Rozdział 1

Przepisy ogólne

§ 1. Przepisy art. 22, powołane w rozporządzeniu bez bliższego określenia, oznaczają przepisy ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1992 r. Nr 4, poz. 16, Nr 40, poz. 174 i Nr 54, poz. 254).

§ 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa, bez bliższego określenia, o:

1) kierowniczym stanowisku państwowym - należy przez to rozumieć stanowisko określone w art. 2 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (Dz. U. Nr 20, poz. 101, z 1982 r. Nr 31, poz. 214, z 1985 r. Nr 22, poz. 98 i Nr 50, poz. 262, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1989 r. Nr 34, poz. 178, z 1991 r. Nr 100, poz. 443 oraz z 1993 r. Nr 1, poz. 1),

2) wojskowym komendancie uzupełnień - należy przez to rozumieć wojskowego komendanta uzupełnień, w którego ewidencji pozostaje żołnierz rezerwy,

3) kierowniku zakładu pracy - należy przez to rozumieć osobę kierującą zakładem pracy określonym w art. 22,

4) reklamowaniu, reklamacji lub postępowaniu reklamacyjnym - należy przez to rozumieć czynności podejmowane w celu zwolnienia żołnierzy rezerwy z obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny oraz żołnierzy pełniących już taką służbę - z jej odbywania.

§ 3. 1. W razie ogłoszenia mobilizacji lub wybuchu wojny nie powołuje się do czynnej służby wojskowej osób, zwolnionych z obowiązku pełnienia tej służby w wyniku reklamowania, przez czas ważności tego zwolnienia.

2. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, może nastąpić w drodze reklamowania z urzędu lub na wniosek.

§ 4. 1. Reklamowaniem z urzędu obejmuje się żołnierzy rezerwy, którzy:

1) wykonują mandat posła, senatora lub radnego,

2) zajmują kierownicze stanowiska państwowe,

3) są zatrudnieni na stanowiskach pracy określonych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia.

2. Zwolnienie z obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej, udzielone żołnierzom rezerwy w wyniku reklamowania z urzędu, zachowuje ważność na czas wykonywania mandatu lub zajmowania stanowiska pracy.

§ 5. 1. Reklamowanie na wniosek, z zastrzeżeniem § 7, może być prowadzone w stosunku do żołnierzy rezerwy zatrudnionych w:

1) urzędach organów państwowych, administracji rządowej i samorządu terytorialnego,

2) zakładach pracy objętych programem mobilizacji gospodarki,

3) jednostkach organizacyjnych resortu obrony narodowej, spraw wewnętrznych oraz sprawiedliwości,

4) publicznych zakładach opieki zdrowotnej

- jeżeli ze względu na zajmowane stanowiska pracy, niezbędne do utrzymania ciągłości produkcji lub działalności przewidzianej na czas wojny, są niezbędni do zapewnienia obrony lub bezpieczeństwa państwa; dotyczy to także żołnierzy rezerwy przewidzianych do obsady tych stanowisk.

2. Reklamowanie na wniosek można prowadzić po upływie terminu określonego w § 8 w stosunku do żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową, jeżeli posiadają oni kwalifikacje wymagane do obsady stanowisk, o których mowa w ust. 1.

3. Zwolnienie żołnierzy rezerwy z obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej, w wyniku uznania wniosku w sprawie reklamacji, zachowuje ważność przez okres 90 dni od dnia ogłoszenia mobilizacji lub wybuchu wojny.

§ 6. 1. W stosunku do żołnierzy rezerwy zatrudnionych w istniejących jednostkach organizacyjnych przewidzianych do militaryzacji postępowanie reklamacyjne prowadzi się na ogólnie obowiązujących zasadach.

2. Nadanie żołnierzowi rezerwy przydziału organizacyjno-mobilizacyjnego do specjalnie tworzonej jednostki zmilitaryzowanej, a także istniejącej jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej przewidzianej do militaryzacji, jest równoznaczne z uwzględnieniem wniosku w sprawie reklamacji.

3. Zwolnienie żołnierza rezerwy z obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej w przypadku, o którym mowa w ust. 2, zachowuje ważność przez czas pełnienia służby w jednostce zmilitaryzowanej.

§ 7. 1. Nie występuje się z wnioskami w sprawie reklamacji w odniesieniu do żołnierzy rezerwy:

1) posiadających karty mobilizacyjne,

2) w ciągu pięciu lat od dnia przeniesienia do rezerwy po:

a) odbyciu zasadniczej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego oraz nadterminowej zasadniczej służby wojskowej,

b) zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej.

2. Zwolnienia w wyniku reklamowania na wniosek wyszkolonym żołnierzom rezerwy można nie udzielić, jeżeli wynika to z potrzeb mobilizacyjnych i wojennych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Uznanie żołnierzy rezerwy za wyszkolonych określają przepisy dotyczące ćwiczeń wojskowych.

§ 8. Postępowanie reklamacyjne prowadzi się w czasie pokoju i wznawia się jego prowadzenie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia mobilizacji lub wybuchu wojny.

Rozdział 2

Zasady i tryb postępowania reklamacyjnego w czasie pokoju

§ 9. 1. Kierownicy zakładów pracy, w ramach reklamowania z urzędu, zawiadamiają wojskowych komendantów uzupełnień o zatrudnieniu żołnierzy rezerwy wykonujących mandat posła, senatora i radnego lub zajmujących kierownicze stanowiska państwowe i stanowiska pracy określone w wykazie, o którym mowa w § 4 ust. 1 pkt 3.

2. Wojewodowie, w ramach reklamowania z urzędu, zawiadamiają wojskowych komendantów uzupełnień o żołnierzach rezerwy wykonujących mandat posła, senatora i radnego, nie będących pracownikami w rozumieniu Kodeksu pracy, zamieszkałych na obszarze działania wojewody.

3. Kierownicy zakładów pracy i wojewodowie, o których mowa w ust. 1 i 2, sporządzają w dwóch egzemplarzach zawiadomienia o żołnierzach rezerwy podlegających reklamowaniu z urzędu i przesyłają je wojskowemu komendantowi uzupełnień.

4. Zawiadomienia, o których mowa w ust. 3, powinny zawierać imię i nazwisko, imię ojca, stopień wojskowy, rok urodzenia, adres miejsca pobytu stałego oraz tytuł reklamowania z urzędu.

§ 10. Wojskowy komendant uzupełnień, na podstawie zawiadomień i danych zawartych w ewidencji wojskowej:

1) zwalnia z obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny,

2) informuje o zwolnieniu, o którym mowa w pkt 1, przesyłając jeden egzemplarz zawiadomienia odpowiednio kierownikowi zakładu pracy lub wojewodzie, o których mowa w § 9 ust. 1 i 2.

§ 11. 1. Kierownik zakładu pracy, w ramach reklamowania na wniosek, wskazuje imiennie żołnierzy rezerwy zatrudnionych w tym zakładzie pracy, przewidzianych do zwolnienia z obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej, jeżeli nie ma możliwości obsadzenia ich stanowisk pracy osobami nie podlegającymi obowiązkowi pełnienia tej służ-by.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, kierownik zakładu pracy sporządza, w dwóch egzemplarzach, wykaz imienny żołnierzy rezerwy reklamowanych na wniosek i przesyła wojskowemu komendantowi uzupełnień.

3. Wykaz powinien zawierać imię i nazwisko, imię ojca, stopień wojskowy, rok urodzenia, adres miejsca pobytu stałego, posiadane kwalifikacje i stanowisko zajmowane przez żołnierza rezerwy, a ponadto, w odniesieniu do zakładów pracy określonych w § 5 ust. 1 pkt 2, wskazanie podstawy objęcia zakładu pracy programem mobilizacji gospodarki.

§ 12. Wojskowy komendant uzupełnień na podstawie wykazów, o których mowa w § 11 ust. 2, i danych zawartych w ewidencji wojskowej:

1) uwzględnia wnioski w sprawie reklamacji, z zastrzeżeniem § 7,

2) informuje o zwolnieniu żołnierzy rezerwy z obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji lub wybuchu wojny, przesyłając jeden egzemplarz wykazu kierownikowi zakładu pracy, o którym mowa w § 11 ust. 1.

§ 13. Uznanie przez wojskowego komendanta uzupełnień wniosku w sprawie reklamacji powoduje zwolnienie żołnierza rezerwy od czynnej służby wojskowej na czas określony w § 5 ust. 3.

§ 14. 1. Zwolnienie z obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej, udzielone żołnierzom rezerwy w wyniku ich reklamowania, podlega uchyleniu w przypadkach:

1) wygaśnięcia mandatu posła, senatora lub radnego,

2) odwołania ze stanowiska,

3) rozwiązania stosunku pracy,

4) powołania do zawodowej służby wojskowej,

5) skreślenia z ewidencji wojskowej,

6) na wniosek kierownika zakładu pracy.

2. Zmiana miejsca pobytu stałego przez żołnierza rezerwy lub jego pobytu czasowego trwającego ponad dwa miesiące, polegająca na zameldowaniu się na taki pobyt w miejscowości położonej na obszarze właściwości innego wojskowego komendanta uzupełnień, nie powoduje utraty ważności udzielonego zwolnienia, jeżeli są zachowane warunki stanowiące podstawę jego udzielenia.

§ 15. Kierownicy zakładów pracy oraz wojewodowie zawiadamiają pisemnie wojskowych komendantów uzupełnień o utracie warunków stanowiących podstawę udzielenia zwolnienia w przypadkach określonych w § 14 ust. 1 pkt 1-3 i 6.

Rozdział 3

Zasady i tryb postępowania reklamacyjnego w czasie wojny

§ 16. W razie ogłoszenia mobilizacji lub wybuchu wojny kierownicy zakładów pracy i wojewodowie informują zainteresowanych żołnierzy rezerwy o zwolnieniu ich z obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej.

§ 17. 1. Żołnierze pełniący czynną służbę wojskową, o których mowa w § 5 ust. 2, mogą być, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, zwolnieni z tej służby w wyniku uznania wniosków w sprawie reklamacji.

2. Z wnioskiem w sprawie reklamacji, w przypadku, o którym mowa w ust. 1, może wystąpić do Ministra Obrony Narodowej odpowiednio organ określony w art. 22 pkt 1 lub wojewoda.

3. Zwolnienia żołnierzy z odbywania czynnej służby wojskowej, w razie uznania wniosku w sprawie reklamacji, dokonuje Minister Obrony Narodowej.

§ 18. 1. Przed upływem terminu ważności zwolnienia, o którym mowa w § 5 ust. 3, kierownicy zakładów pracy mogą występować do wojskowych komendantów uzupełnień z wnioskami o przedłużenie okresu zwolnienia poszczególnych żołnierzy rezerwy z obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej.

2. Przedłużenie, o którym mowa w ust. 1, oraz udzielenie zwolnienia innym żołnierzom rezerwy w wyniku ich reklamowania na wniosek może nastąpić na okres do 30 dni.

§ 19. Przepisy § 9-12 oraz 14 i 15 stosuje się odpowiednio.

Rozdział 4

Przepisy przejściowe i końcowe

§ 20. Kontrolę postępowania reklamacyjnego mogą prowadzić Minister Obrony Narodowej, Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, dowódcy i szefowie sztabów okręgów wojskowych, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowi komendanci uzupełnień oraz osoby upoważnione przez te organy.

§ 21. 1. Właściwi ministrowie oraz wojewodowie będący organami założycielskimi określą zakłady pracy, w których zgodnie z § 5 ust. 1 może być prowadzone postępowanie reklamacyjne.

2. O ustaleniach, o których mowa w ust. 1, ministrowie oraz wojewodowie powiadomią właściwych kierowników zakładów pracy, a także terenowe organy administracji wojskowej właściwe według siedziby tych zakładów, w ciągu trzech miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia.

§ 22. Zaświadczenia reklamacyjne wydane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zachowują ważność przez okres dziewięciu miesięcy od dnia jego wejścia w życie.

§ 23. 1. Dokumenty reklamacyjne, wydane na podstawie przepisów obowiązujących do dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, podlegają zniszczeniu w miejscu ich przechowywania, zgodnie z przepisami o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej, po terminie, o którym mowa w § 22.

2. Postępowanie reklamacyjne i dokumenty z nim związane, od dnia wejścia w życie rozporządzenia są objęte przepisami o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej.

§ 24. Traci moc uchwała nr 05/83 Komitetu Obrony Kraju z dnia 12 października 1983 r. w sprawie zasad i trybu zwalniania od obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej (reklamowania) w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny (Dziennik Urzędowy KOK Nr 6, poz. 57).

§ 25. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.