Na podstawie art. 193 ust. 1 pkt 1, 2, 5 i ust. 4 oraz art. 199 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1992 r. Nr 4, poz. 16, Nr 40, poz. 174 i Nr 54, poz. 254) zarządza się, co następuje:

§ 3.Wojewodowie zawierają z określonymi przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej zakładami pracy lub podmiotami określonymi w art. 189 ust. 3 i 4 ustawy umowy o wykonanie pracy przez poborowych, które w szczególności powinny określać:

1) zobowiązanie zakładu pracy do przyjęcia poborowego i zapewnienia mu warunków wykonywania wskazanego rodzaju pracy oraz do wypłacania świadczeń, o których mowa w art. 193 ustawy,

2) liczbę poborowych, których przyjmie zakład pracy,

3) warunki odstąpienia od umowy.

§ 4.1. Karta skierowania, o której mowa w art. 191 ust. 3 ustawy, nakłada na poborowego obowiązek stawienia się do służby w określonym dniu we wskazanym zakładzie pracy.

2. O skierowaniu poborowego wojewoda powiadamia kierownika zakładu pracy, w którym poborowy ma odbywać służbę zastępczą, oraz wojskowego komendanta uzupełnień, a także Ministra Pracy i Polityki Socjalnej.

§ 5.1. W karcie skierowania poborowego do służby zastępczej nie można ustalić późniejszego terminu stawienia się do służby niż dzień trzydziesty grudnia roku kalendarzowego, w którym poborowy kończy dwadzieścia osiem lat z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Poborowy, który jest absolwentem szkoły wyższej w rozumieniu art. 91 ustawy, może być skierowany do służby zastępczej nie później niż w ciągu osiemnastu miesięcy od dnia, w którym stał się absolwentem, a jeżeli skierowanie w tym terminie nie nastąpiło z przyczyn określonych w art. 93 ust. 2 ustawy - w ciągu następnych osiemnastu miesięcy.

§ 6.Wojewoda, który skierował poborowego do służby zastępczej, zapewnia mu bezpłatny przejazd z miejsca jego pobytu stałego lub pobytu czasowego trwającego ponad dwa miesiące do miejscowości, w której ma odbywać służbę.

§ 7.Poborowy skierowany do odbywania służby zastępczej, przeciwko któremu toczy się postępowanie karne, może odbywać tę służbę, jeżeli nie zastosowano względem niego tymczasowego aresztowania albo dozoru Policji.

§ 8.1. Doręczenie poborowemu karty skierowania następuje w sposób określony w Kodeksie postępowania administracyjnego.

2. W stosunku do poborowego, który uchyla się od potwierdzenia doręczenia mu karty skierowania do służby zastępczej, właściwy wojewoda może wystąpić do wojewódzkiej komisji poborowej o uchylenie skierowania do służby zastępczej.

3. Od orzeczenia wojewódzkiej komisji poborowej, o którym mowa w art. 38 ust. 2 pkt 3 ustawy, przysługuje poborowemu i wojewodzie odwołanie do Ministra Pracy i Polityki Socjalnej na ogólnych zasadach.

§ 9.1. Dniem rozpoczęcia odbywania służby zastępczej przez poborowego jest dzień, w którym stawił się on w zakładzie pracy do odbycia tej służby.

2. Kierownik zakładu pracy, do którego stawił się poborowy w celu odbycia służby zastępczej:

1) dokonuje w dowodzie osobistym poborowego wpisu o rozpoczęciu przez niego odbywania służby zastępczej,

2) zawiadamia o powyższym wojewodę oraz wojskowego komendanta uzupełnień,

3) przekazuje wojskowemu komendantowi uzupełnień książeczkę wojskową w celu dokonania odpowiednich wpisów,

4) powierza poborowemu, uwzględniając jego kwalifikacje i predyspozycje, wykonywanie pracy po przeszkoleniu go w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych,

5) zapoznaje poborowego z obowiązującym w zakładzie regulaminem pracy i aktualnymi przepisami dotyczącymi odbywania służby zastępczej.

§ 10.1. Niestawienie się poborowego w wyznaczonym terminie do odbycia służby zastępczej jest usprawiedliwione, jeżeli nie mógł on stawić się w terminie z powodu:

1) obłożnej choroby, stwierdzonej właściwym zaświadczeniem lekarskim zakładu opieki zdrowotnej,

2) nadzwyczajnych okoliczności (jak na przykład śmierci najbliższego członka rodziny, katastrofy, klęski żywiołowej itp.), potwierdzonych zaświadczeniem wydanym przez wójta lub burmistrza (prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania poborowego.

2. O niemożności stawienia się w wyznaczonym terminie do odbycia służby zastępczej poborowy powinien niezwłocznie zawiadomić zakład pracy.

3. Poborowy z chwilą ustania przyczyny uniemożliwiającej mu stawienie się do służby zastępczej w określonym terminie ma obowiązek niezwłocznego przybycia do zakładu pracy i złożenia odpowiedniego zaświadczenia uzasadniającego przyczynę jego spóźnienia do służby.

4. Kierownik zakładu pracy może uznać za usprawiedliwione opóźnienie stawienia się do odbycia służby zastępczej, nie przekraczające dwóch dni, w szczególnie uzasadnionych wypadkach, innych niż określone w ust. 1.

§ 11.1. W razie niestawienia się poborowego w wyznaczonym terminie do odbycia służby zastępczej oraz niezawiadomienia o przyczynie niestawiennictwa, kierownik zakładu pracy zawiadamia niezwłocznie wojewodę, który skierował poborowego do tej służby, oraz właściwego prokuratora rejonowego i wojskowego komendanta uzupełnień.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadku, o którym mowa w § 10 ust. 1 i 3.

§ 13.1. Poborowemu, niezależnie od świadczeń określonych w art. 193 ust. 1 ustawy, przysługują od zakładu pracy, w którym odbywa służbę zastępczą:

1) bezpłatne posiłki profilaktyczne, regeneracyjne i wzmacniające, jeżeli odbywa służbę na stanowisku, na którym w danym zakładzie przysługują pracownikom takie posiłki,

2) bezpłatne bilety na codzienny dojazd do zakładu pracy i z powrotem, z wyjątkiem przypadków, gdy bezpłatny przejazd zapewnia zakład pracy we własnym zakresie,

3) zwrot kosztów przejazdu państwowymi środkami komunikacji po zakończeniu służby zastępczej do miejsca jego pobytu w dniu skierowania do służby.

2. Świadczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie przysługuje poborowemu w dniach wolnych od pracy oraz za czas urlopów i zwolnień od pracy.

3. Bezpłatne zakwaterowanie, o którym mowa w art. 193 ust. 1 pkt 2 ustawy, przysługuje, gdy czas dojazdu publicznymi środkami komunikacji przewidziany w rozkładzie jazdy, łącznie z przesiadkami, przekracza w obie strony dwie godziny, licząc od stacji (przystanku) najbliższej miejsca pełnienia służby przez poborowego do stacji (przystanku) najbliższej miejsca zamieszkania. Do czasu tego nie wlicza się dojazdu do i od stacji (przystanku) w obrębie miejscowości, z której poborowy dojeżdża, oraz miejscowości, gdzie znajduje się siedziba zakładu, w którym poborowy odbywa służbę zastępczą.

4. W razie czasowego wykonywania pracy poza siedzibą zakładu pracy (w innej miejscowości). poborowemu przysługuje od zakładu pracy zwrot kosztów przejazdu i zakwaterowania według zasad określonych w przepisach w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowych na obszarze kraju.

5. Poborowemu wykonującemu prace w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub szczególnie uciążliwych albo w porze nocnej przysługuje dodatek za wykonywanie tych prac na zasadach określonych dla pracowników wykonujących takie same prace w danym zakładzie pracy.

§ 14.W zamian za czas przepracowany ponad ustaloną normę czasu pracy na polecenie kierownika zakładu pracy poborowemu przysługuje, w tym samym wymiarze, czas wolny od pracy.

§ 16.Poborowemu, który wykazuje się wysokim zdyscyplinowaniem i dobrymi wynikami pracy, kierownik zakładu pracy może, w drodze wyróżnienia, zwiększyć wymiar urlopu wypoczynkowego, ponad wymiar określony w § 15 ust. 1, o 1-5 dni za dany rok służby.

§ 17.1. Poborowemu będącemu krwiodawcą przysługuje zwolnienie od pracy w celu oddania krwi oraz na okresowe badania lekarskie, na zasadach jak dla pracowników.

2. Poborowemu przysługuje urlop z tytułu honorowego krwiodawstwa w wymiarze jednego dnia za każde oddane 200 mi krwi.

§ 18.Poborowemu przysługuje zwolnienie od pracy na zasadach określonych w regulaminie pracy lub w innych przepisach obowiązujących w tym zakresie w danym zakładzie pracy.

§ 19.W czasie odbywania służby zastępczej, w zakresie usprawiedliwiania nieobecności lub spóźnień, stosuje się przepisy w sprawie zasad usprawiedliwiania nieobecności w pracy i spóźnień do pracy pracowników, obowiązujące w danym zakładzie pracy.

§ 21.1. Dniem zwolnienia poborowego ze służby zastępczej jest dzień, w którym upływa okres dwudziestu czterech miesięcy, a dla absolwentów szkół wyższych dziewięciu miesięcy tej służby, obliczony z uwzględnieniem przepisu ust. 2.

2. Do okresu odbywania służby zastępczej nie wlicza się okresu:

1) tymczasowego aresztowania, chyba że poborowy został uniewinniony lub toczące się przeciwko niemu postępowanie karne zostało umorzone,

2) odbywania zasadniczej lub zastępczej kary aresztu,

3) zawieszenia służby zastępczej.

3. Do okresu odbywania służby zastępczej nie wlicza się także okresu odbytej służby, w razie uchylenia skierowania do służby zastępczej.

§ 22.1. Kierownik zakładu pracy, na siedem dni przed terminem zwolnienia poborowych ze służby zastępczej, sporządza wykaz tych poborowych i przesyła go wojskowemu komendantowi uzupełnień.

2. Najpóźniej w ostatnim dniu odbywania służby zastępczej kierownik zakładu pracy:

1) dokonuje w dowodach osobistych poborowych wpisu o zakończeniu odbywania służby zastępczej,

2) przekazuje książeczki wojskowe poborowych wojskowemu komendantowi uzupełnień,

3) zawiadamia wojewodę i wojskowego komendanta uzupełnień o poborowych, którzy przebywają:

a) na leczeniu w zakładzie opieki zdrowotnej,

b) w areszcie tymczasowym.

3. Wojskowy komendant uzupełnień przenosi do rezerwy poborowych posiadających w dowodach osobistych wpisy, o których mowa w ust. 2 pkt 1, dokonując odpowiednich wpisów w ich wojskowych dokumentach osobistych i ewidencyjnych.

§ 23.Poborowego, który w ostatnim dniu służby zastępczej przebywał na leczeniu w zakładzie opieki zdrowotnej, zwalnia się ze służby w ostatnim dniu ustalonego czasu jej trwania. Kierownik zakładu pracy zawiadamia o tym fakcie kierownika zakładu opieki zdrowotnej, w którym przebywa poborowy, oraz poborowego.

§ 24.1. W okresie tymczasowego aresztowania poborowemu nie przysługują równoważniki i świadczenia określone w art. 193 ust. 1 ustawy. Jeżeli jednak poborowy zostanie uniewinniony lub toczące się przeciwko niemu postępowanie karne zostało umorzone, za okres tymczasowego aresztowania wypłaca się zaległe równoważniki i świadczenia; nie dotyczy to warunkowego umorzenia postępowania oraz umorzenia postępowania z powodu przedawnienia lub amnestii.

2. Poborowego, względem którego zastosowano tymczasowe aresztowanie, kierownik zakładu pracy zwalnia ze służby zastępczej:

1) po upływie trzech miesięcy tymczasowego aresztowania,

2) bezpośrednio po tymczasowym aresztowaniu, jeżeli nastąpiło ono po odbyciu przez poborowego służby co najmniej równej okresowi zasadniczej służby wojskowej, a jeżeli jest on absolwentem szkoły wyższej - służby równej okresowi przeszkolenia wojskowego dla absolwentów szkół wyższych.

3. O zwolnieniu poborowego ze służby zastępczej, w wypadkach, o których mowa w ust. 2, kierownik zakładu pracy zawiadamia:

1) wojskowego komendanta uzupełnień,

2) wojewodę,

3) właściwy sąd lub prokuratora.

4. Poborowego, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, wojskowy komendant uzupełnień przenosi do rezerwy.

5. Przepisy § 22 ust. 2 pkt 1 i 2 stosuje się odpowiednio.

§ 25.1. Decyzję o zwolnieniu poborowego ze służby zastępczej w przypadkach określonych w art. 87 ust. 2 i 3 ustawy wykonuje właściwy wojewoda za pośrednictwem kierownika zakładu pracy, w którym poborowy odbywa służbę.

2. Przepisy § 22 ust. 2 pkt 1 i 2 stosuje się odpowiednio.

3. Zasady i tryb uznawania konieczności sprawowania przez poborowych bezpośredniej opieki nad członkiem rodziny, prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego oraz uznawania ich za jedynych żywicieli rodzin, określają odrębne przepisy dotyczące żołnierzy i członków ich rodzin.

§ 26.1. Poborowego, o którym mowa w art. 196 ust. 3 ustawy, kieruje się do odbycia pozostałego okresu służby zastępczej po ustaniu przyczyn, które uzasadniały zwolnienie go z tej służby. Przepisy § 4 ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.

2. W sprawach związanych z kierowaniem do odbycia pozostałego okresu służby zastępczej oraz stawianiem się do tej służby stosuje się ponadto przepisy § 5-11 oraz 22-25.

§ 28.1. Na wniosek kierownika zakładu pracy poborowy może być przeniesiony do odbywania służby zastępczej w innym zakładzie pracy, w razie:

1) likwidacji stanowiska pracy,

2) zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn ekonomicznych lub w związku ze zmianami organizacyjnymi, produkcyjnymi lub technologicznymi,

3) likwidacji lub upadłości zakładu pracy,

4) stwierdzenia przeciwwskazań do wykonywania określonego rodzaju pracy,

5) zmiany miejsca pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad dwa miesiące, jeżeli zakład pracy nie zapewnił poborowemu bezpłatnego zakwaterowania i istnieje możliwość zapewnienia poborowemu miejsca pracy w celu kontynuowania służby.

2. Decyzję w sprawie przeniesienia poborowego do innego zakładu pracy podejmuje wojewoda, który skierował poborowego do służby zastępczej. Jeżeli siedziba zakładu pracy, do którego ma być przeniesiony poborowy w celu pełnienia dalszej służby, znajduje się na terenie innego województwa, decyzję w sprawie przeniesienia poborowego podejmuje wojewoda, który skierował poborowego do służby zastępczej. w porozumieniu z wojewodą właściwym ze względu na siedzibę zakładu pracy, gdzie poborowy ma pełnić dalszą służbę zastępczą.

§ 29.1. Poborowemu, który uzyskał określone kwalifikacje zawodowe w czasie odbywania służby zastępczej, zakład pracy wydaje zaświadczenie stwierdzające uzyskanie tych kwalifikacji.

2. Zakład pracy, na wniosek poborowego, wydaje zaświadczenie stwierdzające okres i rodzaj wykonywanej pracy w czasie odbywania służby zastępczej.

§ 30.1. Jeżeli poborowy jest niezdolny do pracy z powodu choroby trwającej co najmniej dwadzieścia osiem dni, kierownik zakładu pracy jest obowiązany zawiadomić o tym wojewodę i wojskowego komendanta uzupełnień. Wojskowy komendant uzupełnień kieruje poborowego do rejonowej komisji lekarskiej, a jeżeli komisja ta nie urzęduje - do rejonowej wojskowej komisji lekarskiej, w celu ustalenia zdolności poborowego do czynnej służby wojskowej.

2. Jeżeli poborowy w czasie odbywania służby zachorował lub uległ wypadkowi, a stwierdzone u niego schorzenia lub uraz dają podstawę do zmiany kategorii zdrowia, kierownik zakładu pracy jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym wojewodę i wojskowego komendanta uzupełnień.

3. W razie skierowania poborowego do szpitala lub jego śmierci, zakład pracy zawiadamia o tym niezwłocznie pełnoletniego członka jego najbliższej rodziny.

§ 32.1. Poborowemu odbywającemu służbę zastępczą przysługuje od zakładu pracy, w którym pełni służbę, równoważnik pieniężny za ubranie.

2. Zakład pracy wypłaca poborowemu równoważnik pieniężny, o którym mowa w ust. 1, w okresach miesięcznych, w terminie wypłaty wynagrodzenia w zakładzie pracy.

3. Na wniosek poborowego równoważnik pieniężny, o którym mowa w ust. 1, może być wypłacony zaliczkowo z góry, jednak za okres nie dłuższy niż sześć miesięcy.

4. Zakład pracy wypłaca poborowemu równoważnik pieniężny za ubranie w pełnej wysokości również za miesiąc, w którym odbywanie służby zastępczej nie obejmowało wszystkich dni.

§ 33.1. Poborowemu odbywającemu służbę zastępczą przysługuje od zakładu pracy, w którym pełni służbę, świadczenie pieniężne w wysokości odpowiadającej grupie uposażenia zasadniczego według stopnia wojskowego żołnierza odbywającego zasadniczą służbę wojskową w stopniu wojskowym szeregowego.

2. Zakład pracy wypłaca świadczenie pieniężne, o którym mowa w ust. 1, z góry w okresach miesięcznych, w terminie wypłaty wynagrodzenia w zakładzie pracy.

§ 34.Równoważniki oraz świadczenie pieniężne, o których mowa w § 31 ust. 1, § 32 ust. 1 i § 33 ust. 1, pokrywa zakład pracy, w którym poborowy odbywa służbę zastępczą, ze środków własnych.

§ 35.Wysokość równoważników oraz świadczenia pieniężnego, o których mowa w § 31 ust. 1, § 32 ust. 1 i § 33 ust. 1, określają odrębne przepisy.

§ 37.Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.