Na podstawie art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych (Dz. U. Nr 127, poz. 627) zarządza się, co następuje:

§ 1.1. Ocena oddziaływania autostrady na środowisko powinna uwzględniać okresy jej budowy i eksploatacji i spełniać następujące wymagania:

1) określać wpływ autostrady na następujące elementy: powietrze, powierzchnię ziemi łącznie z glebą, złoża kopalin, wody powierzchniowe i podziemne, klimat akustyczny, ludzi, świat zwierzęcy i roślinny, a także krajobraz, we wzajemnym ich powiązaniu,

2) identyfikować, z punktu widzenia wpływu na środowisko i zdrowie ludzi, warianty rozwiązań lokalizacyjnych autostrady i dla porównania – wariant polegający na niepodejmowaniu budowy autostrady,

3) identyfikować i określać skutki potencjalnych sytuacji awaryjnych, w tym z udziałem pojazdów przewożących substancje niebezpieczne,

4) stosownie do potrzeb i możliwości przyjmować za podstawę istniejące dane obserwacyjne i pomiarowe oraz inne informacje dotyczące stanu środowiska i występujących uciążliwości, a także dane zawarte w istniejących opracowaniach dotyczących stanu środowiska, sporządzonych dla potrzeb budowy autostrady,

5) przedstawiać zagadnienia w formie opisowej i graficznej.

2. Ocena oddziaływania na środowisko, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać:

1) charakterystykę projektowanej autostrady, uwzględniającą:

a) możliwe do zastosowania warianty rozwiązań lokalizacyjnych w aspekcie optymalnego ograniczenia oddziaływań na środowisko i zdrowie ludzi,

b) powiązania z krajowym systemem transportowym,

c) zakładane sposoby i etapy budowy autostrady,

2) charakterystykę środowiska w obszarze potencjalnego oddziaływania autostrady, uwzględniającą:

a) zasoby i walory środowiska,

b) stan środowiska i tendencje zmian w nim zachodzących,

c) obszary wymagające szczególnej ochrony, określone na podstawie przepisów szczególnych,

d) walory krajobrazowe,

3) analizę koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju, studiów zagospodarowania przestrzennego województw, studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a także charakterystykę istniejącego zagospodarowania i użytkowania terenów – w obszarze potencjalnego oddziaływania autostrady,

4) opis sposobu korzystania ze środowiska w okresach budowy i eksploatacji autostrady, z określeniem emitowanych zanieczyszczeń i uciążliwości dla środowiska i ludzi,

5) opis i określenie skuteczności proponowanych sposobów zminimalizowania ujemnego wpływu na środowisko,

6) opis zastosowanych metod oceny, przyjętych założeń i rozwiązań, jak również wykorzystanych danych o środowisku, a także stwierdzonych braków i niedoskonałości w tym zakresie, ze wskazaniem sposobów i terminów ich uzupełnienia lub wyeliminowania,

7) określenie bezpośrednich, pośrednich, krótko- i długotrwałych, odwracalnych i nieodwracalnych oddziaływań na zdrowie ludzi oraz na poszczególne elementy środowiska, w tym walory krajobrazowe, zwłaszcza na istniejących i projektowanych obszarach należących do krajowego systemu obszarów chronionych, które mogą wystąpić w czasie budowy i eksploatacji autostrady,

8) ustalenie granic obszaru ponadnormatywnego oddziaływania autostrady na środowisko i sposobu jego zagospodarowania,

9) określenie potencjalnych zmian środowiska i krajobrazu oraz skutków budowy i eksploatacji autostrady dla zabudowy, w tym obiektów użyteczności publicznej, budownictwa mieszkaniowego i zagospodarowania terenu,

10) określenie zagrożeń i korzyści z budowy i eksploatacji autostrady dla środowiska i jego użytkowników,

11) wnioski dotyczące potrzeby:

a) zmiany przebiegu autostrady na wybranych jej odcinkach,

b) wykonania oceny oddziaływania na środowisko, z uwzględnieniem przeprowadzonych pomiarów zanieczyszczenia środowiska, po określonym czasie eksploatacji autostrady,

12) streszczenie w języku niespecjalistycznym,

13) opracowanie graficzne – mapy w skali 1:25000, zawierające informacje i dane wymienione w załączniku nr 1.

§ 2.1. Ocena oddziaływania autostrady na grunty rolne i leśne powinna zawierać analizę przebiegu autostrady i wariantów poszczególnych jej odcinków z punktu widzenia strat w rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, w tym również powstałych w wyniku podziału kompleksów leśnych, oraz potrzeby i zakresu dostosowania tej przestrzeni do warunków wynikających z budowy i eksploatacji autostrady.

2. Ocena oddziaływania autostrady na grunty rolne powinna zawierać: '

1) szacunek utraty potencjału produkcyjnego gruntów rolnych projektowanych do zajęcia pod budowę autostrady, wyrażony przez:

a) liczbę ton ziarna żyta, stanowiącą ekwiwalent sumy należności i opłat rocznych z tytułu wyłączenia gruntów rolnych z produkcji,

b) powierzchnię użytków rolnych w poszczególnych klasach bonitacyjnych oraz powierzchnię kompleksów przydatności rolniczej gleb, określonych według obowiązujących kryteriów,

2) szacunek, w parametrach określonych w pkt 1 lit. a), obniżenia potencjału produkcyjnego gruntów rolnych, znajdujących się w granicach obszaru oddziaływania autostrady na środowisko, dokonany przez rzeczoznawców z zakresu gleboznawstwa i ochrony roślin uprawnych,

3) określenie potrzeb przebudowy urządzeń infrastruktury technicznej na terenach rolnych, w tym urządzeń melioracji wodnych podstawowych i szczegółowych, ujęć wody, wodociągów, kanalizacji i oczyszczalni ścieków, międzygminnych wysypisk odpadów, urządzeń zaopatrzenia w energię oraz sieci telekomunikacyjnych,

4) określenie potrzeb przeprowadzenia scaleń i wymiany gruntów oraz propozycje dotyczące ograniczenia sposobu użytkowania gruntów z punktu widzenia zdrowia ludzi.

3. Ocena oddziaływania autostrady na grunty leśne powinna zawierać:

1) szacunek utraty potencjału produkcyjnego gruntów leśnych projektowanych do zajęcia pod budowę autostrady, wyrażony przez:

a) liczbę m³ drewna tartacznego iglastego stanowiącą ekwiwalent sumy należności, opłat rocznych i odszkodowań z tytułu wyłączenia gruntów leśnych z produkcji,

b) powierzchnię gruntów leśnych w rozbiciu na typy siedliskowe, lasy ochronne i gospodarcze, rezerwaty przyrody na gruntach leśnych,

2) szacunek, w parametrach określonych w pkt 1 lit. a), obniżenia potencjału produkcyjnego gruntów leśnych znajdujących się w granicach obszaru potencjalnego oddziaływania autostrady na środowisko, dokonany przez specjalistów z zakresu gleboznawstwa leśnego, ochrony lasu i urządzenia lasu,

3) zakres przebudowy drzewostanów leśnych w granicach obszaru potencjalnego oddziaływania autostrady,

4) określenie potrzeb przebudowy i przeniesienia urządzeń infrastruktury wykorzystywanej dla potrzeb gospodarki leśnej, w tym: budynków i budowli, urządzeń melioracji wodnych, linii podziału przestrzennego lasu, dróg leśnych, składnic drewna, linii energetycznych, parkingów leśnych i urządzeń turystycznych, zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów,

5) określenie potrzeb przeprowadzenia scaleń i wymiany gruntów leśnych.

4. Ocena, o której mowa w ust. 1, powinna przedstawiać zagadnienia w formie opisowej i graficznej. Opracowanie graficzne powinna stanowić mapa w skali 1:25000, zawierająca informacje i dane wymienione w załączniku nr 2.

§ 3.1. Ocena oddziaływania autostrady na dobra kultury, objęte ochroną na podstawie odrębnych przepisów, powinna uwzględniać okresy budowy i eksploatacji autostrady, a nadto:

1) zawierać charakterystykę wartości kulturowych, uwzględniającą:

a) zasoby i walory dóbr kultury,

b) krajobraz kulturowy,

c) obszary podlegające i kwalifikujące się do ochrony,

opartą na istniejącej dokumentacji, inwentaryzacji i rejestrze konserwatorskim oraz na uzupełniających archeologicznych badaniach powierzchniowych i sondażowych,

2) zawierać analizę rozpatrywanych wariantów przebiegu autostrady z uwzględnieniem zarejestrowanych dóbr kultury (obiekty archeologiczne, architektoniczne, historyczne, urbanistyczne, etnograficzne) oraz wartości krajobrazu kulturowego,

3) zawierać analizę i ocenę potencjalnych zagrożeń i szkód dla dóbr kultury ze wskazaniem obiektów lub stanowisk archeologicznych narażonych na całkowite zniszczenie oraz ze wskazaniem narażonych na zniszczenie dużych części trwałych obiektów architektonicznych, fragmentów założeń parkowych i innych dóbr kultury w obrębie terenu budowy autostrady,

4) zawierać założenia programów przeprowadzenia badań i studiów poprzedzających wydanie pozwolenia na budowę:

a) uzupełniających archeologicznych badań rozpoznawczych,

b) uzupełniających studiów dotyczących krajobrazu kulturowego,

c) archeologicznych badań wykopaliskowych obiektów (stanowisk) narażonych na całkowite zniszczenie,

5) zawierać założenia:

a) ratowniczych badań obiektów (stanowisk) archeologicznych i historycznych, odkrywanych w fazie prac budowlanych,

b) programu zabezpieczenia istniejących dóbr kultury przed negatywnym oddziaływaniem autostrady,

6) zawierać wnioski dotyczące potrzeby zmian przebiegu autostrady, w odniesieniu do wybranych jej odcinków,

7) zawierać propozycje przedsięwzięć ograniczających niekorzystne oddziaływanie budowy i eksploatacji autostrady na objęte ochroną dobra kultury, a w przypadkach koniecznych propozycje przesunięcia obiektów historycznych,

8) zawierać syntetyczne zestawienie dóbr kultury objętych ochroną na podstawie przepisów szczególnych, wraz z ich wskazaniem.

2. Ocena, o której mowa w ust. 1, powinna przedstawiać zagadnienia w formie opisowej i graficznej. Opracowanie graficzne powinna stanowić mapa w skali 1:25000, zawierająca informacje i dane wymienione w załączniku nr 3.

§ 4.Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia.

Załączniki do rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa
z dnia 5 czerwca 1995 r. (poz. 332)

Załącznik nr 1

ZAKRES INFORMACJI PRZESTRZENNYCH DO OCENY ODDZIAŁYWANIA AUTOSTRADY NA ŚRODOWISKO ORAZ PODSTAWOWYCH WYNIKÓW OCENY (MAPY W SKALI 1:25000)

I. Elementy użytkowania terenu:

a) tereny zabudowane,

b) tereny leśne,

c) tereny zieleni urządzonej,

d) tereny rolne (grunty orne, łąki i pastwiska trwałe),

e) wody powierzchniowe (rzeki, jeziora),

f) urządzenia infrastruktury technicznej znaczenia ponadlokalnego:

– sztuczne zbiorniki wodne, stawy, kanały, rowy,

– drogi publiczne,

– linie kolejowe,

– linie energetyczne wysokiego napięcia,

– obiekty i linie telekomunikacyjne,

– ropociągi,

– gazociągi wysoko- i średniociśnieniowe,

– wodociągi i kanalizacje,

– inne rurociągi (solanki, chemikaliów),

– ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych oraz strefy ochronne ujęć i źródeł wód.

II. Elementy projektowania autostrady:

a) pas drogowy,

b) węzły drogowe,

c) mosty,

d) miejsca obsługi podróżnych,

e) obwody utrzymania autostrady,

f) wiadukty drogowe,

g) wiadukty kolejowe,

h) przepusty pod autostradą na rozpoznanych szlakach przemieszczania się i migracji zwierząt,

i) ekrany akustyczne.

III. Wybrane elementy środowiska i jego zagospodarowania:

a) obszary źródliskowe,

b) topograficzny dział wodny,

c) wody powierzchniowe, wraz z ich klasyfikacją,

d) oczyszczalnie ścieków,

e) charakterystyka geologiczna utworów powierzchniowych,

f) obszary występowania procesów geodynamicznych,

g) udokumentowane i perspektywiczne złoża kopalin,

h) strefy ochronne ujęć wód podziemnych,

i) obszary zasilania wód podziemnych,

j) obszary eksploatacji surowców mineralnych,

k) obszary i tereny górnicze,

I) urządzone wysypiska odpadów,

ł) emitory zanieczyszczeń,

m) udokumentowane obszary o okresowo lub stale przekroczonych normach aerosanitarnych.

IV. Przestrzenne formy ochrony przyrody i krajobrazu:

a) parki narodowe istniejące i projektowane,

b) otuliny parków narodowych (istniejące i projektowane),

c) rezerwaty przyrody (istniejące i projektowane) i ich otuliny,

d) pomniki przyrody (istniejące i projektowane),

e) parki wiejskie i ogrody zabytkowe,

f) parki krajobrazowe (istniejące i projektowane) i ich otuliny,

g) obszary chronionego krajobrazu,

h) zlewnie chronione,

i) strefy ochrony uzdrowiskowej,

j) użytki ekologiczne,

k) miejsca lęgowe chronionych ptaków drapieżnych,

I) zespoły przyrodniczo-krajobrazowe,

ł) stanowiska dokumentacyjne przyrody,

m) lasy ochronne,

n) ekosystemy chronione, uwzględnione w załączniku nr 1 do Dyrektywy Rady z dnia 21 maja 1992 r. o ochronie naturalnych ekosystemów i dzikiej fauny i flory (92/43/EWG) oraz innych przepisach Unii Europejskiej i konwencjach międzynarodowych,

o) obszary chronione o statusie międzynarodowym (istniejące i projektowane).

V. Obszary problemowe przebiegu autostrady:

a) obszary problemowe z powodu wymagań ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego,

b) obszary problemowe z powodu złożonych uwarunkowań środowiskowo-przestrzennych.

VI. Skutki dla zdrowia ludzi i środowiska spowodowane budową i eksploatacją autostrady:

a) zasięg ponadnormatywnego oddziaływania autostrady, w tym:

– zanieczyszczeń powietrza,

– zanieczyszczeń gleby,

– hałasu,

b) obszary nieodwracalnych przekształceń środowiska, krajobrazu i zagospodarowania przestrzennego oraz zabudowy mieszkalnej,

c) skutki dla obszarów i ekosystemów chronionych,

d) obszary zakłóceń stosunków wodnych.

Załącznik nr 2

ZAKRES INFORMACJI PRZESTRZENNYCH DOTYCZĄCYCH WARUNKÓW GLEBOWO-ROLNICZYCH I LASÓW DO OCENY ODDZIAŁYWANIA AUTOSTRADY NA GRUNTY ROLNE I LEŚNE ORAZ PODSTAWOWYCH WYNIKÓW OCENY (MAPY W SKALI 1:25000)

I. Warunki glebowo-rolnicze:

a) kompleksy rolniczej przydatności gleb,

b) użytki rolne klas I–III,

c) użytki rolne klas IV, V i VI, wytworzone z gleb pochodzenia organicznego,

d) pozostałe użytki rolne, w tym przeznaczone do zalesienia,

e) nieużytki.

II. Lasy:

a) typy siedlisk,

b) wiek drzewostanu.

c) funkcje ochronne,

d) stan zdrowotny.

III. Skutki dla gruntów rolnych i leśnych spowodowane budową i eksploatacją autostrady:

a) obszary zanieczyszczenia gleb, roślin i lasów o różnym stopniu degradacji,

b) przebudowa urządzeń infrastruktury technicznej na terenach rolnych i leśnych.

Załącznik nr 3

ZAKRES INFORMACJI PRZESTRZENNYCH DOTYCZĄCYCH ELEMENTÓW I OBIEKTÓW ARCHEOLOGICZNYCH, ARCHITEKTONICZNYCH, HISTORYCZNYCH, URBANISTYCZNYCH I ETNOGRAFICZNYCH DO OCENY ODDZIAŁYWANIA AUTOSTRADY NA OBJĘTE OCHRONĄ DOBRA KULTURY ORAZ PODSTAWOWYCH WYNIKÓW OCENY (MAPY W SKALI 1:25000)

I. Naziemne i podziemne formy dóbr kultury podlegające ochronie:

a) obiekty (stanowiska) archeologiczne zarejestrowane lub ujawnione, w tym nie wpisane do rejestru konserwatorskiego,

b) założenia miejskie i zabudowy osiedli,

c) kościoły, cmentarzyska, kapliczki przydrożne,

d) pojedyncze i zespołowe inne obiekty architektoniczne (w tym zabytkowa architektura przemysłowa i etnograficzna),

e) założenia parkowe (podworskie) oraz parków etnograficzno-przyrodniczych (m.in. skanseny),

f) kopalnie o charakterze historycznym (np. pradziejowe miejsca eksploatacji krzemienia),

g) krajobraz kulturowy w formie istniejących i projektowanych parków i rezerwatów kulturowych oraz stref ochrony konserwatorskiej.

II. Skutki dla dóbr kultury objętych ochroną, spowodowane budową i eksploatacją autostrady:

a) obiekty lub stanowiska archeologiczne narażone na całkowite zniszczenie, wymagające badań ratowniczych lub weryfikacyjnych,

b) obiekty architektoniczne, historyczne, urbanistyczne i etnograficzne narażone na całkowite lub częściowe zniszczenie, wymagające badań ratowniczych lub zabiegów konserwatorskich.