Art. 1. 1. Ustawa określa organizację i zasady sprawowania państwowego nadzoru standaryzacyjnego towarów rolno-spożywczych w obrocie z zagranicą.

2. Celem państwowego nadzoru standaryzacyjnego jest zapewnienie wprowadzania na rynek krajowy towarów rolno-spożywczych z zagranicy o jakości handlowej zgodnej z wymaganiami oraz sprzyjanie konkurencyjności polskich towarów rolno-spożywczych wywożonych za granicę.

Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) państwowy nadzór standaryzacyjny – ogół czynności wykonywanych przez upoważnioną jednostkę organizacyjną, weryfikujących jakość handlową towarów rolno-spożywczych w obrocie z zagranicą,

2) towary rolno-spożywcze – produkty rolne i spożywcze w postaci surowców lub półproduktów oraz wyroby gotowe wytwarzane z tych surowców lub półproduktów, zwane dalej „towarami”,

3) obrót z zagranicą – przywóz towarów z zagranicy oraz wywóz towarów za granicę, niezależnie od sposobu ich przemieszczania przez granicę celną,

4) jakość handlowa – cechy towaru ustalone w normach i przepisach międzynarodowych lub kraju przeznaczenia, dotyczące właściwości organoleptycznych i fizykochemicznych oraz określone wymaganiami w zakresie klasyfikacji, opakowania, prezentacji, znakowania, przechowywania i transportu, a nie objęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi i fitosanitarnymi,

5) podmiot dokonujący obrotu z zagranicą – osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, dokonująca obrotu z zagranicą na własny rachunek i we własnym imieniu.

Art. 3. 1. Przywożone z zagranicy i wywożone za granicę towary określone w wykazie podlegają państwowemu nadzorowi standaryzacyjnemu. Warunkiem odprawy celnej jest posiadanie przez podmiot dokonujący obrotu z zagranicą orzeczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1.

2. Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej określi, w drodze rozporządzenia, wykaz towarów, o którym mowa w ust. 1, oraz ich minimalne ilości podlegające państwowemu nadzorowi standaryzacyjnemu.

Art. 4. 1. Państwowy nadzór standaryzacyjny towarów w obrocie z zagranicą sprawuje państwowa jednostka organizacyjna pod nazwą „Centralny Inspektorat Standaryzacji”.

2. Centralny Inspektorat Standaryzacji posiada osobowość prawną.

3. Centralny Inspektorat Standaryzacji podlega Ministrowi Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

4. Organizację Centralnego Inspektoratu Standaryzacji określa statut nadany przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

Art. 5. 1. Do zadań Centralnego Inspektoratu Standaryzacji należy w szczególności:

1) dokonywanie oceny towarów i wydawanie orzeczeń o jakości handlowej towarów,

2) wykonywanie badań laboratoryjnych,

3) prowadzenie doradztwa i udzielanie informacji dotyczących przepisów, norm i wymagań w zakresie jakości handlowej,

4) organizowanie szkoleń i doskonalenie kadr na potrzeby standaryzacji,

5) przygotowywanie propozycji zmian przepisów i norm, wynikających z potrzeb obrotu towarami z zagranicą,

6) współpraca z organami, jednostkami i organizacjami krajowymi oraz międzynarodowymi w zakresie przepisów, norm oraz oceny jakości handlowej towarów.

2. Centralny Inspektorat Standaryzacji przy wykonywaniu zadań współdziała z organami celnymi oraz innymi organami kontroli.

Art. 6. 1. Centralnym Inspektoratem Standaryzacji kieruje Dyrektor, powoływany i odwoływany przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

2. Wicedyrektorzy Centralnego Inspektoratu Standaryzacji są powoływani i odwoływani przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej na wniosek Dyrektora Centralnego Inspektoratu Standaryzacji.

Art. 7. 1. Podmiot dokonujący obrotu z zagranicą towarami wymienionymi w wykazie, o którym mowa w art. 3, zobowiązany jest zgłosić te towary do oceny jakości handlowej.

2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, dotyczy również przewoźnika lub spedytora.

Art. 8. Podmiot zgłaszający towar do oceny jakości handlowej jest zobowiązany:

1) przedstawić towar do oceny jakości handlowej w miejscu umożliwiającym jej przeprowadzenie,

2) wykonać czynności przygotowawcze niezbędne do dokonania oceny jakości handlowej,

3) przedłożyć do wglądu dokumenty potwierdzające tożsamość towaru,

4) wyznaczyć przedstawiciela, który będzie obecny przy ocenie jakości handlowej,

5) udzielić pomocy niezbędnej do dokonania oceny jakości handlowej,

6) udostępnić nieodpłatnie próbki towaru do badań w ilości niezbędnej do dokonania oceny.

Art. 9. Inspektorzy standaryzacji zatrudnieni w Centralnym Inspektoracie Standaryzacji, zwani dalej „inspektorami”, dokonują oceny i wydają orzeczenia o jakości handlowej towarów wymienionych w wykazie, o którym mowa w art. 3.

Art. 10. 1. Ocena jakości handlowej powinna obejmować jedną lub kilka następujących czynności:

1) sprawdzenie dokumentów umożliwiających identyfikację towaru, atestów jakościowych, wyników badań laboratoryjnych oraz innych dokumentów świadczących o jakości towaru,

2) kontrolę opakowania, znakowania, prezentacji towaru oraz warunków jego przechowywania i transportu,

3) kontrolę poszczególnych faz produkcji, wytwarzania, przetwórstwa, przechowywania i transportu towaru,

4) badanie systemów kontroli jakości prowadzonych w fazie produkcji, wytwarzania, przetwórstwa, przechowywania, transportu i otrzymanych przez nie wyników,

5) pobranie próbek oraz ich analizę,

6) ustalenie klasy jakości towaru.

2. Sposób i zakres przeprowadzenia oceny jakości handlowej powinien być dostosowany do specyfiki badanego towaru.

Art. 11. 1. Inspektor może odstąpić od dokonania oceny jakości handlowej towaru, jeżeli występuje jedna z wymienionych okoliczności:

1) brak kompletnej partii towaru,

2) brak możliwości technicznych i warunków do przeprowadzenia oceny,

3) brak kompletnej dokumentacji potwierdzającej tożsamość towaru,

4) brak możliwości spełnienia wymogów bezpieczeństwa i higieny pracy inspektora.

2. O odstąpieniu od dokonania oceny jakości handlowej towaru inspektor wydaje orzeczenie, podając równocześnie przyczyny odstąpienia.

Art. 12. 1. Po dokonaniu oceny towaru inspektor wydaje orzeczenie o jakości handlowej, wystawiając:

1) świadectwo jakości – jeżeli towar spełnia wymagania jakości handlowej,

2) raport – jeżeli towar nie spełnia wymagań jakości handlowej.

2. Dopuszcza się odstąpienie od wydania orzeczenia o jakości handlowej towaru z importu, jeżeli wynika to z umowy międzynarodowej.

3. W przypadku stwierdzenia, że deklarowana przez podmiot dokonujący obrotu z zagranicą klasa jakości towaru jest różna od stwierdzonej w wyniku dokonanej oceny, inspektor orzeka o przeklasyfikowaniu towaru.

4. W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że towar nie odpowiada warunkom zdrowotnym, inspektor zawiadamia o tym organ właściwy do wydania w tych sprawach orzeczenia.

Art. 13. 1. Od orzeczeń, o których mowa w art. 11 ust. 2 i art. 12 ust. 1 i 3, przysługuje podmiotowi dokonującemu obrotu z zagranicą odwołanie do Komisji Rzeczoznawców Centralnego Inspektoratu Standaryzacji.

2. Komisję, o której mowa w ust. 1, każdorazowo powołuje Dyrektor Centralnego Inspektoratu Standaryzacji spośród inspektorów legitymujących się wysokim poziomem wiedzy i doświadczenia w zakresie objętym odwołaniem.

3. Orzeczenie Komisji, o której mowa w ust. 1, jest ostateczne.

Art. 14. Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb dokonywania oceny i wydawania orzeczeń o jakości handlowej towarów, rozpatrywania odwołań od orzeczeń inspektorów i powoływania Komisji Rzeczoznawców Centralnego Inspektoratu Standaryzacji oraz wzory druków wymaganych dokumentów.

Art. 15. 1. Za dokonanie oceny i wydanie orzeczenia o jakości handlowej towaru wymienionego w wykazie, o którym mowa w art. 3, pobiera się opłatę.

2. Opłatę, o której mowa w ust. 1, wnosi podmiot zgłaszający towar do oceny.

3. Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w porozumieniu z Ministrem Finansów określi, w drodze rozporządzenia, stawki opłat za dokonanie oceny i wydanie orzeczenia o jakości handlowej dla poszczególnych towarów wymienionych w wykazie, o którym mowa w art. 3, oraz sposób ich obliczania i pobierania. Maksymalna wysokość stawek opłat nie powinna przekroczyć 0,5% wartości celnej towaru.

4. Do nie zapłaconych w terminie należności z tytułu opłat, o których mowa w ust. 1, mają zastosowanie przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

5. Do innych niż określone w ust. 1 usług świadczonych przez Centralny Inspektorat Standaryzacji, wykonywanych na podstawie umowy zawartej z osobami fizycznymi lub prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej, stosuje się ceny umowne.

Art. 16. 1. Inspektorem Centralnego Inspektoratu Standaryzacji może być osoba, która:

1) posiada obywatelstwo polskie,

2) nie była karana za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub przeciwko dokumentom,

3) ukończyła studia wyższe o kierunku zgodnym z zakresem uprawnień,

4) jest zatrudniona w Centralnym Inspektoracie Standaryzacji,

5) posiada kwalifikacje potwierdzone egzaminem zdanym przed komisją kwalifikacyjną.

2. Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej określi, w drodze rozporządzenia, sposób przeprowadzania egzaminu kwalifikacyjnego, powoływania i skład komisji kwalifikacyjnej oraz wysokość wynagrodzenia jej członków.

3. Przyznania i cofnięcia uprawnienia inspektora dokonuje Dyrektor Centralnego Inspektoratu Standaryzacji.

4. Przyznanie uprawnienia inspektora następuje na okres pięciu lat z możliwością jego przedłużenia na kolejne okresy pięcioletnie.

5. Przedłużenie okresu, o którym mowa w ust. 4, następuje na podstawie zdanego egzaminu przed komisją kwalifikacyjną.

6. Cofnięcie uprawnienia inspektora może nastąpić:

1) na wniosek inspektora,

2) na skutek rozwiązania umowy o pracę,

3) na skutek skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa, o których mowa w ust. 1 pkt 2, lub pozbawienia praw publicznych.

7. Dyrektor Centralnego Inspektoratu Standaryzacji może zawiesić w czynnościach inspektora w przypadku:

1) naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych,

2) wszczęcia postępowania za przestępstwa, o których mowa w ust. 1 pkt 2.

8. Okres zawieszenia w czynnościach inspektora trwa nie dłużej niż 3 miesiące, a w przypadku, o którym mowa w ust. 7 pkt 2, do czasu wydania przez sąd prawomocnego orzeczenia.

Art. 17. Do obowiązków inspektora należy w szczególności:

1) należyte, bezstronne i terminowe wykonywanie zadań,

2) obiektywne ustalanie i rzetelne dokumentowanie jakości handlowej towarów,

3) przestrzeganie tajemnicy służbowej,

4) stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych,

5) godne zachowanie się podczas wykonywania obowiązków służbowych.

Art. 18. 1. Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej może upoważnić wybrane w drodze konkursu ofert podmioty prowadzące działalność gospodarczą lub inne jednostki organizacyjne do wykonywania w całości lub w części zadań, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1.

2. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, wydaje się, jeżeli oferent prowadził już kontrolę jakości towarów, posiada odpowiedni potencjał kadrowy, techniczny i finansowy oraz jeśli spełnia wymagania, zgodnie z odrębnymi przepisami, potwierdzone akredytacją w krajowym systemie badań i certyfikacji.

3. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, wydaje się na okres pięciu lat.

4. Osoby dokonujące oceny i orzekające o jakości handlowej towarów na podstawie upoważnienia, o którym mowa w ust. 1, są inspektorami w rozumieniu ustawy. Przepisy art. 16 ust. 1 pkt 1, 2, 3 i 5 oraz ust. 7 i 8 stosuje się odpowiednio.

5. Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej może cofnąć upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, w przypadku:

1) naruszenia przepisów prawa lub nieprawidłowości w dokonywaniu oceny i wydawaniu orzeczeń o jakości handlowej towarów,

2) niespełnienia warunków określonych w upoważnieniu.

6. Od decyzji, o których mowa w ust. 5, przysługuje złożenie skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

7. Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady, warunki i tryb upoważniania podmiotów prowadzących działalność gospodarczą lub innych jednostek organizacyjnych do dokonywania oceny i wydawania orzeczeń o jakości handlowej towarów w obrocie z zagranicą oraz cofania tych upoważnień.

Art. 19. 1. Badania laboratoryjne, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, wykonywane są przez akredytowane laboratoria badawcze Centralnego Inspektoratu Standaryzacji oraz inne laboratoria badawcze akredytowane w krajowym systemie badań i certyfikacji.

2. Do wykonywania zadań, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, mogą być wykorzystywane wyniki badań krajowych i zagranicznych laboratoriów badawczych, innych niż wymienione w ust. 1.

Art. 20. Centralny Inspektorat Standaryzacji prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w prawie budżetowym dla zakładów budżetowych.

Art. 21. Przychodami Centralnego Inspektoratu Standaryzacji są:

1) opłaty pobierane za dokonywanie oceny i wydawanie orzeczeń o jakości handlowej towarów wymienionych w wykazie, o którym mowa w art. 3,

2) dochody z tytułu świadczonych usług,

3) inne dochody.

Art. 22. Zasady wynagradzania pracowników Centralnego Inspektoratu Standaryzacji określi Minister Pracy i Polityki Socjalnej.

Art. 23. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1997 r., z wyjątkiem:

1) art. 6 ust. 1, który wchodzi wżycie z dniem ogłoszenia,

2) art. 16 ust. 1 pkt 5 oraz art. 16 ust. 4, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 1997 r.