Na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 27 września 1973 r. o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 31, poz. 145, z 1986 r. Nr 42, poz. 202, z 1989 r. Nr 35, poz. 190, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1995 r. Nr 4, poz. 17 oraz z 1996 r. Nr 100, poz. 461), art. 7 i 28 ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (Dz. U. z 1995 r. Nr 65, poz. 333 i Nr 128, poz. 617 oraz z 1996 r. Nr 100, poz. 461), art. 26 ust. 1 pkt 4 dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U. z 1983 r. Nr 27, poz. 135, z 1989 r. Nr 35, poz. 190, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1995 r. Nr 4, poz. 17 oraz z 1996 r. Nr 100, poz. 461), art. 24 ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 46, poz. 250, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 110, poz. 474, z 1995 r. Nr 4, poz. 17 oraz z 1996 r. Nr 100, poz. 461), art. 24 ust. 4 oraz w związku z art. 37 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. Nr 16, poz. 124 i Nr 25, poz. 187, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1986 r. Nr 42, poz. 202, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1995 r. Nr 4, poz. 17 oraz z 1996 r. Nr 77, poz. 367), art. 4 ust. 6, art. 4² ust. 2 i art. 33 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 25 listopada 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1989 r. Nr 25, poz. 137 i Nr 74, poz. 441, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 104, poz. 450 i Nr 110, poz. 474, z 1994 r. Nr 84, poz. 385 oraz z 1995 r. Nr 4, poz. 17 i Nr 85, poz. 426) zarządza się, co następuje:

§ 1.W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz. U. z 1993 r. Nr 68, poz. 330, z 1994 r. Nr 25, poz. 86 i Nr 140, poz. 769 oraz z 1995 r. Nr 153, poz. 781) wprowadza się następujące zmiany:

1) § 5 otrzymuje brzmienie:

„§ 5. 1. Okręgowy inspektor pracy Państwowej Inspekcji Pracy lub państwowy wojewódzki inspektor sanitarny mogą wystąpić do oddziału ZUS z wnioskiem o wymierzenie dodatkowej składki, określając jej wysokość od 1% do 7% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne pracowników, zakładom pracy, w których organy te stwierdziły pogorszenie warunków pracy wyrażające się wzrostem kategorii ryzyka K_zx ustalonej w sposób określony w ust. 2, przy spełnieniu warunków określonych w ust. 3.

2. Ustalenie kategorii ryzyka K_2X następuje, na podstawie kryteriów zawartych w załączniku do rozporządzenia, przez wyliczenie średniej arytmetycznej z kategorii ryzyka odpowiadających wskaźnikom częstości obliczonym na 1000 pracowników zakładu pracy za pełny rok kalendarzowy według wzoru:

gdzie:

K_zx – kategoria ryzyka dla danego zakładu pracy ustalona za ostatni pełny rok kalendarzowy,

K₁ – kategoria ryzyka odpowiadająca wskaźnikowi poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem,

K₂ – kategoria ryzyka odpowiadająca wskaźnikowi poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich,

K₃ – kategoria ryzyka odpowiadająca wskaźnikowi chorób zawodowych powstałych w związku z występowaniem czynników szkodliwych wywołujących te choroby w czasie zatrudnienia w danym zakładzie pracy,

K₄ – kategoria ryzyka odpowiadająca wskaźnikowi zatrudnionych w warunkach zagrożenia, które występują w razie przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

3. Inspektorzy, o których mowa w ust. 1, mogą wystąpić do oddziału ZUS z wnioskiem o wymierzenie dodatkowej składki na ubezpieczenie społeczne pracowników, gdy stwierdzą, że łącznie spełnione są następujące warunki:

K_zx ≥ K_zb + 2 oraz K_zb ≥ 3

gdzie:

K_zb – bazowa kategoria ryzyka dla danego zakładu pracy, ustalona jako średnia arytmetyczna z kategorii ryzyka dla dwóch kolejnych lat kalendarzowych bezpośrednio poprzedzających rok, dla którego ustalono kategorię ryzyka

4. Inspektorzy, o których mowa w ust. 1, mogą wystąpić do oddziału ZUS z wnioskiem o wymierzenie dodatkowej składki na ubezpieczenie społeczne pracowników, w wysokości:

1) 1%, gdy 2≤K_zx – K_zb<3

2) 2%, gdy 3≤K_zx – K_zb<4

3) 3%, gdy 4≤K_zx – K_zb<5

4) 4%, gdy 5≤K_zx – K_zb<6

5) 5%, gdy 6≤K_zx – K_zb<7

6) 6%, gdy 7≤K_zx – K_zb<8

7) 7%, gdy K_zx – K_zb≥8.

5. Dodatkowa składka na ubezpieczenie społeczne pracowników może być wymierzana zakładom pracy, z wyłączeniem jednostek organizacyjnych prowadzących gospodarkę finansową na zasadach określonych w prawie budżetowym.

6. Inspektorzy, o których mowa w ust. 1, mogą wystąpić do oddziału ZUS z wnioskiem o zaprzestanie wymierzania dodatkowej składki na ubezpieczenie społeczne pracowników bądź zmniejszenie tej składki do określonej wysokości, jeżeli nastąpi obniżenie kategorii ryzyka K_zx poniżej kategorii uzasadniającej wymierzenie składki lub wymierzenie składki w dotychczasowej wysokości.

7. Wymierzenie dodatkowej składki na ubezpieczenie społeczne pracowników, zmniejszenie wysokości tej składki bądź zaprzestanie jej wymierzania następuje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym wpłynął wniosek, o którym mowa w ust. 1 lub ust. 6.”,

2) dodaje się załącznik do rozporządzenia w brzmieniu ustalonym w załączniku do niniejszego rozporządzenia.

§ 2.Do wniosków o zaprzestanie wymierzania dodatkowych składek na ubezpieczenie społeczne pracowników lub o zmniejszenie ich wysokości, wymierzonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, stosuje się przepisy rozporządzenia wymienionego w § 1, w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem.

§ 3.Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 3 września 1996 r. (poz. 532)

KRYTERIA DO USTALANIA KATEGORII RYZYKA WEDŁUG WSKAŹNIKÓW CZĘSTOŚCI DOTYCZĄCYCH WYPADKÓW PRZY PRACY, CHORÓB ZAWODOWYCH ORAZ PRACOWNIKÓW ZATRUDNIONYCH W WARUNKACH ZAGROŻENIA