Na podstawie art. 61 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 1992 r. Nr 72, poz. 359 i z 1993 r. Nr 6, poz. 29) zarządza się, co następuje:

Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 9 marca 1993 r. (poz. 96)

STATUT BANKU GOSPODARSTWA KRAJOWEGO

Rozdział 1

Postanowienia ogólne

§ 1. Bank Gospodarstwa Krajowego jest bankiem państwowym, działającym na podstawie ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 1992 r. Nr 72, poz. 359 i z 1993 r. Nr 6, poz. 29) oraz niniejszego statutu.

§ 2. 1. Nazwa Banku brzmi „Bank Gospodarstwa Krajowego”.

2. Bank ma prawo posługiwać się skróconą nazwą „BGK”.

§ 3. 1. Bank Gospodarstwa Krajowego, zwany dalej „Bankiem”, jest samodzielną jednostką organizacyjną, posiada osobowość prawną i prowadzi działalność na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą.

2. Siedzibą Banku jest miasto stołeczne Warszawa.

Rozdział 2

Przedmiot i zakres działalności Banku

§ 4. 1. Bank przyjmuje do realizacji czynności zlecone przez Ministra Finansów.

2. Warunki realizacji wyżej wymienionych czynności określa umowa zawarta między Ministrem Finansów a Bankiem.

§ 5. Bank wykonuje czynności windykacyjno-likwidacyjne dotyczące:

1) działalności własnej Banku, prowadzonej do czasu wejścia w życie ustawy z dnia 13 kwietnia 1960 r. o prawie bankowym (Dz. U. Nr 20, poz. 121, z 1964 r. Nr 8, poz. 50, z 1966 r. Nr 24, poz. 151, z 1972 r. Nr 53, poz. 340 i z 1974 r. Nr 27, poz. 157).

2) instytucji kredytowych zlikwidowanych lub uznanych za zlikwidowane na podstawie:

a) dekretu z dnia 25 października 1948 r. o zasadach i trybie likwidacji niektórych przedsiębiorstw bankowych (Dz. U. Nr 52, poz. 410, z 1949 r. Nr 35, poz. 256 i z 1951 r. Nr 31, poz. 240),

b) dekretu z dnia 25 października 1948 r. o zasadach i trybie likwidacji niektórych instytucji kredytu długoterminowego (Dz. U. Nr 52, poz. 411 i z 1951 r. Nr 31, poz. 241),

c) dekretu z dnia 25 października 1948 r. o reformie bankowej (Dz. U. z 1951 r. Nr 36, poz. 279 i z 1957 r. Nr 31, poz. 136).

§ 6. Do zakresu działalności Banku należy:

1) prowadzenie rachunków bankowych,

2) przyjmowanie wkładów oszczędnościowych i lokat terminowych,

3) przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych,

4) udzielanie i zaciąganie kredytów i pożyczek pieniężnych w złotych i w walucie obcej.

5) wykonywanie operacji czekowych i wekslowych,

6) przyjmowanie i dokonywanie lokat w bankach krajowych i zagranicznych, w tym w walutach obcych,

7) udzielanie oraz przyjmowanie poręczeń i gwarancji bankowych,

8) dokonywanie obrotu wartościami dewizowymi oraz prowadzenie obsługi finansowej obrotów z zagranicą,

9) prowadzenie obsługi pożyczek państwowych na podstawie umowy z Ministrem Finansów lub innym uprawnionym organem administracji państwowej,

10) dokonywanie zleconych czynności związanych z emisją papierów wartościowych,

11) przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych,

12) wykonywanie innych czynności bankowych określonych w ustawie – Prawo bankowe, po zawiadomieniu Ministra Finansów i Prezesa Narodowego Banku Polskiego.

§ 7. Bank na podstawie upoważnienia udzielonego przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego:

1) dokonuje rozliczeń międzynarodowych i innych czynności związanych ze współpracą Polski z międzynarodowymi instytucjami bankowymi,

2) finansuje, kredytuje i rozlicza obroty towarowe i usługowe z zagranicą,

3) udziela i zaciąga kredyty zagraniczne oraz udziela i przyjmuje poręczenia i gwarancje w obrotach zagranicznych,

4) posiada wartości dewizowe,

5) prowadzi obsługę dewizową i walutową ludności.

§ 8. 1. Bank może:

1) tworzyć spółki prawa handlowego i cywilnego oraz spółdzielnie, a także realizować, wspólnie z innymi podmiotami, przedsięwzięcia gospodarcze w kraju i za granicą,

2) emitować papiery wartościowe oraz dokonywać obrotu papierami wartościowymi,

3) wykonywać na rzecz innych podmiotów zarząd papierami wartościowymi oraz pasywami i aktywami, a także dokonywać obrotu papierami wartościowymi na rachunkach osób trzecich,

4) nabywać wierzytelności osób prawnych i fizycznych oraz dochodzić spłaty tych wierzytelności, a także nabywać akcje i udziały,

5) organizować i prowadzić leasing finansowy,

6) świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych,

7) prowadzić działalność maklerską i doradczą w zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi oraz zakładać towarzystwa funduszy powierniczych, przy zachowaniu warunków wynikających z odrębnych przepisów.

2. W celu uzyskania zaspokojenia swoich wierzytelności z tytułu udzielonego kredytu, pożyczki, gwarancji, poręczenia lub akredytywy Bank może dokonywać sprzedaży rzeczy i praw zastawionych tytułów zabezpieczenia wierzyteIności, posługując się sprzedażą licytacyjną lub zwykłą odsprzedażą przedmiotu zastawu po upływie określonego w umowie terminu spłaty zadłużenia wobec Banku.

§ 9. 1. Bank w swojej działalności:

1) przestrzega tajemnicy stanów i obrotów na rachunkach bankowych, tajemnicy w zakresie najmu skrytek sejfowych, o przedmiotach przyjętych na przechowanie i innych sprawach klientów Banku,

2) prawidłowo i terminowo przeprowadza rozrachunki międzybankowe,

3) ogłasza swoje sprawozdanie finansowe.

2. Pracownicy Banku są obowiązani zachować w tajemnicy wiadomości stanowiące tajemnicę bankową. Zachowanie tajemnicy obowiązuje również po rozwiązaniu stosunku pracy.

3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do członków Rady Nadzorczej Banku.

Rozdział 3

Organy i organizacja Banku

§ 10. Organami Banku są:

1) Rada Nadzorcza,

2) Zarząd.

§ 11. 1. Rada Nadzorcza składa się z przewodniczącego oraz 6 członków powoływanych w równej liczbie przez Ministra Finansów, Prezesa Narodowego Banku Polskiego i pracowników Banku spośród osób nie będących członkami Zarządu.

2. Przewodniczącego Rady Nadzorczej powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Ministra Finansów, uzgodniony z Prezesem Narodowego Banku Polskiego.

3. Tryb powoływania członków Rady Nadzorczej przez pracowników Banku określają odrębne przepisy.

§ 12. 1. Rada Nadzorcza:

1) sprawuje nadzór nad działalnością Banku,

2) zatwierdza sprawozdania finansowe Banku,

3) przyjmuje sprawozdania z działalności Banku,

4) rozpatruje uchwały Zarządu Banku oraz sprawy przedstawione przez Zarząd z własnej inicjatywy bądź na żądanie Rady Nadzorczej,

5) udziela Zarządowi Banku zaleceń,

6) podejmuje decyzje w sprawie zawieszenia w czynnościach członków Zarządu Banku,

7) uchyla uchwały Zarządu niezgodne z przepisami prawa lub statutem Banku,

8) powołuje i odwołuje prezesa Zarządu, a na jego wniosek – wiceprezesów i pozostałych członków Zarządu Banku.

2. Oprócz spraw wymienionych w ust. 1 rozpatrzeniu i zatwierdzeniu przez Radę Nadzorczą podlegają:

1) wieloletnie programy rozwoju Banku oraz roczne ekonomiczno-finansowe plany jego działalności,

2) ustalone, na każdy rok, założenia akcji kredytowej i działalności depozytowej,

3) tworzenie lub znoszenie funduszu specjalnego,

4) uchwały w sprawie emisji bankowych papierów wartościowych,

5) regulamin organizacyjny Banku,

6) projekty decyzji w sprawie nabycia i zbycia nieruchomości Banku,

7) przystąpienie do spółki prawa handlowego przez Bank.

3. Przewodniczący i członkowie Rady Nadzorczej mają prawo wglądu w księgi, sprawozdania finansowe i inne dokumenty Banku oraz mogą żądać od członków Zarządu i pozostałych pracowników Banku wyjaśnień dotyczących jego działalności.

§ 13. 1. Rada Nadzorcza działa na podstawie niniejszego statutu oraz uchwalonego przez siebie regulaminu.

2. Członkowie Rady Nadzorczej mogą wykonywać swoje funkcje tylko osobiście.

3. Posiedzenia Rady Nadzorczej odbywają się w miarę potrzeby, jednakże nie rzadziej niż raz w kwartale. Posiedzenia zwołuje przewodniczący Rady z własnej inicjatywy lub na wniosek Zarządu Banku. Posiedzeniom Rady przewodniczy przewodniczący Rady lub członek Rady zastępujący przewodniczącego.

4. Do ważności uchwał Rady Nadzorczej jest wymagane zawiadomienie o posiedzeniu wszystkich członków Rady oraz obecność na posiedzeniu co najmniej połowy jej członków, w tym przewodniczącego lub członka Rady zastępującego przewodniczącego. Uchwały Rady zapadają zwykłą większością głosów. W razie równej liczby głosów przeważa głos przewodniczącego posiedzenia.

§ 14. Zasady wynagradzania członków Rady Nadzorczej określa Minister Finansów.

§ 15. Zarząd Banku składa się z:

1) prezesa Zarządu,

2) dwóch wiceprezesów, w tym wiceprezesa – pierwszego zastępcy prezesa Zarządu,

3) członków Zarządu w liczbie od dwóch do czterech.

§ 16. 1. Zarząd kieruje działalnością Banku. Do kompetencji Zarządu należą wszystkie sprawy nie zastrzeżone dla Rady Nadzorczej, a w szczególności:

1) podejmowanie decyzji z zakresu stosunku pracy pracowników Banku,

2) ustalanie, w granicach obowiązujących przepisów, zasad wynagradzania za pracę,

3) podejmowanie uchwał w sprawie udzielania i odwoływania pełnomocnictw,

4) składanie oświadczeń woli w zakresie praw i obowiązków majątkowych Banku,

5) ustalenie oprocentowania kredytów i depozytów oraz stawek prowizji i opłat za czynności bankowe,

6) wydawanie regulaminów bankowych, oprócz regulaminu prac Rady Nadzorczej.

2. Wszystkie sprawy dotyczące działalności Banku są rozpatrywane przez Zarząd, który podejmuje w tych sprawach uchwały. Prezes Zarządu kieruje uchwały do wykonania oraz przedstawia je Radzie Nadzorczej.

§ 17. Prezes Zarządu Banku reprezentuje Bank na zewnątrz, przewodniczy Zarządowi oraz organizuje prace Zarządu. Do kompetencji prezesa Zarządu należy w szczególności:

1) wydawanie zarządzeń wewnętrznych, instrukcji służbowych i innych przepisów regulujących organizację i działalność Banku,

2) podejmowanie decyzji o zatrudnieniu w Banku na stanowiskach, których obsada jest zastrzeżona do jego kompetencji na podstawie statutu i regulaminu organizacyjnego Banku,

3) podejmowanie działań zapewniających należyte wykonanie zadań wynikających z przepisów o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz w zakresie ochrony mienia,

4) podpisywanie dokumentów w imieniu Banku.

§ 18. 1. Wiceprezes – pierwszy zastępca prezesa Zarządu zastępuje prezesa w czasie jego nieobecności.

2. Wiceprezes – pierwszy zastępca prezesa oraz wiceprezes Zarządu kierują działalnością Banku w dziedzinach określonych przez prezesa Zarządu.

3. Pozostałym członkom Zarządu Banku prezes Zarządu może powierzyć nadzór nad wyznaczonymi odcinkami pracy.

4. Szczegółowy zakres działania prezesa Zarządu, pierwszego zastępcy prezesa i pozostałych członków Zarządu oraz zasady kierowania poszczególnymi dziedzinami działalności Banku określa regulamin organizacyjny Banku, wydany przez prezesa Zarządu po akceptacji przez Radę Nadzorczą.

§ 19. 1. Bank wykonuje zadania przez centralę, oddziały oraz inne jednostki organizacyjne.

2. W skład centrali Banku wchodzą departamenty oraz inne komórki organizacyjne.

3. Decyzje o powołaniu, przekształceniu i likwidacji departamentów i innych komórek organizacyjnych centrali, oddziałów oraz innych jednostek organizacyjnych podejmuje prezes Zarządu Banku zgodnie z regulaminem organizacyjnym uchwalonym przez Zarząd Banku.

4. Szczegółowy zakres działania oraz organizację wewnętrzną centrali i innych jednostek organizacyjnych Banku, jak również rodzaje i sposób używania pieczęci urzędowych określają regulaminy Banku.

§ 20. 1. Do zakresu działania centrali Banku należy w szczególności:

1) planowanie i organizowanie realizacji czynności bankowych oraz innych działań Banku, koordynowanie działalności oddziałów i innych jednostek organizacyjnych Banku,

2) współpraca z organami państwa, Narodowym Bankiem Polskim, organami administracji rządowej i samorządu terytorialnego w sprawach dotyczących Banku,

3) kontrola działalności wszystkich jednostek organizacyjnych Banku,

4) opracowanie projektów zarządzeń i instrukcji służbowych, regulaminów i innych przepisów Banku,

5) opracowywanie wieloletnich programów rozwoju oraz rocznych planów finansowych Banku,

6) sporządzanie dokumentów sprawozdawczych Banku.

2. Centrala Banku może także prowadzić działalność operacyjną.

§ 21. Oddziały i inne jednostki organizacyjne Banku wykonują czynności bankowe i inne czynności wynikające z zakresu działania Banku.

§ 22. 1. W jednostkach organizacyjnych Banku mogą być tworzone komitety kredytowe w celu rozpatrywania zagadnień dotyczących działalności kredytowej i obsługi kredytobiorców.

2. Tryb powoływania i skład komitetów kredytowych oraz organizację ich pracy określa regulamin uchwalony przez Zarząd Banku.

§ 23. Kontrolę działalności jednostek organizacyjnych Banku przeprowadza komórka organizacyjna określona przez prezesa Zarządu, który ustala jej organizację i tryb wykonywania czynności.

§ 24. 1. Do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych Banku są upoważnieni:

1) prezes Zarządu – jednoosobowo,

2) dwie osoby działające łącznie spośród:

a) pozostałych członków Zarządu Banku,

b) pełnomocników działających w granicach udzielonych im pełnomocnictw.

2. Do wykonywania czynności określonego rodzaju lub czynności szczegółowych osoby wymienione w ust. 1 mogą ustanowić pełnomocnika działającego samodzielnie w granicach udzielonego pełnomocnictwa.

Rozdział 4

Fundusze Banku oraz zasady gospodarki finansowej

§ 25. Bank prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową i zgodnie z zasadą samofinansowania pokrywa, z uzyskanych przychodów, koszty działalności oraz zobowiązania wobec budżetu państwa i zobowiązania z tytułu zawartych umów, a także wydatki na rozwój i inne potrzeby.

§ 26. 1. Roczne sprawozdanie finansowe i wykazany w nim wynik finansowy, po zbadaniu i rozpatrzeniu przez Zarząd Banku, prezes Zarządu przedstawia do zatwierdzenia Radzie Nadzorczej w terminie do dnia 31 maja roku następnego po okresie sprawozdawczym.

2. Badania i oceny rocznego sprawozdania finansowego dokonują uprawnione do tego podmioty na podstawie odrębnych przepisów.

§ 27. 1. Wynik finansowy stanowi różnicę między przychodami z działalności Banku a kosztami ich uzyskania, przy uwzględnieniu strat i zysków nadzwyczajnych.

2. Wynik finansowy, pomniejszony o świadczenia wynikające ze zobowiązań podatkowych Banku, stanowi zysk do podziału.

§ 28. Funduszami własnymi Banku są:

1) fundusz statutowy,

2) fundusz rezerwowy,

3) fundusz ryzyka.

§ 29. 1. Fundusz statutowy wynosi 100 mld zł i jest powiększany z odpisów z rocznego zysku.

2. Na zwiększenie funduszu statutowego przeznacza się nie mniej niż 10% zysku w roku bilansowym.

§ 30. 1. Fundusz rezerwowy jest tworzony:

1) ze zmian w stanie majątku trwałego,

2) z odpisów z rocznego zysku do podziału, przy czym dokonywania odpisów zaprzestaje się, gdy fundusz rezerwowy osiągnie wysokość co najmniej 1/3 funduszu statutowego.

2. Fundusz rezerwowy jest przeznaczony na pokrycie mogących powstać strat bilansowych.

§ 31. 1. Fundusz ryzyka jest tworzony:

1) z odpisów dokonywanych w ciężar kosztów w wysokości wynoszącej rocznie 1% średniej kwoty nie spłaconych kredytów i pożyczek na koniec poszczególnych kwartałów roku bilansowego, nie więcej jednak niż kwota odpisu na fundusz ryzyka, dokonywanego w tymże roku z zysku Banku,

2) z odpisów dokonywanych z zysku netto w kwocie równej odpisowi, o którym mowa w pkt 1.

2. Fundusz ryzyka jest przeznaczony na pokrycie strat z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek.

§ 32. 1. Bank może tworzyć fundusze specjalne.

2. Fundusze specjalne tworzy się uchwałą Zarządu Banku, zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą.

3. Zasady tworzenia i wykorzystywania funduszy specjalnych są uchwalane przez Zarząd Banku i zatwierdzane przez Radę Nadzorczą.

§ 33. Bank prowadzi rachunkowość zgodnie z zasadami określonymi przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego.

§ 34. Bank prowadzi wewnętrzną gospodarkę finansową na podstawie planu finansowego. Plan finansowy na każdy rok jest uchwalany przez Zarząd Banku i zatwierdzany przez Radę Nadzorczą.