Na podstawie art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. Nr 25, poz. 113 i Nr 137, poz. 639) zarządza się, co następuje:

§ 1.[Zakres regulacji] Rozporządzenie określa szczegółowy zakres obowiązków i uprawnień:

1) Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego jako specjalistycznego stowarzyszenia kultury fizycznej o zasięgu ogólnokrajowym, zwanego dale] „GOPR”,

2) Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, zwanego dalej „TOPR”_, w zakresie ratownictwa górskiego na obszarze Tatr i pasma Gubałowsko-Spiskiego,

3) Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego jako specjalistycznego stowarzyszenia kultury fizycznej o zasięgu ogólnokrajowym, zwanego dalej „WOPR”.

§ 2.[Obowiązki i uprawnienia GOPR oraz TOPR] 1. GOPR oraz TOPR są obowiązane i uprawnione do:

1) organizowania pomocy oraz ratowania osób, które uległy wypadkowi lub są narażone na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia w górach,

2) organizowania oraz szkolenia górskiej służby ratowniczej,

3) ustalania szczegółowych programów kursów i szkoleń specjalistycznych z zakresu ratownictwa górskiego,

4) nadawania stopni ratowniczych i instruktorskich oraz określenia uprawnień do prowadzenia działań ratowniczych w górach, w zależności od posiadanych kwalifikacji,

5) programowania i prowadzenia profilaktycznej działalności w zakresie bezpieczeństwa osób przebywających w górach,

6) stwierdzania zagrożeń bezpieczeństwa osób przebywających w górach, na swoim terenie działania,

7) wydawania ekspertyz w zakresie bezpieczeństwa w górach, na swoim terenie działania.

2. GOPR i TOPR oraz ich upoważnieni przedstawiciele są uprawnieni do:

1) występowania do kierowników obiektów i urządzeń wypoczynkowych, sportowych, rekreacyjnych i turystycznych, położonych w górach, o usunięcie stwierdzonych zagrożeń, o których mowa w ust. 1 pkt 6, lub o wstrzymanie eksploatacji,

2) występowania do organów administracji samorządowej oraz, stosownie do właściwości, do dyrektora parku narodowego o nakazanie usunięcia zagrożeń, jak również o wstrzymanie eksploatacji albo zamknięcie obiektów lub urządzeń,

3) występowania do organów administracji samorządowej o zamknięcie obszaru powietrznego do uprawiania sportów lotniczych w wypadkach stanowiących zagrożenie dla osób, funkcjonowania urządzeń i prowadzonych tam akcji ratunkowych i szkoleń.

3. W wyjątkowych wypadkach, stanowiących zagrożenie dla zdrowia i życia osób, GOPR lub TOPR może zażądać od organizatorów i kierowników, o których mowa w ust. 2 pkt 1, zaniechania imprezy, zaniechania wyjścia w góry bądź zamknięcia obiektu lub urządzenia.

4. Kierownik jednostki GOPR lub TOPR, na której terenie działania dokonano czynności określonej w ust. 3, z czynności tej sporządza protokół.

5. Protokół, o którym mowa w ust. 4, wraz z uzasadnieniem jest przedstawiany bezzwłocznie właściwemu organowi administracji samorządowej oraz organizatorom imprez i kierownikom, o których mowa w ust. 2 pkt 1.

6. Właściwy w sprawie wydawania decyzji o zaniechaniu przeprowadzenia imprezy, wyjścia w góry bądź zamknięciu obiektu lub urządzenia jest organ administracji samorządowej.

§ 3.[Obowiązki i uprawnienia WOPR] 1. WOPR jest obowiązane i uprawnione do:

1) organizowania pomocy oraz ratowania osób, które uległy wypadkowi lub są narażone na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia na wodach śródlądowych i w kąpieliskach morskich,

2) organizowania oraz szkolenia wodnej służby ratowniczej,

3) ustalania szczegółowych programów kursów i szkoleń specjalistycznych z zakresu ratownictwa wodnego,

4) nadawania stopni ratowniczych oraz określania uprawnień do prowadzenia działań ratowniczych, w zależności od posiadanych kwalifikacji,

5) programowania i prowadzenia profilaktycznej działalności w zakresie bezpieczeństwa osób pływających, kąpiących się w miejscach wyznaczonych oraz uprawiających sporty wodne,

6) stwierdzania zagrożeń bezpieczeństwa osób, o których mowa w pkt 5_r na swoim terenie działania,

7) wydawania ekspertyz w zakresie bezpieczeństwa na wodach, na swoim terenie działania.

2. WOPR i jego upoważnieni przedstawiciele są uprawnieni do:

1) występowania do kierowników obiektów i urządzeń wypoczynkowych, sportowych, rekreacyjnych i turystycznych, położonych nad wodą, o usunięcie stwierdzonych zagrożeń, o których mowa w ust. 1 pkt 6, lub o wstrzymanie eksploatacji,

2) występowania do organów administracji samorządowej oraz, stosownie do właściwości, do dyrektora parku narodowego o nakazanie usunięcia zagrożeń, jak również o wstrzymanie eksploatacji albo zamknięcie obiektów lub urządzeń.

§ 4.[Świadczenia przysługujące ratownikom górskim biorącym udział w wyprawie ratunkowej] 1. Ratownikom górskim biorącym udział w wyprawie ratunkowej przysługuje dieta w wysokości diety z tytułu podróży służbowych na terenie kraju za każdą rozpoczętą godzinę trwania wyprawy ratunkowej.

2. W wypadku wyprawy, o której mowa w ust. 1, trwającej ponad 16 godzin ratownikom górskim przysługuje ponadto wyżywienie.

3. Ratownikom wodnym biorącym udział w akcji ratunkowej przysługuje dieta w wysokości połowy diety z tytułu podróży służbowych na terenie kraju.

§ 5.[Wykonywanie obowiązków i uprawnień GOPR, TOPR lub WOPR przez inne organizacje] 1. Inne niż GOPR, TOPR lub WOPR organizacje ratownicze mogą wykonywać obowiązki i uprawnienia tych organizacji za zgodą Prezesa Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki, jeżeli:

1) obszar, na którym ma być prowadzona działalność ratownicza, nie jest wystarczająco zabezpieczony przez stowarzyszenia wymienione w § 1 albo stowarzyszenia te nie są w stanie go zabezpieczyć,

2) posiadają kadrę ratowników z uprawnieniami,

3) posiadają siedzibę, własny sprzęt specjalistyczny, środki transportu i łączności,

4) wskażą źródła finansowania planowanej działalności,

5) przedstawią opinię co do celowości wykonywania obowiązków i uprawnień, o których mowa w § 1, właściwego wojewody i organu administracji samorządowej,

6) przedstawią opinię, o której mowa w pkt 5, dyrektora parku narodowego, w wypadku prowadzenia działalności na obszarze parku.

2. Prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki wyraża zgodę na wykonywanie obowiązków i uprawnień GOPR, TOPR lub WOPR przez inną organizację ratowniczą na jej wniosek zawierający informacje i opinie, o których mowa w ust. 1.

§ 6.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.