Art. 1.W ustawie z dnia 25 listopada 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1989 r. Nr 25, poz. 137 i Nr 74, poz. 441, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 104, poz. 450 i Nr 110, poz. 474, z 1994 r. Nr 84, poz. 385 oraz z 1 995 r. Nr 4, poz. 17) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 4:

a) w ust. 2 skreśla się pkt 3,

b) po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:

„2a. Osoby wymienione w ust. 2 pkt 4 podlegają jednak ubezpieczeniu społecznemu określonemu ustawą, mimo pozostawania we wspólnym gospodarstwie domowym, jeżeli została z nimi zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego młodocianych.”,

c) po ust. 5 dodaje się ust. 5a w brzmieniu:

„5a. Minister Pracy i Polityki Socjalnej może w drodze decyzji wyłączać z obowiązku ubezpieczenia społecznego określonego w ustawie nie wymienionych w ust. 2 pkt 1 obywateli państw obcych.”;

2) w art. 11 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Do zakresu działania Zakładu należy także prowadzenie prewencji rentowej, a w szczególności:

1) orzekanie o potrzebie rehabilitacji leczniczej ubezpieczonych pobierających przez dłuższy okres świadczenia z tytułu czasowej niezdolności do pracy i zagrożonych stałą lub długoterminową niezdolnością do pracy,

2) kierowanie osób, o których mowa w pkt 1, na rehabilitację leczniczą oraz pokrywanie części kosztów tej rehabilitacji na zasadach określonych przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia,

3) prowadzenie we własnym zakresie badań i analiz przyczyn inwalidztwa, w szczególności z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, oraz inicjowanie i wspieranie finansowo lub w innej formie badań naukowych dotyczących tej problematyki,

4) współdziałanie z organami i instytucjami właściwymi do spraw prewencji rentowej, rehabilitacji leczniczej i zawodowej oraz zatrudniania osób niepełnosprawnych,

5) wspieranie finansowo lub w innej formie działań mogących przyczynić się do zmniejszenia wydatków na świadczenia z tytułu niezdolności do pracy.”;

3) po art. 12 dodaje się art. 12a w brzmieniu:

„Art. 12a. 1. Zakład ma prawo do występowania z wnioskiem o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości dłużnika zalegającego z opłatą składek na ubezpieczenie społeczne także wtedy, gdy dłużnikiem jest państwowa jednostka organizacyjna nie będąca jednostką budżetową.

2. Wystawione przez Zakład dokumenty stwierdzające istnienie zobowiązania z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne oraz jego wysokość są podstawą wpisu hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości stanowiącej własność zobowiązanego; jeżeli nieruchomość nie posiada księgi wieczystej, zabezpieczenie jest dokonywane przez złożenie tych dokumentów do zbioru dokumentów.”;

4) w art. 14 pkt 5 otrzymuje brzmienie:

„5) rozpatrywanie projektu planów prewencji rentowej oraz akceptowanie wniosków dotyczących wspierania działań, o których mowa w art. 11 ust. 2 pkt 3 i 5”;

5) w art. 18 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. W skład Naczelnej Rady Nadzorczej wchodzą:

1) w jednej drugiej – przedstawiciele ubezpieczonych oraz emerytów i rencistów,

2) w jednej czwartej – przedstawiciele pracodawców,

3) w jednej czwartej – osoby wskazane przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej.”;

6) w art. 19:

a) w ust. 1 wyrazy „27 osób” zastępuje się wyrazami „24 osób”,

b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. W skład rady nadzorczej wchodzą:

1) w jednej drugiej – przedstawiciele ubezpieczonych oraz emerytów i rencistów,

2) w jednej czwartej – przedstawiciele pracodawców,

3) w jednej czwartej – osoby wskazane przez wojewodę (właściwy terenowy organ administracji rządowej stopnia wojewódzkiego).”;

7) art. 20 otrzymuje brzmienie:

„Art. 20. Członków Naczelnej Rady Nadzorczej oraz jej przewodniczącego powołuje, na okres czterech lat, Prezes Rady Ministrów spośród kandydatów zgłoszonych przez:

1) organizacje związkowe, organizacje zrzeszające ubezpieczonych nie będących pracownikami oraz organizacje zrzeszające emerytów i rencistów, z wyłączeniem partii politycznych,

2) organizacje pracodawców,

3) Ministra Pracy i Polityki Socjalnej.”;

8) art. 21 otrzymuje brzmienie:

„Art. 21. Członków rady nadzorczej oraz jej przewodniczącego powołuje na okres czterech lat właściwy terenowy organ administracji rządowej o właściwości ogólnej stopnia wojewódzkiego spośród kandydatów zgłoszonych przez działające na terenie danego województwa:

1) organizacje związków zawodowych, organizacje zrzeszające ubezpieczonych nie będących pracownikami oraz organizacje zrzeszające emerytów i rencistów, z wyłączeniem partii politycznych,

2) organizacje pracodawców,

3) terenowe organy administracji rządowej oraz organy samorządu terytorialnego.”;

9) po art. 21 dodaje się art. 21a w brzmieniu:

„Art. 21a. Prawo zgłaszania kandydatów reprezentujących organizacje związków zawodowych, o których mowa w art. 20 pkt 1 i art. 21 pkt 1, przysługuje ogólnokrajowej organizacji międzyzwiązkowej i ogólnokrajowemu związkowi zawodowemu, o których mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. Nr 55, poz. 234 i z 1994 r. Nr 43, poz. 163).”;

10) w art. 27 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) wydatki związane z działalnością, o której mowa w art. 11 ust. 2, w wysokości nie przekraczającej 0,5% wydatków Funduszu na świadczenia pieniężne, a w tym na działalność określoną w art. 11 ust. 2 pkt 3 i 5 w wysokości nie wyższej niż 10% wydatków Funduszu przeznaczonych na działalność określoną w art. 11 ust. 2, po uprzedniej akceptacji Naczelnej Rady Nadzorczej.”;

11) po art. 36 dodaje się art. 36a w brzmieniu:

„Art. 36a. 1. Należności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne pracowników oraz składek na Fundusz Pracy i na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, z odsetkami za zwłokę i kosztami egzekucji, są wyłączone z postępowania układowego, o którym mowa w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. – Prawo o postępowaniu układowym (Dz. U. Nr 93, poz. 836, z 1950 r. Nr 38, poz. 349 i z 1990r. Nr 55, poz. 320).

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do należnych na podstawie odrębnych przepisów składek na ubezpieczenie społeczne osób nie będących pracownikami oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za te osoby.”;

12) w art. 39 dodaje się ust. 4 – 7 w brzmieniu:

„4. Organy administracji rządowej oraz organy samorządu terytorialnego obowiązane są udzielać Zakładowi pomocy w sprawach, o których mowa w ust. 1–3.

5. Do pracowników Zakładu przeprowadzających kontrole stosuje się przepis art. 17, 18 i art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. Nr 100, poz. 442 oraz z 1992 r. Nr 21, poz. 85).

6. Pracownikom Zakładu przeprowadzającym kontrole przysługuje miesięczny dodatek kontrolerski do wynagrodzenia w wysokości do 50% wynagrodzenia.

7. Minister Pracy i Polityki Socjalnej, w drodze zarządzenia, określi wysokość i tryb przyznawania dodatku, o którym mowa w ust. 6.”;

13) w art. 40 w ust. 1 i 2 po wyrazach „w art. 11 ust. 2” dodaje się wyrazy „pkt 2 – 5”;

14) dotychczasową treść art. 41 oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:

„2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do należnych na podstawie odrębnych przepisów składek na ubezpieczenie społeczne osób nie będących pracownikami.”

Art. 2.W rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. – Prawo upadłościowe (Dz. U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512 oraz z 1994 r. Nr 1, poz. 1) w art. 204 w § 1 wprowadza się następujące zmiany:

1) pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) podatki i inne daniny publiczne oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne należne za ostatnie dwa lata przed datą ogłoszenia upadłości wraz ze wszystkimi dodatkami, wszelkimi odsetkami i kosztami egzekucji”;

2) skreśla się pkt 4.

Art. 3.W ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 1991 r. Nr 36, poz. 161, z 1992 r. Nr 20, poz. 78 i z 1993 r. Nr 28, poz. 127) w art. 112 wprowadza się następujące zmiany:

1) dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1;

2) dodaje się ust. 2 w brzmieniu:

„2. Przepis ust. 1 nie ma zastosowania do należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne i zobowiązań podatkowych.”

Art. 4.W ustawie z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. z 1993 r. Nr 108, poz. 486 i Nr 134, poz. 646 oraz z 1995 r. Nr 5, poz. 25) w art. 47 w ust. 2 po wyrazach „nie ma zastosowania” dodaje się wyrazy „z wyłączeniem zobowiązań z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne”.

Art. 5.W ustawie z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324, z 1990 r. Nr 26, poz. 149 i Nr 86, poz. 504, z 1991 r. Nr 31, poz. 128, Nr 41, poz. 179, Nr 73, poz. 321, Nr 105, poz. 452, Nr 106, poz. 457 i Nr 107, poz. 460 oraz z 1993 r. Nr 28, poz. 127, Nr 47, poz. 212 i Nr 134, poz. 646, z 1994 r. Nr 27, poz. 96 i Nr 127, poz. 627 oraz z 1995 r. Nr 60, poz. 310) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 3 dodaje się ust. 3c w brzmieniu:

„3c. Podmiot gospodarczy jest obowiązany do przekazywania informacji, o których mowa w ust. 3, także oddziałowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w którym opłaca składki na ubezpieczenie społeczne.”;

2) w art. 25g po wyrazach „w art. 3 ust. 3 pkt 2 – 4” dodaje się wyrazy „i w ust. 3c”.

Art. 6.W ustawie z dnia 16 października 1991 r. o zmianie niektórych przepisów o ubezpieczeniu społecznym (Dz. U. Nr 110, poz. 474) skreśla się art. 5.

Art. 7.Pierwsza kadencja rad nadzorczych, powołanych w trybie określonym w art. 20 i 21 ustawy z dnia 25 listopada 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, rozpoczyna się z dniem 1 stycznia 1996 r.

Art. 8.Kadencja rad nadzorczych, działających dotychczas na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 listopada 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1989 r. Nr 25, poz. 137 i Nr 74, poz. 441, z 1990 r. Nr 36, poz. 206, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 104, poz. 450 i Nr 110, poz. 474, z 1994 r. Nr 84, poz. 385 i z 1995 r. Nr 4, poz. 17), wygasa z dniem 31 grudnia 1995 r.; z tym samym dniem wygasają stosunki pracy członków rad nadzorczych, którzy pełnili swe funkcje na ich podstawie.

Art. 9.Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów art. 3, 6 i 7 ustawy, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 1996 r.