pogotowia oraz zasady udostępnienia sprzętu z lądowych baz sprzętowo-magazynowych określa regulamin, o którym mowa w § 11 ust. 2 pkt 2 lit. b).

§ 9.1. Centrum Operacyjne jest odpowiedzialne za zorganizowanie i koordynację akcji zwalczania zagrożeń lub zanieczyszczeń, w sposób zgodny z krajowym planem, o którym mowa w § 11 ust. 2 pkt 2 lit. a), z zastrzeżeniem § 5 ust. 1.

2. Przy zwalczaniu zanieczyszczeń przekraczających możliwości samodzielnego działania Centrum Operacyjne działa w porozumieniu z:

1) Morskim Ratowniczym Centrum Koordynacyjnym,

2) Krajowym Centrum Koordynacji Ratownictwa Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej,

3) ośrodkami informacyjnymi urzędów morskich,

4) innymi jednostkami organizacyjnymi ujętymi w krajowym planie, o którym mowa w § 11 ust. 2 pkt 2 lit. a).

§ 10.W wypadku konieczności wynikającej z potrzeb akcji zwalczania zanieczyszczeń Centrum Operacyjne jest upoważnione do:

1) żądania od jednostek organizacyjnych wymienionych w § 13 ust. 1 dostarczenia na miejsce akcji niezbędnego sprzętu, personelu bądź zespołów operacyjnych, stosownie do podpisanych porozumień, o których mowa w § 13 ust. 2 i 3,

2) występowania do dyrektora urzędu morskiego z wnioskiem o wezwanie do pomocy właściwych organów państw – stron Konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego, sporządzonej w Helsinkach dnia 22 marca 1974 r. (Dz. U. z 1980 r. Nr 18, poz. 64 i 65).

§ 11.1. Zadania morskiej służby wykonuje przedsiębiorstwo państwowe Polskie Ratownictwo Okrętowe, zwane dalej „PRO”.

2. PRO, w zakresie, o którym mowa w ust. 1, jest zobowiązane w szczególności do:

1) prowadzenia działań operacyjnych mających na celu zwalczanie zagrożeń i zanieczyszczeń na morzu,

2) opracowania:

a) krajowego planu zwalczania zagrożeń i zanieczyszczeń środowiska morskiego, zwanego dalej „krajowym planem”,

b) regulaminu morskiej służby,

c) planów rozwoju oraz programów inwestycyjnych morskiej służby.

3. Plany, programy i regulamin, o których mowa w ust. 2 pkt 2, wymagają uzgodnienia z dyrektorami urzędów morskich i zatwierdzenia przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej. Krajowy plan powinien być ponadto uzgodniony z właściwymi wojewodami w zakresie zwalczania zanieczyszczeń na morskich wodach wewnętrznych i w strefie brzegowej.

§ 12.1. Krajowy plan zawiera w szczególności:

1) usytuowanie Centrum Operacyjnego,

2) określenie liczby i miejsca bazowania specjalnych statków morskich do zwalczania zanieczyszczeń oraz jednostek współdziałających,

3) wykaz i rozmieszczenie sił i środków, które mogą być użyte do przeprowadzania akcji w poszczególnych rejonach polskich obszarów morskich oraz na poszczególnych etapach rozwoju akcji,

4) sposób przeprowadzenia akcji na poszczególnych jej etapach,

5) zadania dla jednostek współdziałających z morską służbą.

2. Plan, o którym mowa w ust. 1, powinien być opracowany zgodnie z ustaleniami Komisji Ochrony Środowiska Morskiego Morza Bałtyckiego, z uwzględnieniem analizy istniejących zagrożeń oraz aktualnych prognoz wynikających z:

1) rozwoju transportu morskiego, w tym ilości i charakteru transportowanych poszczególnymi trasami ładunków szkodliwych lub niebezpiecznych,

2) natężenia ruchu statków i ich rodzaju oraz charakteru transportowanych niebezpiecznych substancji w opakowaniach oraz utrudnień w żegludze na określonych trasach,

3) ilości i rodzaju ładunków przeładowywanych w portach morskich i w bazach, w tym w szczególności ładunków paliw i gazów,

4) charakteru prac geologicznych oraz natężenia eksploatacji zasobów mineralnych znajdujących się pod dnem morskim,

5) zagrożeń spowodowanych przez awarie instalacji przemysłowych albo urządzeń technicznych zlokalizowanych na morzu lub w strefie nadmorskiej,

6) zobowiązań międzynarodowych.

§ 13.1. Z morską służbą współdziałają:

1) jednostki krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego,

2) statki pełniące specjalną służbę państwową,

3) jednostki pływające Marynarki Wojennej,

4) jednostki organizacyjne Straży Granicznej,

5) brzegowe stacje radiowe,

6) biura prognoz Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej,

7) inne jednostki organizacyjne ujęte w krajowym planie.

2. Szczegółowe zasady współpracy jednostek organizacyjnych wymienionych w ust. 1 z morską służbą oraz ustalania i pokrywania związanych z tym kosztów określają porozumienia zawarte przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z właściwymi ministrami lub innymi organami administracji publicznej.

3. PRO zawiera porozumienia operacyjne z jednostkami organizacyjnymi współpracującymi z morską służbą, z tym że w wypadku jednostek organizacyjnych, o których mowa w ust. 1 pkt 1–6, zakres tych porozumień określają porozumienia wskazane w ust. 2.

§ 14.Dyrektorzy urzędów morskich opracują plany zwalczania zanieczyszczeń dla morskich wód wewnętrznych. Plany te wymagają uzgodnienia z właściwymi wojewodami i morską służbą.

§ 15.1. Minister Transportu i Gospodarki Morskiej zawiera umowę z PRO określającą zadania w zakresie organizacji i sposobu zwalczania zanieczyszczeń na morzu oraz sposób przekazywania środków finansowych na wykonanie zadań, o których mowa w § 11.

2. W wypadku, o którym mowa w § 3 ust. 2, zwrot kosztów usunięcia zanieczyszczenia i użycia środków zapobiegawczych, stosowanych po zdarzeniu powodującym zanieczyszczenie, w celu przywrócenia środowiska do stanu sprzed zanieczyszczenia, jest dokonywany na rzecz wykonawcy.

§ 18.Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.