§ 1.Majątek trwały podmiotów gospodarczych, do których mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 3, poz. 12 i Nr 54, poz. 320), zwanych dalej "podmiotami gospodarczymi", obejmuje:

1) środki trwałe,

2) wartości niematerialne i prawne.

§ 2.1. Za środki trwałe uznaje się, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, poszczególne przedmioty majątkowe, kompletne i zdatne do użytku w momencie przekazania do użytkowania, przeznaczone do długotrwałego wykorzystywania na własne potrzeby podmiotu gospodarczego, w tym również nawierzchnię dróg, ulic i placów, uzbrojenie terenu, melioracje, budowle wodne oraz inwestycje w obcych środkach trwałych, których cena zakupu lub koszt wytworzenia są wyższe niż 1 000 000 zł, a okres użytkowania przekracza rok.

2. Podmioty gospodarcze mogą uznać za środki trwałe także przedmioty majątkowe o cenie zakupu lub koszcie wytworzenia niższym aniżeli ustalony w ust. 1, jeżeli spełniają one pozostałe warunki określone w tym ustępie.

3. Do środków trwałych nie zalicza się:

1) książek, dzieł sztuki i eksponatów muzealnych, a także mebli i dywanów,

2) środków dydaktycznych, w tym także środków transportu, służących do nauczania i wychowania w szkołach, a w placówkach kultury także aparatury wideo, sprzętu nagłaśniającego, projektorów filmowych, filmowych stołów montażowych, stołów miksyjnych, urządzeń świetlnych, magnetowidów studyjnych,

3) inwentarza żywego, w tym zwierząt pociągowych, zwierząt w ogrodach zoologicznych i zwierząt w cyrkach,

4) urządzeń rozbieralnych stanowiących wyposażenie placów i zaplecza budów (rusztowań, zestawów metalowych, szalunków przestawnych itp.) oraz zaplecza produkcyjno-usługowego i socjalno-administracyjnego budów, przeznaczonego do likwidacji po zakończeniu budowy, z wyjątkiem obiektów służących jako zaplecze wielokrotnego użytku (barakowozy, kontenery itp.),

5) urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych oraz sprzętu pożarniczego, a w szczególności agregatów pożarniczych, działek, masztów pionowych i aparatów ochrony dróg oddechowych, z wyjątkiem samochodów i statków pożarniczych.

4. W celu uwzględnienia wzrostu cen dóbr inwestycyjnych, począwszy od 1991 r., Minister Finansów będzie corocznie ogłaszał w Monitorze Polskim zaktualizowaną kwotę wartości środków trwałych, o której mowa w ust. 1.

§ 3.Za wartości niematerialne i prawne uznaje się:

1) odszkodowania za dostarczenie obiektów zastępczych i przesiedlenie osób z terenów zajętych na potrzeby inwestycyjne,

2) koszty zagospodarowania pomelioracyjnego,

3) koszty założenia stref ochronnych,

4) koszty przygotowania eksploatacji nowo budowanych przedsiębiorstw, zakładów, wydziałów lub obiektów, poniesione przed przekazaniem inwestycji do użytkowania, a w szczególności szkolenia kadr, inwestycyjnego rozruchu mechanicznego i technologicznego oraz nabycia podstawowego oprogramowania komputerów,

5) opłaty z tytułu użytkowania gruntów i terenów w okresie budowy inwestycji oraz z tytułu uzyskanych lokalizacji pod budowę,

6) odsetki od kredytów i pożyczek za okres realizacji inwestycji, z wyjątkiem odsetek dotyczących inwestycji socjalnych i mieszkaniowych oraz spłacanych z funduszu leśnego, a w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych dotyczących wszystkich inwestycji,

7) koszty nabycia pozostałych praw majątkowych, na przykład patentów, wynalazków, licencji, jeżeli okres korzystania z nich dla celów działalności gospodarczej przekracza 5 lat,

8) różnice kursowe z tytułu kredytów i pożyczek inwestycyjnych zaciągniętych w walutach obcych oraz różnice między ceną nabycia a ustalonym przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego kursem walut obcych, zakupionych celem spłaty tych kredytów i pożyczek, z wyjątkiem różnic dotyczących inwestycji socjalnych i mieszkaniowych.

§ 4.1. Podmioty gospodarcze dokonują w ciężar kosztów lub strat odpisów amortyzacyjnych od wartości brutto:

1) własnych środków trwałych bez względu na to, przez kogo są one użytkowane,

2) wartości niematerialnych i prawnych.

2. Odpisów amortyzacyjnych nie dokonuje się od:

1) budynków mieszkalnych wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami, łącznie ze związanymi z nimi wartościami niematerialnymi i prawnymi, jeżeli budynki te służą w całości lub w przeważającej części na cele mieszkalne, oraz od innych budynków, budowli i urządzeń zaliczanych do spółdzielczych zasobów mieszkaniowych lub służących działalności społeczno-wychowawczej prowadzonej przez spółdzielnie mieszkaniowe,

2) majątku trwałego służącego w całości lub w przeważającej części przyzakładowym żłobkom, przedszkolom i świetlicom dziecięcym prowadzonym przez podmioty gospodarcze,

3) majątku trwałego służącego obronie cywilnej oraz nabytego ze środków funduszu leśnego,

4) majątku trwałego jednostek i zakładów budżetowych oraz gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, z wyjątkiem majątku trwałego służącego zakładowej działalności socjalnej,

5) majątku trwałego osób prawnych, których celem statutowym jest działalność społeczno-polityczna, naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, dobroczynności, ochrony zdrowia i opieki społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów, kultu religijnego, a także fundacji oraz centralnych związków spółdzielczych, z wyjątkiem majątku trwałego służącego wyodrębnionej organizacyjnie działalności gospodarczej oraz zakładowej działalności socjalnej; wymienione podmioty gospodarcze, jeżeli nie są dotowane z budżetu, mogą we własnym zakresie podjąć decyzję o amortyzowania majątku trwałego,

6) majątku trwałego spółek wodnych oraz spółek leśnych i ich związków,

7) budynków i budowli oraz związanych z nimi wartości niematerialnych i prawnych szkół wyższych, z wyjątkiem służących zakładowej działalności socjalnej.

3. Rolnicze spółdzielnie produkcyjne mogą nie amortyzować wartości niematerialnych i prawnych.

§ 5.1. Od majątku trwałego, od którego są dokonywane odpisy amortyzacyjne, dokonuje się w tej samej wysokości odpisów umorzeniowych.

2. Od majątku trwałego, o którym mowa w § 4 ust. 2 pkt 1-3 i 5-7 oraz ust. 3, dokonuje się odpisów umorzeniowych według zasad i w wysokości określonych dla odpisów amortyzacyjnych. Mogą one być dokonywane za okresy roczne.

3. Od budynków, budowli i dźwigów w budynkach mieszkalnych jednostek gospodarki komunalnej i mieszkaniowej, przekazanych, sprzedanych lub zlikwidowanych na podstawie decyzji właściwego terenowego organu administracji państwowej, dokonuje się odpisu umorzeniowego w wysokości różnicy między wartością początkową a umorzeniem tych obiektów w dniu przekazania, sprzedaży lub likwidacji. Do odpisów tych nie ma zastosowania przepis ust. 1.

§ 6.1. Odpisów amortyzacyjnych od wykazanej w ewidencji księgowej wartości brutto poszczególnych składników majątku trwałego dokonuje się w równych ratach co miesiąc. Podmioty gospodarcze nie mające obowiązku ustalania comiesięcznie wyniku finansowego mogą dokonywać odpisów' amortyzacyjnych w równych ratach co kwartał, a jeżeli ustalają wynik finansowy za okresy półroczne łub roczne - w momencie ustalania wyniku finansowego. Odpisy amortyzacyjne mogą być dokonywane w ciągu poszczególnych okresów w wysokości planowanej, korygowanej w ostatnim miesiącu roku obrachunkowego do wysokości rzeczywistej.

2. Odpisy amortyzacyjne od majątku trwałego użytkowanego sezonowo mogą być dokonywane tylko za okres jego wykorzystywania. Wysokość odpisu miesięcznego stanowi w takim wypadku iloraz wynikający z podzielenia rocznej kwoty amortyzacji przez liczbę miesięcy w sezonie.

3. Odpisy amortyzacyjne od wykazanej w ewidencji księgowej wartości brutto majątku trwałego rolniczych spółdzielni produkcyjnych mogą być dokonywane za okresy roczne, według stanu majątku na pierwszy dzień danego roku.

§ 7.1. Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych dokonuje się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środki trwałe zostały w sposób udokumentowany przejęte do użytku.

2. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się przez cały czas samoistnego posiadania przez podmiot gospodarczy środków trwałych (wykorzystywania, pozostawania w zapasie, w toku remontu, wydzierżawienia środków trwałych itp.), do końca tego miesiąca lub roku, w którym następuje zrównanie wysokości umorzenia z ich wartością początkową lub w którym środki trwałe postawiono w stan likwidacji, sprzedano lub stwierdzono ich niedobór.

3. Odpisy amortyzacyjne od ujawnionych środków trwałych, nie objętych ewidencją, oraz korekty odpisów amortyzacyjnych dokonanych w nieprawidłowej wysokości mogą nastąpić wyłącznie za rok poprzedzający ten rok, w którym wypadki te ujawniono.

§ 8.1. Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych dokonuje się przy zastosowaniu rocznych stawek amortyzacyjnych określonych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia, zwanym dalej "wykazem".

2. Podmioty gospodarcze mogą podane w wykazie stawki amortyzacyjne podwyższać:

1) dla budynków i budowli użytkowanych w warunkach pogorszonych - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,2 i złych - 1,4,

2) dla:

a) odwiertów ropy naftowej i gazu ziemnego - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 5,0,

b) rurociągów przemysłowych i rozdzielczych solanki - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,0,

c) rurociągów podsadzkowych - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 7,0,

d) wykopów górniczych, sztolni, wyrobisk upadowych, szybów i szybików - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,0,

e) pomp tłoczących ciecze z zawiesinami, wodą morską, materiałami ściernymi, solanką i innymi żrącymi, wentylatorów, urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, dmuchaw i ssaw - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 4,0,

f) silników powietrznych - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,5,

3) dla maszyn i urządzeń grupy 4 do 6 poddanych szybkiemu postępowi technicznemu, dla maszyn, urządzeń i środków transportu użytkowanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo: wymagających szczególnej sprawności technicznej (np. pod ziemią, w warunkach terenowych, w warunkach leśnych, przy pracy na trzy zmiany), mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, oraz nabytych ze środków pochodzących z kredytu w walutach obcych uzyskanego w celu wspomagania produkcji na eksport - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,4.

Warunki uzasadniające stosowanie podwyższonych stawek amortyzacyjnych oraz sposób ich ustalania określają objaśnienia do wykazu.

3. Podmioty gospodarcze mogą ustalać stawki amortyzacyjne dla środków trwałych nowo wprowadzonych do użytkowania, używanych, zmodernizowanych lub o przewidywanym okresie użytkowania krótszym od okresu przyjętego za podstawę stawki amortyzacyjnej ustalonej w wykazie w sposób określony w objaśnieniach do wykazu.

4. Podmioty gospodarcze mogą podane w wykazie stawki amortyzacyjne środków trwałych użytkowanych w warunkach lepszych od przeciętnych obniżać przy zastosowaniu współczynników nie niższych niż 0,66.

5. Podmioty gospodarcze mogą stosować do poszczególnych środków trwałych wyższe lub' niższe stawki amortyzacyjne od podanych w wykazie, z uwzględnieniem przepisu ust. 2 i 3, pod warunkiem że roczna suma odpisów amortyzacyjnych nie będzie wyższa od sumy odpisów amortyzacyjnych określonych w wykazie, z uwzględnieniem przepisów ust. 2 i 3. Nie dotyczy to jednak odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych służących zakładowej działalności socjalnej, do których stosuje się wyłącznie stawki podane w wykazie.

§ 9.1. Okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych nie może przekroczyć 10 lat. Podmioty gospodarcze ustalają stawki amortyzacyjne poszczególnych tytułów wartości niematerialnych i prawnych z góry, w momencie rozpoczęcia dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

2. Odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych dokonuje się w równej wysokości, od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ujęto je w ewidencji księgowej jako składniki majątku trwałego, do końca tego miesiąca lub roku, w którym następuje zrównanie wysokości umorzenia z ich wartością początkową lub w którym środki trwałe, z którymi są one związane, postawiono w stan likwidacji, sprzedano lub stwierdzono ich niedobór.

3. Do korekty odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych stosuje się przepis § 7 ust. 3.

§ 10.1. Podmioty gospodarcze aktualizują okresowo wycenę własnych środków trwałych metodą szczegółową lub uproszczoną.

2. Aktualizacja wyceny środków trwałych metodą szczegółową polega na przeliczeniu wykazanej w ewidencji księgowej wartości brutto oraz wartości umorzenia poszczególnych środków trwałych, a metodą uproszczoną - na przeliczeniu łącznej wartości brutto i wartości umorzenia zbiorów środków trwałych.

3. Przeliczeń, o których mowa w ust. 2, dokonuje się przy zastosowaniu wskaźników przeliczeniowych, uwzględniających relacje poziomu cen środków trwałych wykazanych w ewidencji księgowej i poziomu cen przyjętego za podstawę przeliczenia.

4. Jeżeli, w razie stosowania szczegółowej metody aktualizacji wyceny środków trwałych, wyliczona przy zastosowaniu wskaźnika przeliczeniowego cena środka trwałego różni się więcej niż o 10% od znanej podmiotowi gospodarczemu ceny wynikającej z aktualnego dla okresu przeliczenia cennika, kosztorysu lub ceny zapłaconej za nowy środek trwały o takim samym lub zbliżonym przeznaczeniu i parametrach użytkowych, to przeliczenie może nastąpić przy zastosowaniu tej ceny z uwzględnieniem kosztów dodatkowych, jak: transportu, montażu. Wartość przeliczonego umorzenia środka trwałego ustala się wówczas w takim odsetku zaktualizowanej wartości początkowej, jaki odsetek wartości brutto stanowiło umorzenie przed aktualizacją wartości obiektu.

5. Wyniki aktualizacji wartości brutto i umorzeń środków trwałych wprowadza się do ewidencji księgowej pod, datą jej przeprowadzenia, przy czym różnice między dotychczasową a zaktualizowaną wyceną, skorygowane o różnice określone w § 3 pkt 8, wpływają na wysokość funduszy zasadniczych.

§ 11.1. Podmioty gospodarcze aktualizują również metodą szczegółową wycenę własnych środków trwałych podlegających ewidencji księgowej w przeddzień przekształcenia ich formy prawnej, chyba że inne przepisy stanowią inaczej.

2. Aktualizacja następuje przy zastosowaniu cen wynikających z aktualnego w dniu przeliczenia cennika, kosztorysu, ceny zapłaconej za nowy środek trwały o takim samym lub zbliżonym przeznaczeniu i parametrach, a w razie braku takich danych - na podstawie ekspertyzy, przy wykorzystaniu ogłoszonych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej "Monitor Polski" wskaźników cen dóbr inwestycyjnych za ostatni miesiąc kwartału poprzedzającego kwartał, w którym nastąpiło przekształcenie formy prawnej podmiotu gospodarczego.

3. Przepisy § 10 ust. 2, 4 i 5 mają odpowiednie zastosowanie.

§ 12.Aktualizację wyceny środków trwałych nie podlegających ewidencji księgowej przeprowadzają metodą uproszczoną Ministrowie:

1) Transportu i Gospodarki Morskiej - w zakresie nawierzchni dróg publicznych, placów, ulic i innych obiektów zaliczonych do dróg publicznych wraz z mostami, wiaduktami i innymi obiektami inżynieryjnymi,

2) Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej - w zakresie melioracji podstawowych i szczegółowych,

3) Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych - w zakresie budowli wodnych oraz urządzeń regulacji rzek i potoków.

§ 13.1. Ustala się obowiązek aktualizacji wyceny środków trwałych na dzień 1 stycznia 1990 r. według stanu na ten dzień zgodnie z poziomem przewidywanych cen z grudnia 1989 r.:

1) podlegających ewidencji księgowej podmiotów gospodarczych - metodą szczegółową,

2) nie podlegających ewidencji księgowej (§ 12) - metodą uproszczoną, przy zastosowaniu współczynników przeliczeniowych ustalonych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego i Ministra Finansów.

Nie aktualizuje się wartości zabytkowych i muzealnych w obiektach zaliczonych do zabytkowych.

2. Podmioty gospodarcze dokonują następnej aktualizacji wyceny środków trwałych podlegających ewidencji księgowej, jeżeli przeciętny wskaźnik cen dóbr inwestycyjnych, o którym mowa w § 11 ust. 2, będzie wyższy o więcej niż 25% od poziomu cen przyjętego za podstawę poprzedniej aktualizacji wyceny. Przeliczeń wartości środków trwałych dokonuje się metodą uproszczoną, stosując określone wyżej wskaźniki, według stanu na ostatni dzień półrocza najbliższego od daty ogłoszenia wskaźników.

3. Przepisy ust. 2 mają odpowiednie zastosowanie do aktualizacji wyceny środków trwałych nie podlegających ewidencji księgowej (§ 12).

§ 14.Podmioty gospodarcze nie będące przedsiębiorstwami państwowymi, spółdzielniami, szkołami wyższymi, jednostkami badawczo-rozwojowymi, jednostkami i zakładami budżetowymi oraz gospodarstwami pomocniczymi jednostek budżetowych, instytucjami artystycznymi i filmowymi, państwowymi jednostkami organizacyjnymi mogą:

1) amortyzować budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami, jeżeli znajdujące się tych budynkach lokale są wydzierżawione lub wynajmowane, a dochód z tej dzierżawy lub najmu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym,

2) zaniechać aktualizacji wyceny środków trwałych, o której mowa w § 10 i 13.

§ 15.1. Przepisy § 2 i 3 nie dotyczą wykazanego w ewidencji księgowej podmiotów gospodarczych na dzień 31 grudnia 1989 r. stanu środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych lub przedmiotów majątkowych.

2. Traci moc rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1987 r. w sprawie uznawania środków pracy i innych przedmiotów długotrwałego użytkowania za środki trwale, zasad aktualizacji ich wyceny oraz zasad i stawek amortyzacji (Dz. U. Nr 39, poz. 219).

§ 16.Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1990 r.