Akt prawny
obowiązujący
Wersja aktualna od 1989-06-06
Wersja aktualna od 1989-06-06
obowiązujący
USTAWA
z dnia 29 maja 1989 r.
o przebaczeniu i puszczeniu w niepamięć niektórych przestępstw i wykroczeń
Mając na uwadze postępujący proces normalizacji życia społecznego, czego wyrazem jest osiągnięte porozumienie narodowe, w celu stworzenia obywatelom, którzy dopuścili się z powodów politycznych naruszeń porządku prawnego, warunków umożliwiających włączenie się do czynnego udziału w życiu politycznym kraju, stanowi się, co następuje:
Art. 1. [Przestępstwa i występki wybaczone i puszczone w niepamięć] Przebacza się i puszcza w niepamięć:
1) występki popełnione z powodów politycznych albo w związku ze strajkiem lub akcją protestacyjną,
2) przestępstwa skarbowe popełnione z powodów politycznych,
3) występki związane z militaryzacją,
4) [1] występki popełnione przy przeciwdziałaniu strajkom lub akcjom protestacyjnym albo innym naruszeniom bezpieczeństwa lub porządku publicznego z powodów politycznych,
- jeżeli popełnienie przestępstwa nastąpiło w okresie po dniu 31 sierpnia 1980 r. do dnia 29 maja 1989 r.
Art. 2. [Odstąpienie od wykonania prawomocnie orzeczonej kary za przestępstwa oraz występki] 1. Orzeczone prawomocnie kary za przestępstwa określone w art. 1, nie wykonane w całości lub w części, nie podlegają wykonaniu; nie podlegają również wykonaniu orzeczone prawomocnie nie uiszczone w całości lub w części nawiązki, opłaty i koszty postępowania. Skazania za te występki ulegają zatarciu, a wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych; z rejestru usuwa się również wpis o warunkowym umorzeniu postępowania o te przestępstwa.
2. Podlegają wykonaniu prawomocne orzeczenia o przepadku przedmiotów, których posiadanie jest zakazane lub wymaga zezwolenia.
Art. 3. [Odstąpienie od wszczęcia postępowania karnego lub umorzenie postępowania] [2] W sprawach o przestępstwa, o których mowa w art. 1, postępowania karnego nie wszczyna się, a wszczęte umarza. W razie umorzenia postępowania, ulegają przepadkowi przedmioty, o których mowa w art. 2 ust. 2.
Art. 4. [Zbieg przestępstw podlegających ustawie] 1. W razie zbiegu przestępstw podlegających ustawie, stosuje się ustawę do każdego ze zbiegających się przestępstw. W razie zbiegu przestępstwa podlegającego ustawie z innym przestępstwem, stosuje się ustawę do przestępstwa jej podlegającego.
2. Po zastosowaniu ustawy, w miarę potrzeby, orzeka się na posiedzeniu karę łączną na ogólnych zasadach.
Art. 5. [Sąd właściwy do stosowania ustawy] 1. Ustawę stosuje sąd właściwy do rozpoznania sprawy.
2. Sąd stosuje ustawę z urzędu albo na wniosek strony.
Art. 6. [Organ właściwy do stosowania ustawy] W sprawach o przestępstwa skarbowe należące do właściwości finansowego organu orzekającego ustawę stosuje organ właściwy do ich rozpoznania. Przepis art. 5 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
Art. 7. [Forma orzeczenia w przedmiocie stosowania ustawy] 1. Orzeczenia w przedmiocie stosowania ustawy zapadają w formie postanowień.
2. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje zażalenie.
Art. 8. [Wykroczenia z powodów politycznych albo w związku ze strajkiem lub akcją protestacyjną] Przebacza się i puszcza w niepamięć wykroczenia, w tym skarbowe, popełnione w okresie po dniu 31 sierpnia 1980 r. do dnia 29 maja 1989 r. z powodów politycznych albo w związku ze strajkiem lub akcją protestacyjną.
Art. 9. [Organ właściwy do stosowania ustawy w sprawach o wykroczenia skarbowe] W sprawach o wykroczenia, o których mowa w art. 8, ustawę stosuje organ właściwy do rozpoznania sprawy. Przepisy art. 2, 3 i 5-7 stosuje się odpowiednio.
Art. 10. [Postępowanie w sprawach objętych ustawą] Postępowanie w sprawach objętych ustawą toczy się zgodnie z przepisami obowiązującymi w postępowaniu przed organem, który je prowadzi, jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej.
Art. 11. [Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
Przewodniczący Rady Państwa: w z. K. Barcikowski
Sekretarz Rady Państwa: Z. Surowiec
[1] Na podstawie uchwały Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 maja 1990 r. w sprawie wykładni art. 1 i 3 ustawy z dnia 29 maja 1989 r. o przebaczeniu i puszczeniu w niepamięć niektórych przestępstw i wykroczeń (Dz. Nr 31, poz. 189):
1. Art. 1 pkt 4 obejmuje tylko występki popełnione bądź przy przeciwstawianiu się strajkom lub akcjom protestacyjnym albo innym naruszeniom bezpieczeństwa lub porządku publicznego z powodów politycznych, bądź przy bezpośrednim zapobieganiu tym zdarzeniom. Art. 1 pkt 4 nie obejmuje występków popełnionych po ustaniu zdarzeń, o których mowa w tym przepisie, występków popełnionych na szkodę uczestnika tych zdarzeń po uniemożliwieniu mu dalszego w nich uczestnictwa, a także popełnionych przy okazji tych przeciwdziałań.
2. Powody polityczne, o których mowa w art. 1 pkt 4, odnoszą się do innych niż strajki lub akcje protestacyjne naruszeń bezpieczeństwa lub porządku publicznego, którym przeciwdziałali sprawcy występków objętych abolicją.
[2] Na podstawie uchwały Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 maja 1990 r. w sprawie wykładni art. 1 i 3 ustawy z dnia 29 maja 1989 r. o przebaczeniu i puszczeniu w niepamięć niektórych przestępstw i wykroczeń (Dz. Nr 31, poz. 189) do zastosowania abolicji (art. 3) konieczne jest ustalenie zarówno znamion przedmiotowych, jak i podmiotowych występków, o których mowa w art. 1. W szczególności niezbędne jest ustalenie powodów politycznych naruszenia porządku prawnego, przy czym ustalenie to w przypadku przestępstw określonych w art. 1 pkt 1 część pierwsza lub w pkt 2 zależne jest od konkretnych motywów, którymi kierował się sprawca występku. Natomiast w przypadku występków określonych w art. 1 pkt 1 część druga oraz w pkt 3 i 4 motywy polityczne wynikają z charakteru określonych w tych przepisach występków. W konsekwencji więc umorzenie postępowania na podstawie art. 3 jest możliwe bez ustalenia sprawcy, gdy dotyczy występków określonych w art. 1 pkt 1 tejże ustawy popełnionych w związku ze strajkiem lub akcją protestacyjną oraz w art. 1 pkt 3 i 4, chyba że z okoliczności sprawy wynika, że sprawca nie działał z powodów politycznych. Gdy umorzenie dotyczy pozostałych występków objętych art. 1, wymagane jest ustalenie sprawcy, chyba że z okoliczności sprawy wynika, iż popełnił on występek z powodów politycznych.
