§ 1. 1. W celu inicjowania i wspomagania zastępczych form opieki i wychowania rodzinnego tworzy się ośrodki adopcyjno-opiekuńcze.

2. Przez zastępcze formy opieki i wychowania rodzinnego należy rozumieć: rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka, rodziny przysposabiające (adopcyjne).

3. Ośrodek adopcyjno-opiekuńczy, zwany dalej "ośrodkiem", jest specjalistyczną placówką o charakterze diagnostyczno-konsultacyjnym, której zadaniem jest:

1) pozyskiwanie i kwalifikowanie osób wyrażających gotowość zapewnienia dziecku zastępczego wychowania rodzinnego w formie: przysposobienia, rodziny zastępczej, rodzinnego domu dziecka, jak również dobór dzieci do wychowania w zastępczym środowisku rodzinnym,

2) powiadamianie sądu opiekuńczego o okolicznościach, które uzasadniają wszczęcie z urzędu postępowania opiekuńczego, oraz na żądanie sądu udzielanie opinii w sprawach o przysposobienie,

3) wnioskowanie o umieszczenie dziecka w zastępczej formie wychowania rodzinnego, z zastrzeżeniem pkt 2,

4) pomoc w regulowaniu sytuacji prawnej dzieci wymagających zastępczych form wychowania rodzinnego,

5) prowadzenie poradnictwa i pomocy pedagogicznej dla rodzin przysposabiających, zastępczych i rodzinnych domów dziecka oraz prowadzenie pośrednictwa adopcyjnego i pomocy w zakresie przygotowywania wniosków do sądu o przysposobienie,

6) pomoc dla rodzin naturalnych w zakresie wychowania i opieki nad dziećmi.

4. Zadania, o których mowa w ust. 3, ośrodek realizuje przez:

1) pozyskiwanie i gromadzenie informacji o dzieciach wymagających zastępczych form opieki rodzinnej,

2) przeprowadzanie wywiadów środowiskowych, badań pedagogicznych kandydatów do zastępczych form opieki rodzinnej, udzielanie tym kandydatom pomocy w zakresie przeprowadzenia przez nich badań lekarskich w placówkach służby zdrowia w celu ustalenia ich stanu zdrowia,

3) przygotowywanie kandydatów do sprawowania zastępczej opieki rodzinnej,

4) pomoc w uzyskiwaniu wstępnej i okresowej oceny stanu zdrowia i rozwoju dzieci wymagających zastępczych form opieki rodzinnej,

5) współpracę z sądami, placówkami opieki społecznej, zakładami opieki zdrowotnej, z innymi instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz opieki nad dzieckiem.

§ 2. Publiczne ośrodki adopcyjno-opiekuńcze zakładają i prowadzą kuratorzy oświaty.

§ 3. 1. Niepubliczne ośrodki mogą zakładać i prowadzić:

1) stowarzyszenia zarejestrowane w Rzeczypospolitej Polskiej, których statuty przewidują udzielanie pomocy dzieciom i rodzinie oraz których dotychczasowa działalność daje rękojmię należytego wykonywania zadań wymienionych w § 1 ust. 3,

2) kościoły i związki wyznaniowe oraz kościelne osoby prawne, zarejestrowane i działające w Rzeczypospolitej Polskiej, prowadzące działalność charytatywno-opiekuńczą.

2. Podmioty, o których mowa w ust. 1, mogą zakładać i prowadzić ośrodki niepubliczne, jeżeli pracują w nich osoby posiadające kwalifikacje wymagane od pracowników ośrodków publicznych.

3. Podmioty wymienione w ust. 1 mogą założyć ośrodek po stwierdzeniu przez kuratora oświaty właściwego dla siedziby ośrodka spełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz po uzyskaniu wpisu do ewidencji na zasadach określonych w art. 82 i 83 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. Nr 95, poz. 425 oraz z 1992 r. Nr 26, poz. 113 i Nr 54, poz. 254). Odmowa wpisu do ewidencji następuje w drodze decyzji administracyjnej.

§ 4. Nadzór nad działalnością publicznych i niepublicznych ośrodków na terenie województwa sprawuje kurator oświaty właściwy dla siedziby ośrodka.

§ 5. 1. Organizację i zasady działania ośrodka określa statut.

2. Statut ośrodka publicznego nie może być sprzeczny z ramowym statutem stanowiącym załącznik do niniejszego rozporządzenia.

§ 6. 1. Ośrodki prowadzone przez kuratorów oświaty są placówkami o zasięgu wojewódzkim. Jednak na podstawie porozumienia pomiędzy kuratorami oświaty ośrodek może swoim działaniem objąć więcej niż jedno województwo.

2. Ośrodki, o których mowa w ust. 1, są jednostkami budżetowymi i prowadzą gospodarkę finansową i materiałową na zasadach określonych dla tych jednostek.

3. Ośrodki, o których mowa w ust. 1, używają pieczęci i tablicy, urzędowej według wzoru "Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy w............".

§ 7. 1. Kurator oświaty wyznacza na swoim terenie działania ośrodek, który prowadzi bank danych o dzieciach i kandydatach do zastępczych form opieki i wychowania rodzinnego.

2. Ośrodki działające na terenie województwa są zobowiązane do bieżącego przekazywania ośrodkowi, o którym mowa w ust. 1, informacji o dzieciach wymagających zastępczych form opieki i wychowania rodzinnego oraz kandydatach zakwalifikowanych do sprawowania zastępczych form opieki i wychowania rodzinnego.

§ 8. 1. Bank danych, o którym mowa w § 7 ust. 1, zawiera następujące informacje:

1) o dziecku - dane osobowe, adres zamieszkania, dane o sytuacji prawnej i rodzinnej, informacje o stanie zdrowia i rozwoju, inne informacje i wyniki badań,

2) o kandydatach do sprawowania zastępczej formy wychowania rodzinnego - dane osobowe, adres zamieszkania, stan cywilny, wykształcenie, zawód, miejsce pracy, wykonywane zajęcie, stan majątkowy, informacje dotyczące stanu zdrowia oraz inne informacje i wyniki badań.

2. Dane, o których mowa w ust. 1, są poufne i mogą być udostępniane jedynie:

1) kuratorom oświaty,

2) innym ośrodkom,

3) sądom i prokuraturom.

3. Dane o osobach wymienionych w ust. 1 pkt 2 mogą być wprowadzane do banku danych wyłącznie za ich zgodą.

§ 9. 1. Ośrodek, który wykorzystał wszystkie możliwości pozyskania kandydatów do zastępczych form wychowania rodzinnego w rejonie swego działania bez pozytywnego rezultatu w terminie do 3 miesięcy od daty przyjęcia zgłoszenia, przekazuje informacje o dziecku do centralnego banku danych, prowadzonego przez ośrodek wyznaczony przez Ministra Edukacji Narodowej, który pośredniczy w pozyskaniu właściwych kandydatów.

2. Jeśli w terminie następnych 3 miesięcy od daty zgłoszenia ośrodek pośredniczący nie pozyska dla dzieci kandydatów do odpowiedniej opieki zastępczej w kraju, dziecko może być zakwalifikowane do przysposobienia związanego z przeniesieniem do innego kraju.

3. Kwalifikowanie, o którym mowa w ust. 2, przeprowadza wyłącznie ośrodek wyznaczony przez Ministra Edukacji Narodowej.

4. Przed zakwalifikowaniem, o którym mowa w ust. 2, ośrodek nie może ujawnić informacji o dziecku kandydatom do przysposobienia związanego z przeniesieniem dziecka do innego kraju oraz umożliwiać tym kandydatom kontaktu z dzieckiem.

§ 10. Ośrodki publiczne wykonują swoje zadania nieodpłatnie.

§ 11. 1. Zasady odpłatności za usługi świadczone przez ośrodki niepubliczne określają organy prowadzące te ośrodki, z tym że wysokość odpłatności nie może przewyższać kosztów faktycznie poniesionych w danej sprawie.

2. Ośrodki niepubliczne mogą otrzymywać dotacje na częściowe pokrycie kosztów działalności, na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

§ 12. Współpracę z licencjonowanymi przez rządy innych państw organizacjami lub ośrodkami adopcyjnymi w dziedzinie przygotowania dzieci polskich do przysposobienia związanego z przeniesieniem do innego kraju może prowadzić ośrodek upoważniony przez Ministra Edukacji Narodowej.

§ 13. 1. Ośrodki niepubliczne działające w dniu wejścia w życie rozporządzenia mogą być nadal prowadzone na dotychczasowych zasadach w okresie do dnia 31 grudnia 1993 r.

2. W terminie wymienionym w ust. 1 podmioty prowadzące ośrodki, o których mowa w ust. 1, są obowiązane uzyskać wpis do ewidencji, o którym mowa w § 3 ust. 3.

§ 14. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.