Akt prawny
archiwalny
Wersja archiwalna od 1989-12-10 do 1993-04-21
Wersja archiwalna od 1989-12-10 do 1993-04-21
archiwalny
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 23 października 1989 r.
w sprawie opłat za dokonanie czynności notarialnych.
Na podstawie art. 59 § 4 i w związku z art. 9 ustawy z dnia 24 maja 1989 r. – Prawo o notariacie (Dz. U. Nr 33, poz. 176), art. 59 ust. 4 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 i Nr 35, poz. 190) oraz art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1989 r. Nr 14, poz. 74 i Nr 29, poz. 154) zarządza się, co następuje:
Rozdział 1
Przepisy ogólne
§ 1. 1. Za czynności dokonywane w zakresie Prawa o notariacie państwowe biura notarialne pobierają opłaty według przepisów niniejszego rozporządzenia.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do indywidualnych kancelarii notarialnych.
§ 2.Opłaty są stosunkowe lub stałe.
§ 3.1. Pełna opłata stosunkowa wynosi 3% wartości przedmiotu czynności, nie mniej jednak niż 10.000 zł.
2. Jeżeli przepis przewiduje opłatę w postaci ułamkowej części opłaty stosunkowej, nie może ona wynosić mniej niż 5.000 zł.
3. Każde rozpoczęte 1.000 zł wartości przedmiotu czynności liczy się za pełne.
§ 4.1. Jeżeli przedmiotem czynności jest nabycie prawa podlegające opłacie skarbowej lub podatkowi od spadków i darowizn, wartość tego prawa, przyjęta przy ustalaniu zobowiązania podatkowego, jest również podstawą określenia opłaty za dokonanie czynności, z wyjątkiem przypadków określonych w ust. 4. W razie podwyższenia wartości nabytego prawa przez właściwy urząd skarbowy na podstawie art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 4, poz. 23) i art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Nr 45, poz. 207), ściąga się różnicę w opłacie za dokonanie czynności, stosując przepis art. 59 § 2 i 3 Prawa o notariacie.
2. Jeżeli nabycie prawa nie podlega opłacie skarbowej lub podatkowi od spadków i darowizn albo jest całkowicie zwolnione od tych podatków, za wartość przedmiotu czynności przyjmuje się wartość podaną przez strony.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio w razie nabycia prawa częściowo zwolnionego od opłaty skarbowej lub podatku od spadków i darowizn.
4. Za podstawę określenia opłaty za dokonanie poniższych czynności przyjmuje się:
1) przy umowie zamiany – wartość jednego z zamienionych przedmiotów, a mianowicie tego, od którego przypada wyższa opłata,
2) przy działach – ogólna wartość majątku podlegającego działowi,
3) przy oddawaniu gruntu państwowego w użytkowanie wieczyste – wartość pierwszej opłaty rocznej,
4) przy sprzedaży nieruchomości przez Państwo lub oddawaniu gruntu w użytkowanie wieczyste, jeżeli na pokrycie ceny sprzedaży lub opłat rocznych została zaliczona wartość mienia nieruchomego pozostawionego za granicą – przypadająca do zapłaty nadwyżka ceny lub opłat rocznych, a w razie braku nadwyżki pobiera się opłatę w kwocie 5.000 zł,
5) przy umowie o rentę, w której wyniku następuje zbycie nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu – podana przez strony wartość tych rzeczy lub praw,
6) przy licytacjach i przetargach – łączna wartość rzeczy, co do których dokonano licytacji lub przetargu.
5. W razie gdy wartość przedmiotu czynności podana przez strony nasuwa zastrzeżenia, notariusz może sprawdzić tę wartość i przeprowadzić w tym celu dochodzenie.
6. Przy ustąpieniu pierwszeństwa hipotecznego wartość przedmiotu czynności określa się według pozycji posuwającej się naprzód, a jeżeli suma pozycji ustępującej jest niższa – według tej niższej sumy.
§ 5.Przy obliczaniu wartości przedmiotu czynności nie odlicza się obciążeń.
§ 6.Opłaty zaokrągla się do pełnych 100 zł. Zaokrąglenie następuje w ten sposób, że końcówki nie przekraczające 50 zł pomija się, a końcówki przekraczające tę kwotę podwyższa się do 100 zł.
§ 7.Notariusz wymienia na każdym sporządzonym dokumencie wysokość pobranych opłat, powołując podstawę prawną.
§ 8.1. Zwolnienia od opłat notarialnych może domagać się osoba fizyczna, jeżeli wykaże, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
2. Zwolnienie od opłat notarialnych może być również przyznane osobie prawnej, jeżeli ona wykaże, że nie ma środków na ich zapłacenie.
3. Notariusz może zwolnić w całości lub w części od opłat notarialnych przypadających za sporządzenie danej czynności.
4. Zwolnienia od opłat notarialnych nie można udzielić po dokonaniu czynności.
Rozdział 2
Czynności notarialne
Oddział 1
Akty notarialne
§ 9. Pełną opłatę stosunkową pobiera się za sporządzenie aktu:
1) zbycia nieruchomości,
2) zbycia spadku lub udziału w spadku,
3) zbycia przedsiębiorstwa,
4) zbycia gospodarstwa rolnego,
5) spółki.
§ 10. Połowę opłaty stosunkowej pobiera się za sporządzenie aktu:
1) zniesienia współwłasności,
2) działu spadku,
3) podziału majątku wspólnego,
4) ustanowienia odrębnej własności lokali,
5) oddania gruntu w użytkowanie wieczyste,
6) przedłużenia prawa użytkowania wieczystego,
7) sprzedaży nieruchomości przez Państwo,
8) zbycia nieruchomości rolnej, jeżeli nabywcą jest osoba należąca do kręgu osób uprawnionych do dziedziczenia ustawowego gospodarstwa rolnego po zbywcy,
9) umowy zobowiązującej, zawartej pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu,
10) umowy przenoszącej własność w wykonaniu umowy zobowiązującej,
11) umowy przedwstępnej,
12) umowy majątkowej małżeńskiej,
13) oferty albo przyjęcia oferty,
14) umowy dzierżawy i najmu,
15) zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
16) którego przedmiot da się ocenić, a który nie podlega opłacie szczególnej.
§ 11. Jedną czwartą opłaty stosunkowej pobiera się za sporządzenie aktu:
1) nieodpłatnego przekazania gospodarstwa rolnego,
2) przeniesienia przez spółdzielnię mieszkaniową na rzecz członka własności domu jednorodzinnego lub lokalu w małym domu mieszkalnym z prawem do działki zajętej pod budowę,
3) potwierdzenia przekształcenia się własnościowego prawa do lokalu w prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub we własność domu jednorodzinnego w związku z zakończeniem likwidacji spółdzielni mieszkaniowej.
§ 12. Jedną piątą opłaty stosunkowej pobiera się za sporządzenie aktu:
1) zawierającego pokwitowanie, łącznie z wykreśleniem zabezpieczenia hipotecznego,
2) zezwolenia na wykreślenie hipoteki,
3) ustąpienia pierwszeństwa ograniczonego prawa rzeczowego lub zwolnienia nieruchomości od obciążeń,
4) którego treść stanowi podstawę wpisu roszczenia,
5) potwierdzenia umowy lub innej czynności prawnej.
§ 13. 1. Za sporządzenie testamentu pobiera się opłatę stałą w wysokości 10.000 zł.
2. Za sporządzenie testamentu zawierającego zapis lub polecenie pobiera się opłatę stałą w wysokości 20.000 zł.
3. Za sporządzenie aktu odwołania testamentu pobiera się opłatę stałą w kwocie 3.000 zł.
4. Jeżeli testament zawiera również odwołanie innego testamentu, opłaty określonej w ust. 3 nie pobiera się.
§ 14. Opłatę stałą w kwocie 4.000 zł pobiera się za sporządzenie aktu:
1) zwolnienia nieruchomości od „obciążeń lub zrzeczenia się prawa – jeżeli wartości przedmiotu nie da się określić,
2) zrzeczenia się własności nieruchomości,
3) pełnomocnictwa.
§ 15. 1. Z zastrzeżeniem ust. 2 za sporządzenie protokołu: zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, walnego zgromadzenia akcjonariuszy albo walnego zgromadzenia organizacji społecznej, stowarzyszenia i spółdzielni pobiera się opłatę stałą w wysokości 50.000 zł.
2. W razie podwyższenia kapitału zakładowego (akcyjnego) spółki, opłatą za sporządzenie protokołu pobiera się zgodnie z § 9 pkt 5, nie mniej jednak niż 50.000 zł.
3. Za sporządzenie protokołu licytacji, łącznie z przeprowadzeniem licytacji, pobiera się połowę opłaty stosunkowej, nie mniej jednak niż 20.000 zł.
4. Za sporządzenie protokołu niedojścia do skutku licytacji pobiera się opłatę stałą w kwocie 10.000 zł.
5. Przepisy ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio do przetargów.
6. Za sporządzenie protokołu, o którym mowa w. art. 71 § 3 Prawa o notariacie, pobiera się opłatę w wysokości 20.000 zł.
7. Za sporządzenie protokołu przyjęcia dokumentu na przechowanie pobiera się opłatę stałą w kwocie 4.000 zł oraz za przechowanie dokumentu, za każdy rozpoczęty kwartał, w kwocie 1.500 zł.
8. Opłatę określoną w ust. 7 pobiera się osobno za każdy dokument przyjęty na przechowanie.
§ 16. 1. Jeżeli jednym aktem objęto kilka czynności między tymi samymi osobami, dotyczących tego samego przedmiotu i pozostających ze sobą w takim stosunku, że jedna z nich ma charakter czynności głównej, a inne ubocznych, nie mogących istnieć bez czynności głównej, opłatę za sporządzenie aktu pobiera się według czynności głównej. W razie gdy poszczególne czynności między tymi samymi osobami dotyczą różnych przedmiotów, wartość tych przedmiotów zlicza się, jeżeli sporządzone czynności podlegają tej samej stawce; jeżeli natomiast podlegają różnym stawkom, opłatę, oblicza się od wartości każdego przedmiotu z osobna.
2. Jeżeli akt obejmuje kilka czynności między różnymi osobami, opłatę oblicza się od każdej czynności z osobna.
Oddział 2
Odpisy i wyciągi
§ 17. 1. Za sporządzenie odpisu lub wyciągu z aktu notarialnego pobiera się za każdą rozpoczętą stronicę 300 zł.
2. Za stronicę uważa się nie mniej niż 25 wierszy.
Oddział 3
Poświadczenia
§ 18. Opłaty wynoszą:
1) za poświadczenie własnoręczności podpisu lub odcisku palca osoby niepiśmiennej lub nie mogącej pisać:
a) na dokumentach, jeżeli przedmiot jest lub może być oznaczony sumą pieniężną – 1/10 pełnej opłaty stosunkowej, nie mniej jednak niż 3.000 zł,
b) na dokumentach o charakterze niemajątkowym lub na pełnomocnictwach – 1.000 zł,
c) za drugi i każdy następny podpis lub odcisk palca złożony na dokumentach wymienionych pod lit. a) 1 b) – po 500 zł,
2) za poświadczenie zgodności odpisu z okazanym dokumentem – za każdą stronicę 300 zł,
3) za poświadczenie czasu okazania dokumentu – 3.000 zł,
4) za poświadczenie pozostawania przy życiu:
a) w celu otrzymania emerytury, renty lub innego świadczenia społecznego – 300 zł,
b) w innym celu – 2.000 zł,
5) za poświadczenie pozostawania osoby w określonym miejscu – 3.000 zł.
Oddział 4
Protesty
§ 19. 1. Opłata za sporządzenie protestu, przy ulegającej zaprotestowaniu kwocie:
1) do 100.000 zł włącznie wynosi 5.000 zł,
2) przekraczającej 100.000 zł od pierwszych 100.000 zł wynosi 5.000 zł, a od reszty 2%.
2. Jeżeli osoba, przeciwko której protest ma być skierowany, uczyni zadość wezwaniu przed sporządzeniem protestu, pobiera się połowę opłaty, jaka przypadałaby za sporządzenie protestu.
Oddział 5
Inne czynności
§ 20. Za dokonanie czynności nie wymienionych w rozporządzeniu pobiera się opłatę w granicach od 1.000 zł do 30.000 zł w zależności od nakładu pracy notariusza i czasu przeznaczonego na czynność.
Rozdział 3
Opłaty w przypadkach szczególnych
§ 21. Jeżeli dokonanie czynności przewidzianych w § 9–15 wymagało wyjątkowo dużego nakładu pracy i czasu, można pobrać opłaty wyższe, lecz nie przekraczające dwukrotnej opłaty przewidzianej w niniejszym rozporządzeniu za daną czynność.
§ 22.1. Jeżeli czynności dokonano poza lokalem państwowego biura notarialnego, opłaty stosunkowe lub stałe określone za tę czynność zwiększa się o 1/4 część, nie mniej jednak niż o 4.000 zł za sporządzenie aktu lub protestu i nie mniej niż o 2.000 zł za sporządzenie poświadczenia.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do takich czynności, które z natury swej nie mogą się odbyć w lokalu państwowego biura notarialnego.
§ 23. W razie niedojścia do skutku czynności z przyczyn od państwowego biura notarialnego niezależnych, pobiera się jedną trzecią opłaty, jaka przypadałaby, gdyby czynność została dokonana.
Rozdział 4
Sposób pobierania opłat
§ 24. Jeżeli przepisy poniższe nie stanowią inaczej, opłaty za dokonanie czynności notarialnych pobiera się gotówką.
§ 25. 1. Opłaty za dokonanie czynności notarialnych przewidzianych w § 17 i 18 pobiera się, jeżeli wysokość opłaty za każdą czynność nie przekracza 10.000 zł, znakami opłaty notarialnej albo gotówką.
2. Jeżeli dokument obejmujący czynność, za którą opłatą pobiera się w myśl ust. 1 znakami opłaty notarialnej, obejmuje również czynność przewidzianą w § 20, opłatę za taką czynność pobiera się również znakami opłaty notarialnej.
§ 26. Opłaty za dokonanie czynności notarialnych przewidzianych w przepisach wymienionych w § 25 pobiera się, bez względu na wysokość opłat za poszczególne czynności, gotówką:
1) jeżeli jeden dokument obejmuje kilka czynności notarialnych, a łączna kwota należności z tytułu opłat za dokonanie tych czynności przekracza 20.000 zł,
2) jeżeli jeden dokument obejmuje czynność notarialną oraz jedną lub kilka czynności podlegających opłacie skarbowej, a łączna kwota należności z tytułu opłaty skarbowej przekracza 20.000 zł,
3) jeżeli jeden dokument obejmuje czynność notarialną oraz czynność, od której należy się podatek od darowizny,
4) jeżeli opłaty za dokonanie czynności notarialnych ściągane są w drodze egzekucji.
§ 27. Znaki opłaty notarialnej, według wzorów ustalonych odrębnie, nakleja się i kasuje na wydanym stronie odpisie lub wyciągu z aktu notarialnego albo na dokumencie zawierającym poświadczenie.
Rozdział 5
Przepisy przejściowe i końcowe
§ 28. Traci moc:
1) rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 lutego 1985 r. w sprawie opłat za dokonanie czynności notarialnych (Dz. U. Nr 17, poz. 76),
2) rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 marca 1969 r. w sprawie określenia wysokości niektórych opłat sądowych i notarialnych oraz warunków zwalniania przez sąd od opłat sądowych właścicieli i współwłaścicieli gospodarstw rolnych (Dz. U. Nr 8, poz. 62 i z 1975 r. Nr 14, poz. 81) – w części dotyczącej opłat notarialnych,
3) rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 lutego 1983 r. w sprawie opłat za przekazanie gospodarstwa rolnego następcy rolnika (Dz. U. Nr 13, poz. 66) – w części dotyczącej opłat notarialnych,
4) rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 lipca 1985 r. w sprawie określenia wysokości ulgowych stawek opłat za czynności notarialne i sądowe dokonywane w związku z oddawaniem gruntów w użytkowanie wieczyste i sprzedażą nieruchomości państwowych (Dz. U. Nr 33, poz. 148) – w części dotyczącej opłat notarialnych.
§ 29. Jeżeli obowiązek uiszczenia opłaty powstał przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, opłatę pobiera się według dotychczasowych przepisów.
§ 30. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia.
Minister Sprawiedliwości: A. Bentkowski