Na podstawie art. 49 ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1993 r. Nr 13, poz. 60, z 1994 r. Nr 62, poz. 265 oraz z 1996 r. Nr 100, poz. 459 i Nr 147, poz. 687) zarządza się, co następuje:

§ 1.1. Ustala się następujące stopnie specjalizacji zawodowej dla pracowników socjalnych:

1) 1 stopień specjalizacji zawodowej z zakresu pracy socjalnej, mającej na celu uzupełnienie wiedzy i doskonalenie umiejętności zawodowych pracowników socjalnych,

2) II stopień specjalizacji zawodowej z zakresu pracy socjalnej, mającej na celu pogłębienie wiedzy i doskonalenie umiejętności pracy z wybranymi grupami klientów pomocy społecznej.

2. O stopnie specjalizacji zawodowej, o których mowa w ust. 1, zwane dalej „specjalizacjami”, mogą ubiegać się czynni zawodowo pracownicy socjalni.

§ 2.1. Dla specjalizacji zawodowej I stopnia z zakresu pracy socjalnej ustala się minimum programowe, zawierające następujące moduły:

1) umiejętności interpersonalne w pracy socjalnej - 40 godzin,

2) wybrane zagadnienia z zakresu prawa rodzinnego, karnego penitencjarnego, administracyjnego, pracy, zabezpieczenia społecznego oraz systemu prawnego pomocy społecznej - 40 godzin,

3) doskonalenie metod i technik pracy socjalnej:

a) z jednostką,

b) z rodziną,

c) z grupą,

d) ze środowiskiem lokalnym

- po 40 godz. na każdy temat wymieniony pod lit. a)-d),

4) etyka pracy socjalnej - 16 godzin,

5) metody oraz techniki tworzenia i oceny programów pomocy społecznej - 24 godziny,

6) metody oraz techniki oceny w pracy socjalnej - 16 godzin,

7) metody oraz techniki pracy w pomocy instytucjonalnej - 24 godziny.

2. Dla specjalizacji zawodowej II stopnia z zakresu pracy socjalnej ustala się minimum programowe, zawierające następujące moduły:

1) nadzór i zarządzanie w pracy socjalnej - 40 godzin,

2) prawa człowieka a pomoc społeczna - 40 godzin,

3) praca socjalna z osobami:

a) chorymi psychicznie,

b) niepełnosprawnymi,

c) z upośledzeniem umysłowym,

d) uzależnionymi od alkoholu,

e) uzależnionymi od narkotyków,

f) opuszczającymi zakłady karne,

g) bezrobotnymi,

h) bezdomnymi,

i) starymi,

j) kulturowo zaniedbanymi

- oraz z rodzinami osób wymienionych pod lit. a)-j)

- po 40 godz. na każdy temat wymieniony pod lit. a)-j),

4) praca socjalna:

a) z dziećmi zaniedbanymi i z ich rodzinami - 40 godzin,

b) z ofiarami przemocy w rodzinie - 40 godzin,

5) praca socjalna z uchodźcami i imigrantami - 40 godzin,

6) praca socjalna w pomocy instytucjonalnej - 40 godzin.

3. Realizacja zajęć określonych modułami wymienionymi w ust. 1 i 2 powinna uwzględniać metodę warsztatów i ćwiczeń w proporcji 40-50% w odniesieniu do zajęć teoretycznych przeznaczonych na prowadzenie każdego modułu.

§ 3.1. Do uzyskania specjalizacji zawodowej I stopnia wymaga się:

1) co najmniej trzyletniego stażu pracy w jednostkach pomocy społecznej lub w innych jednostkach działających w obszarach pracy socjalnej,

2) złożenia z wynikiem pozytywnym egzaminu obejmującego całość programu specjalizacji I stopnia.

2. Do uzyskania specjalizacji zawodowej II stopnia wymaga się:

1) co najmniej pięcioletniego stażu pracy w jednostkach pomocy społecznej lub w innych jednostkach działających w obszarach pracy socjalnej,

2) posiadania specjalizacji zawodowej I stopnia,

3) złożenia z wynikiem pozytywnym egzaminu obejmującego całość programu specjalizacji II stopnia.

3. Uzyskanie specjalizacji zawodowej potwierdza się dyplomem według wzorów stanowiących załączniki do rozporządzenia.

§ 4.1. Dopuszczenie do egzaminu kwalifikacyjnego z zakresu specjalizacji zawodowej I stopnia wymaga:

1) zaliczenia szkolenia z wybranych modułów określonych w § 2 ust. 1, w wymiarze łącznie co najmniej 200 godzin,

2) przedłożenia zaświadczenia o ukończeniu szkolenia z zakresu wymaganego do ubiegania się o specjalizację I stopnia.

2. Dopuszczenie do egzaminu kwalifikacyjnego z zakresu specjalizacji II stopnia wymaga:

1) zaliczenia szkolenia z wybranych modułów określonych w § 2 ust. 2, w wymiarze łącznie co najmniej 200 godzin,

2) przedłożenia dyplomu nadania specjalizacji zawodowej I stopnia,

3) przedłożenia zaświadczenia o ukończeniu szkolenia z zakresu wymaganego do ubiegania się o specjalizację II stopnia.

3. Zaświadczenie ukończenia szkolenia specjalizującego, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 pkt 3, powinno zawierać:

1) nazwę oraz siedzibę placówki, która przeprowadziła szkolenie,

2) wykaz zaliczonych przez słuchacza modułów oraz liczbę godzin przypadających na realizację poszczególnych modułów.

4. Egzamin na specjalizację I stopnia odbywa się przed regionalną komisją egzaminacyjną, o której mowa w § 6 pkt 1.

5. Egzamin na specjalizację II stopnia odbywa się przed Centralną Komisją Egzaminacyjną, o której mowa w § 6 pkt 2.

§ 5.1. Szkolenia w zakresie specjalizacji w zawodzie mogą prowadzić jednostki, które uzyskają zgodę Ministra Pracy i Polityki Socjalnej oraz zostaną wpisane do prowadzonego w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej rejestru placówek posiadających uprawnienia do szkolenia w zakresie specjalizacji.

2. Wystąpienie o zgodę, o której mowa w ust. 1, powinno zawierać:

1) nazwę i określenie typu placówki zamierzającej organizować szkolenie, ze wskazaniem przygotowania tej placówki do szkolenia teoretycznego i praktycznego pracowników socjalnych,

2) wskazanie siedziby placówki i miejsca lub miejsc prowadzenia szkoleń,

3) szczegółowe programy szkolenia, które placówka może realizować, z uwzględnieniem tematyki ćwiczeń i warsztatów,

4) wykaz wykładowców, którzy będą realizować szkolenie, z określeniem ich kwalifikacji oraz doświadczenia zawodowego.

3. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie wymaganego poziomu merytorycznego szkoleń Minister Pracy i Polityki Socjalnej dokonuje skreślenia placówki z rejestru, o którym mowa w ust. 1.

§ 6.Postępowanie w zakresie nadawania stopni specjalizacji zawodowej prowadzą:

1) regionalne komisje egzaminacyjne do spraw stopni specjalizacji zawodowej pracowników socjalnych,

2) Centralna Komisja Egzaminacyjna do Spraw Stopni Specjalizacji Zawodowej Pracowników Socjalnych,

o których mowa w § 7.

§ 7.1. Powołuje się Centralną Komisję Egzaminacyjną do Spraw Stopni Specjalizacji Zawodowej, zwaną dalej „Komisją Centralną”, w liczbie 10 osób, spośród specjalistów z dziedziny pomocy społecznej i praktyków pracy socjalnej. Komisja Centralna działa przy Ministrze Pracy i Polityki Socjalnej.

2. Przewodniczący Komisji Centralnej powołuje przewodniczących regionalnych komisji egzaminacyjnych do spraw stopni specjalizacji zawodowej pracowników socjalnych, zwanych dalej „komisjami regionalnymi”.

3. Przewodniczący komisji regionalnej proponuje i przedstawia do akceptacji przewodniczącego Komisji Centralnej kandydatury pozostałych członków komisji regionalnej, wytypowanych spośród specjalistów z dziedziny pomocy społecznej oraz praktyków pracy socjalnej, działających w danym regionie.

4. Komisje regionalne działają przy wytypowanych wojewódzkich zespołach pomocy społecznej lub przy szkołach policealnych pracowników służb społecznych Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, prowadzących szkolenia z zakresu specjalizacji I i II stopnia.

§ 8.1. Do zadań komisji regionalnych należy:

1) przeprowadzanie postępowania w zakresie nadawania stopni specjalizacji oraz egzaminu pracowników socjalnych ubiegających się o I stopień specjalizacji zawodowej,

2) nadawanie I stopnia specjalizacji zawodowej,

3) opracowywanie informacji, opinii i wniosków dotyczących I stopnia specjalizacji zawodowej dla Komisji Centralnej oraz dla Ministra Pracy i Polityki Socjalnej.

2. Do zadań Komisji Centralnej należy:

1) przeprowadzanie postępowania w zakresie nadawania stopni specjalizacji oraz egzaminu pracowników socjalnych ubiegających się o II stopień specjalizacji zawodowej,

2) nadawanie II stopnia specjalizacji zawodowej,

3) kontrolowanie pracy komisji regionalnych,

4) przedstawianie Ministrowi Pracy i Polityki Socjalnej informacji dotyczących realizacji rozporządzenia,

5) opiniowanie spraw spornych dotyczących pracy komisji regionalnych.

§ 9.Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
z dnia 5 marca 1997 r. (poz.125)

Załącznik nr 1

Załącznik nr 2