Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie:

Przewodniczący: M. Tyczka – Prezes Trybunału Konstytucyjnego

sędziowie Trybunału Konstytucyjnego: C. Bakalarski, T. Dybowski (sprawozdawca), K. Działocha, H. Groszyk, W. Łączkowski, L. Łukaszuk, R. Orzechowski

po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 24 czerwca 1992 r. w trybie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. z 1991 r. Nr 109, poz. 470) wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich o ustalenie powszechnie obowiązującej wykładni art. 61 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154 i z 1991 r. Nr 107, poz. 459), w szczególności wyjaśnienia budzącego wątpliwości w praktyce zagadnienia prawnego sprowadzającego się do pytania: czy pod dyspozycję powołanego przepisu – z wyjątkiem przypadku przewidzianego w ust. 1 pkt 1 – podpadają także nieruchomości skonfiskowane przez rządy zaborcze, a po odzyskaniu niepodległości w roku 1918 przejęte przez Państwo Polskie, których zwrot wymagał wydania w każdym wypadku szczególnego aktu normatywnego,

ustalił:

Przepisy art. 61 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154 i z 1991 r. Nr 107, poz. 459) dotyczą przywrócenia Kościołowi Katolickiemu własności nieruchomości lub ich części przejętych przez Państwo w Polsce Ludowej, z wyjątkiem:

– art. 61 ust. 1 pkt 1, który dotyczy m. in. kościołów i kaplic pounickich, o których mówi art. VI Układu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską z dnia 20 czerwca 1938 r. w sprawie ziem, kościołów i kaplic pounickich, których Kościół Katolicki pozbawiony został przez Rosję (Dz. U. z 1939 r. Nr 35, poz. 222), jeżeli kościoły i kaplice nie zostały dotychczas zwrócone Kościołowi Katolickiemu, a nie pozostają we władaniu innych kościołów i związków wyznaniowych ani inne kościoły i związki wyznaniowe nie nabyły do nich prawa własności (art. 61 ust. 1 pkt 1 końcowa część zdania i art. 61 ust. 4 pkt 3),

– art. 61 ust. 2 pkt 1 w zakresie dotyczącym własności nieruchomości lub ich części, w których sprawowany był przez Kościół Katolicki kult religijny lub prowadzona była działalność kościelnych osób prawnych Kościoła Katolickiego w zakresie, o którym jest mowa w art. 20 i 39 ustawy, a których Kościół Katolicki pozbawiony został przez zaborców, jeżeli obiekty te nie przestały istnieć i nie podpadają pod art. 60 ust. 3 ustawy ani pod art. 65 ustawy.