§ 1. Rozporządzenie określa:

1) terenowe organy specjalistycznego nadzoru budowlanego w dziedzinie bezpieczeństwa państwa, ich organizację oraz szczegółowy zakres działania,

2) organy właściwe do orzekania w sprawach odpowiedzialności zawodowej w budownictwie objętym specjalistycznym nadzorem budowlanym, o którym mowa w pkt 1.

§ 2. Artykuły powołane w rozporządzeniu bez bliższego określenia oznaczają artykuły ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414), zwanej dalej „ustawą”.

§ 3. 1. Terenowymi organami specjalistycznego nadzoru budowlanego w dziedzinie bezpieczeństwa państwa są podlegli Ministrowi Spraw Wewnętrznych:

1) Naczelny Inspektor Nadzoru Budowlanego, wykonujący swoje zadania przy pomocy zastępcy oraz Naczelnego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego, w którego skład wchodzą następujące komórki organizacyjne:

a) Wydział Orzecznictwa,

b) Wydział Terenowego Nadzoru Budowlanego,

c) Wydział Organizacyjno-Administracyjny.

2) Kierownik Inspektoratu Nadzoru Budowlanego, wykonujący swoje zadania przy pomocy zastępcy oraz Inspektoratu Nadzoru Budowlanego, w którego skład wchodzą następujące komórki organizacyjne:

a) Sekcja Orzecznictwa,

b) Sekcja Terenowego Nadzoru Budowlanego,

c) Sekretariat.

2. Naczelny Inspektor Nadzoru Budowlanego oraz Kierownik Inspektoratu Nadzoru Budowlanego są powoływani i odwoływani przez Ministra Spraw Wewnętrznych.

§ 4. Do właściwości organów, o których mowa w § 3, należy specjalistyczny nadzór budowlany, obejmujący obiekty i roboty budowlane służące celom bezpieczeństwa państwa oraz celom wojskowych jednostek podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych, na terenach zamkniętych, w zakresie spraw i związanych z nimi środków działania regulowanych ustawą.

§ 5. Do zakresu działania Naczelnego Inspektora Nadzoru Budowlanego należy:

1) wykonywanie nadzoru i kontroli działalności Kierownika Inspektoratu Nadzoru Budowlanego,

2) rozpatrywanie odwołań od decyzji Kierownika Inspektoratu Nadzoru Budowlanego,

3) orzekanie w I instancji w sprawach odpowiedzialności zawodowej w budownictwie objętym specjalistycznym nadzorem budowlanym.

§ 6. Do zakresu działania Kierownika Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w postępowaniu poprzedzającym rozpoczęcie robót budowlanych należy:

1) składanie wniosków Ministrowi Spraw Wewnętrznych w sprawie upoważnienia do udzielenia zgody na odstępstwo od ustanowionych przez niego przepisów techniczno-budowlanych,

2) wydawanie postanowień o udzieleniu bądź odmowie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych, ustanowionych przez Ministra Spraw Wewnętrznych, po uzyskaniu jego upoważnienia,

3) nakładanie na inwestorów, w decyzji o pozwoleniu na budowę, obowiązku ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego lub autorskiego w wypadkach, o których mowa w art. 19 ust. 1 i w zarządzeniu Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 15 grudnia 1994 r. w sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego (Monitor Polski z 1995 r. Nr 2, poz. 28),

4) przyjmowanie zgłoszeń o zamiarze budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 9, oraz wykonywania robót budowlanych wymienionych w ust. 2 tego artykułu,

5) zgłaszanie sprzeciwu, o którym mowa w art. 30 ust. 2, wydawanie decyzji nakładającej obowiązek uzyskania pozwolenia na wykonanie określonego obiektu lub robót budowlanych, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 9 oraz w ust. 2 tego artykułu, jeżeli ich realizacja może spowodować skutki wymienione w art. 30 ust. 3 pkt 1–4,

6) przyjmowanie zgłoszeń o zamiarze rozbiórki obiektów budowlanych, o których mowa w art. 31 ust. 1 pkt 1,

7) zgłaszanie sprzeciwu, o którym mowa w art. 30 ust. 2, wydawanie decyzji nakładających obowiązek uzyskania pozwolenia na rozbiórkę obiektów, o których mowa w art. 31 ust. 1 pkt 1, jeżeli ich realizacja może spowodować skutki wymienione w art. 31 ust. 3 pkt 1 i 2,

8) żądanie, ze względu na bezpieczeństwo ludzi lub mienia, przedstawienia danych o obiekcie budowlanym lub dotyczących prowadzenia robót rozbiórkowych,

9) wydawanie odrębnych decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego,

10) wydawanie decyzji o pozwoleniu na budowę części lub całego zamierzenia inwestycyjnego, wraz z zatwierdzeniem projektu budowlanego, a także określanie w nich, w razie potrzeby, warunków, o których mowa w art. 36,

11) sprawdzanie posiadania przez inwestora zgody właściwego organu nadzoru architektoniczno-budowlanego na projektowane rozwiązania w zakresie określonym w art. 86 ust. 3,

12) sprawdzanie uzyskania przez inwestora wymaganych przepisami szczególnymi uzgodnień, pozwoleń lub opinii innych organów,

13) sprawdzanie projektów zagospodarowania działki i projektów architektoniczno-budowlanych w zakresie określonym w art. 35 ust. 1 i 2,

14) wydawanie postanowień o obowiązku usunięcia nieprawidłowości wskazanych w projekcie budowlanym,

15) wydawanie decyzji o odmowie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę,

16) wydawanie decyzji o wygaśnięciu pozwoleń na budowę, w wyniku wystąpienia przyczyn, o których mowa w art. 37 ust. 1,

17) przesyłanie wydanych decyzji o pozwoleniu na budowę organom, które wydały decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,

18) prowadzenie rejestru decyzji o pozwoleniu na budowę oraz przechowywanie zatwierdzonych projektów budowlanych, a także innych dokumentów objętych pozwoleniem na budowę, co najmniej przez okres istnienia obiektu budowlanego,

19) przenoszenie decyzji o pozwoleniu na budowę na rzecz innej osoby, jeżeli przyjęła ona wszystkie warunki zawarte w tej decyzji oraz wykazała się prawem do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

§ 7. Do zakresu działania Kierownika Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w trakcie budowy i oddawania do użytku obiektów budowlanych należy:

1) przyjmowanie zawiadomień inwestora o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, na które jest wymagane pozwolenie na budowę,

2) wydawanie w razie potrzeby, w stosunku do obiektów budowlanych wymagających zgłoszenia, decyzji nakładającej obowiązek geodezyjnego wyznaczenia w terenie, a po ich wybudowaniu – geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, obejmującej ich położenie na gruncie,

3) przyjmowanie zawiadomień o zmianie kierownika budowy lub robót, inspektora nadzoru inwestorskiego lub projektanta sprawującego nadzór autorski,

4) wydawanie decyzji rozstrzygających o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości oraz określających granice niezbędnej potrzeby i warunki korzystania z nich,

5) wydawanie decyzji nakazujących rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, budowanego lub wybudowanego w drodze samowoli budowlanej,

6) wydawanie postanowień wstrzymujących wykonywanie robót budowlanych w okolicznościach wymienionych w art. 50 ust. 1,

7) wydawanie, w związku ze wstrzymaniem robót budowlanych, decyzji nakazujących zaniechanie dalszych robót albo rozbiórkę obiektu lub jego części bądź określających czynności, jakie należy wykonać w celu doprowadzenia wykonywanych robót do stanu zgodnego z prawem i uzyskania prawa na ich wznowienie, określających termin wykonania tych czynności, a w wypadku wykonywania robót budowlanych polegających na rozbiórce obiektu lub jego części – nakazujących doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego,

8) wydawanie decyzji o pozwoleniu na wznowienie wstrzymanych robót budowlanych,

9) przyjmowanie zawiadomień o zakończeniu budowy,

10) zgłaszanie sprzeciwu i wydawanie decyzji nakładających obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie,

11) wydawanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie z zachowaniem warunków, o których mowa w art. 59,

12) wydawanie decyzji odmawiających pozwolenia na użytkowanie,

13) przesyłanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie organom, które wydały decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

§ 8. Do zakresu działania Kierownika Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w trakcie utrzymywania obiektów budowlanych należy:

1) wydawanie, w razie stwierdzenia okoliczności wymienionych w art. 62 ust. 3, decyzji nakazujących przeprowadzenie kontroli, o których mowa w art. 62 ust. 1, oraz żądających przedstawienia ekspertyzy stanu technicznego obiektu lub jego części,

2) wydawanie decyzji nakazujących usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, wymienionych w art. 66,

3) wydawanie decyzji wzywających właściciela albo zarządcę do rozbiórki nie użytkowanego, zniszczonego lub nie wykończonego obiektu budowlanego, który nie nadaje się do remontu, odbudowy lub wykończenia,

4) wydawanie decyzji nakazujących opróżnienie bądź wyłączenie z użytkowania całości lub części budynku przeznaczonego na pobyt ludzi, bezpośrednio grożącego zawaleniem, oraz wykonywanie czynności wymienionych w art. 68 pkt 2 i 3,

5) stosowanie niezbędnych środków zabezpieczających, w razie konieczności niezwłocznego podjęcia działań mających na celu usunięcie niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia, oraz przyjmowanie zawiadomień organów Policji i Państwowej Straży Pożarnej o podjętych działaniach w tym zakresie,

6) wydawanie decyzji o pozwoleniu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części,

7) wydawanie decyzji nakazujących przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, w razie samowolnej zmiany sposobu użytkowania obiektu,

8) przyjmowanie zawiadomień oraz prowadzenie postępowania wyjaśniającego w sprawie przyczyn katastrof budowlanych,

9) podejmowanie czynności, o których mowa w art. 76 ust. 1,

10) wydawanie decyzji określających zakres i termin wykonania niezbędnych robót w celu uporządkowania terenu katastrofy i zabezpieczenia obiektu budowlanego,

11) wydawanie postanowień zlecających sporządzenie ekspertyzy, o której mowa w art. 78 ust. 2.

§ 9. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.