Na podstawie art. 222 § 2 Kodeksu pracy zarządza się, co następuje:

§ 1.[Zakres regulacji] Rozporządzenie określa:

1) wykaz substancji, czynników i procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym i prawdopodobnym działaniu rakotwórczym, zwanych dalej „czynnikami rakotwórczymi”, stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia,

2) sposób rejestracji czynników rakotwórczych,

3) warunki sprawowania nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na działanie czynników rakotwórczych.

§ 3.[Środki zapobiegawcze] Pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegawcze, a w szczególności:

1) stosować takie sposoby organizacji i wykonywania pracy, które zmniejszają liczbę osób lub czas pracy w warunkach narażenia,

2) projektować i stosować procesy technologiczne oraz środki ochrony zbiorowej w taki sposób, aby zapobiec lub ograniczyć do minimum uwalnianie czynników rakotwórczych do środowiska pracy,

3) odprowadzać czynniki rakotwórcze bezpośrednio z miejsc ich wytwarzania do układów neutralizujących, stosować czyszczenie podłóg, ścian i innych powierzchni, wprowadzić miejscową i ogólną wentylację oraz inne odpowiednie środki ograniczające ekspozycję,

4) stosować metody pomiaru stężeń lub natężeń, umożliwiające wczesne wykrycie wzrostu poziomu narażenia w następstwie nieprzewidzianych zdarzeń i awarii,

5) prowadzić monitorowanie biologiczne narażonych pracowników, jeśli istnieją metody takiego postępowania,

6) stosować środki ochrony indywidualnej, jeśli inne sposoby i metody wyeliminowania lub ograniczania narażenia na czynniki rakotwórcze są niewystarczające,

7) ograniczać obszary zagrożenia oraz zaopatrzyć je w znaki ostrzegawcze oraz informacje dotyczące bezpieczeństwa pracy,

8) sporządzić instrukcję postępowania na wypadek awarii,

9) zapewnić bezpieczne gromadzenie i przechowywanie substancji używanych do produkcji i wyprodukowanych oraz odpadów, wraz z zapewnieniem bezpiecznego niszczenia tych odpadów, jeśli zawierają czynniki rakotwórcze.

§ 4.[Informacja o zagrożeniach] 1. Pracodawca jest obowiązany informować pracowników, w sposób przyjęty u danego pracodawcy, o zagrożeniach dla zdrowia spowodowanych przez czynniki rakotwórcze oraz o podjętych działaniach zapobiegawczych zmniejszających ryzyko zawodowe.

2. Pracodawca jest obowiązany przeszkolić pracowników w zakresie sposobu postępowania z określonym rodzajem czynnika rakotwórczego oraz poinformować pracowników o:

1) źródłach narażenia na czynniki rakotwórcze, w tym ze strony procesów technologicznych i instalacji, oraz o pojemnikach zawierających substancje rakotwórcze,

2) rodzaju potencjalnych skutków zdrowotnych i prawdopodobieństwie ich występowania, uwzględniając zagrożenie zdrowia związane z paleniem tytoniu,

3) zasadach postępowania pracownika mogących wyeliminować lub zmniejszyć narażenie,

4) wymaganiach związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa i higieny pracy,

5) obowiązku noszenia i stosowania środków ochrony indywidualnej,

6) zasadach i sposobach postępowania, w tym w razie awarii i wypadków przy pracy oraz w zakresie zapobiegania awariom i wypadkom przy pracy.

3. Szkolenie, o którym mowa w ust. 2, powinno być każdorazowo ponowione, jeśli nastąpiły zmiany istniejących zagrożeń.

4. Pracodawca powinien zapewnić wyraźne i czytelne oznakowanie wszystkich instalacji i pojemników zawierających czynniki rakotwórcze, zgodnie z odrębnymi przepisami.

5. Działania zapobiegawcze, o których mowa w ust. 1, powinny obejmować:

1) zakaz spożywania posiłków i napojów oraz palenia papierosów w miejscach pracy, w których istnieje możliwość zanieczyszczenia środowiska czynnikami rakotwórczymi,

2) wyposażenie pracowników w odpowiednie środki ochrony indywidualnej oraz zapewnienie tym środkom należytych właściwości ochronnych i użytkowych,

3) zapewnienie bezpiecznego i skutecznego sposobu czyszczenia odzieży ochronnej i innych środków ochrony indywidualnej przed i w każdym przypadku po ich użyciu,

4) wyodrębnienie miejsc przechowywania odzieży ochronnej i innych środków ochrony indywidualnej od miejsc przechowywania odzieży osobistej pracowników,

5) wyodrębnienie urządzeń sanitarnych, włączając w to natryski, przeznaczonych dla pracowników narażonych na czynniki rakotwórcze oddziaływające na skórę.

§ 5.[Awaria procesu technologicznego] 1. W razie awarii lub innych zakłóceń procesu technologicznego, które mogą spowodować wzrost narażenia pracowników, pracodawca jest obowiązany niezwłocznie podjąć następujące działania:

1) poinformować o nich pracowników,

2) ograniczyć i oznaczyć strefę zagrożoną,

3) usunąć ze strefy zagrożonej wszystkich pracowników, z wyjątkiem pracowników niezbędnych do przeprowadzenia działań ochronnych i zabezpieczających,

4) zapewnić pracownikom, o których mowa w pkt 3, odpowiednie środki ochrony indywidualnej,

5) ograniczyć do minimum czas przebywania każdego pracownika w strefie zagrożenia oraz uniemożliwić przebywanie w tej strefie pracownikom nie wyposażonym w środki ochrony indywidualnej.

2. O awarii lub innym zakłóceniu procesu technologicznego, o których mowa w ust. 1, pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami oraz właściwego państwowego inspektora sanitarnego i inspektora pracy.

§ 6.[Oznaczenie strefy prac remontowych] 1. Przed podjęciem prac remontowych, konserwacyjnych i związanych z utrzymaniem w ruchu niektórych procesów technologicznych, które stwarzają prawdopodobieństwo zwiększonego narażenia pracowników na czynniki rakotwórcze, pracodawca powinien przedsięwziąć, po przeprowadzeniu konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami, środki działania niezbędne do zmniejszenia do minimum narażenia pracowników.

2. Strefa prac, o których mowa w ust. 1, powinna być wyraźnie ograniczona i oznaczona.

§ 7.[Obowiązki lekarza] 1. Lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami narażonymi na czynniki rakotwórcze jest obowiązany zapoznać się z warunkami ich pracy i posiadać udokumentowane informacje dotyczące rodzaju i wielkości narażenia.

2. Pracodawca jest obowiązany, na wniosek lekarza, o którym mowa w ust. 1, zlecić prowadzenie biologicznego monitorowania narażenia na czynniki rakotwórcze oraz zastosowanie innych metod umożliwiających wykrycie wczesnych skutków tego narażenia.

3. Lekarz, o którym mowa w ust. 1, jest obowiązany do udzielania informacji:

1) każdemu pracownikowi — o wynikach badań i ocenie jego stanu zdrowia oraz o zakresie profilaktycznej opieki zdrowotnej, jakiej powinien się poddać po ustaniu pracy w warunkach narażenia na czynniki rakotwórcze,

2) pracodawcy, przedstawicielom pracowników oraz działającej w zakładzie pracy komisji bezpieczeństwa i higieny pracy — o ocenie stanu zdrowia pracowników, dokonanej z uwzględnieniem tajemnicy lekarskiej.

§ 8.[Badanie stanu zdrowia pracowników] W przypadku rozpoznania lub podejrzenia u pracownika zmian w stanie zdrowia, o których można przypuszczać, że powstały w wyniku narażenia zawodowego na działanie czynników rakotwórczych, pracodawca na wniosek lekarza, o którym mowa w § 7 ust. 1, powinien zlecić przeprowadzenie dodatkowych badań stanu zdrowia innych pracowników narażonych w podobny sposób, dokonać weryfikacji uprzedniej oceny narażenia zawodowego oraz zastosować odpowiednie dodatkowe środki zapobiegawcze.

§ 9.[Badania profilaktyczne] Przepisy § 7 i 8 nie naruszają przepisów dotyczących trybu, zakresu i częstotliwości przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników oraz ich dokumentowania i kontroli.

§ 11.[Wejście w życie] [3] Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie dwóch miesięcy od dnia ogłoszenia.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki
Społecznej z dnia 11 września 1996 r. (poz. 571)

Załącznik nr 1

Załącznik nr 2

INFORMACJA O CZYNNIKACH RAKOTWÓRCZYCH