Na podstawie art. 11 ust. 2, art. 15 ust. 3, art. 37 ust. 3, art. 40 ust. 7 oraz art. 47 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 14, poz. 60) zarządza się, co następuje:

§ 2.[Wniosek w sprawie wydania zezwolenia na zajęcie odcinka pasa drogowego] 1. Wniosek w sprawie wydania zezwolenia na zajęcie odcinka pasa drogowego należy złożyć zarządcy drogi co najmniej z 3-miesięcznym wyprzedzeniem.

2. Wniosek powinien zawierać nazwę jednostki, cel, lokalizację, powierzchnię oraz planowany okres zajęcia odcinka pasa drogowego. Do wniosku należy dołączyć plan sytuacyjny odcinka pasa z podaniem jego wymiarów.

§ 3.[Opinia w sprawie planowanego zajęcia pasa drogowego] Zarządca drogi przed udzieleniem zezwolenia wydaje opinię w sprawie planowanego zajęcia pasa drogowego, w której określa warunki i terminy zajęcia pasa.

§ 4.[Obowiązki zajmującego pas drogowy] 1. Zajmujący pas drogowy po otrzymaniu opinii, o której mowa w § 3, jest obowiązany na miesiąc przed planowanym zajęciem pasa przedstawić zarządcy drogi:

1) projekt sposobu zabezpieczenia terenu pasa drogowego zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa ruchu drogowego,

2) projekt organizacji ruchu drogowego w rejonie przewidywanego zajęcia pasa,

3) plan sytuacyjny pasa drogowego przewidywanego do zajęcia oraz harmonogram robót umożliwiający ich wykonanie w określonym terminie.

2. Projekty, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, powinny być zatwierdzone przez właściwy dla danej drogi organ zarządzający ruchem, po uzgodnieniu z właściwym zarządcą drogi.

§ 5.[Zezwolenie na zajęcie pasa drogowego] 1. Zarządca drogi po otrzymaniu dokumentów wymienionych w § 4 ust. 1 wydaje zezwolenie na zajęcie pasa drogowego.

2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, powinno określać:

1) nazwę jednostki zajmującej odcinek pasa drogowego, cel zajęcia i wielkość powierzchni zajmowanego odcinka pasa.

2) sposób zabezpieczenia zajmowanego odcinka pasa zgodnie z dokumentami, o których mowa w § 4 ust. 1,

3) okres zajęcia odcinka pasa drogowego,

4) warunki przywrócenia pasa drogowego do poprzedniego stanu użyteczności,

5) warunki usuwania wad technicznych robót wykonanych w pasie drogowym,

6) wysokość opłaty za zajęcie odcinka pasa drogowego oraz termin jej uiszczenia.

§ 6.[Wnioski dotyczące umieszczania w pasie drogowym urządzeń nie związanych z funkcjonowaniem drogi] Przepisy § 2–5 stosuje się odpowiednio do wniosków dotyczących umieszczania w pasie drogowym urządzeń nie związanych z funkcjonowaniem drogi.

§ 7.[Obowiązek powiadomienia zarządu drogi o zakończeniu robót i przywróceniu zajmowanego odcinka pasa] 1. Zajmujący pas drogowy jest obowiązany powiadomić zarząd drogi o zakończeniu robót i przywróceniu zajmowanego odcinka pasa do poprzedniego stanu użyteczności.

2. Zarząd drogi dokonuje komisyjnego odbioru zajmowanego odcinka pasa drogowego.

§ 8.[Opłata za zajęcie pasa drogowego] 1. Za zajęcie pasa drogowego zarządca drogi pobiera opłatę w wysokości odpowiadającej iloczynowi: zajętej powierzchni w m², stawki opłaty za 1 m² i liczby dni zajęcia pasa, określonej w zezwoleniu.

2. [1] Dla dróg krajowych i wojewódzkich ustala się stawkę opłaty w wysokości 0,80 zł za każdy dzień zajęcia 1 m² pasa drogowego.

3. [2] Dla dróg powiatowych i gminnych ustala się stawkę opłaty w wysokości 0,40 zł za każdy dzień zajęcia 1 m² pasa drogowego.

4. [3] Stawki określone w ust. 2 i 3 stosuje się do jezdni, torowisk i ciągów pieszych. Do pozostałych elementów pasa drogowego stosuje się stawki zmniejszone o połowę.

5. [4] W razie zajęcia jezdni drogi krajowej, wojewódzkiej, powiatowej lub gminnej opłata, o której mowa w ust. 1, ulega podwyższeniu o ryczałt za utrudnienia w ruchu.

6. Ustala się ryczałt za każdy dzień utrudnień w ruchu drogowym spowodowanych:

1) zajęciem powyżej 20% szerokości jezdni - w wysokości 100 zł,

2) całkowitym zajęciem jezdni - w wysokości 200 zł.

7. Opłaty, o których mowa w ust. 1-6, pobiera się również za nie wymagające zezwolenia zajęcie pasa drogowego w razie awarii urządzeń nie związanych z obsługą ruchu drogowego.

8. (skreślony).

9. Za zajęcie pasa drogowego, na prawach wyłączności, pod parkingi pobiera się opłaty wymienione w ust. 2–4, zmniejszone o 85%.

§ 9.[Ujawnienie wad technicznych] 1. Jeżeli w ciągu roku od udostępnienia dla ruchu uprzednio zajętego odcinka pasa drogowego ujawnią się wady techniczne spowodowane nieprawidłowym wykonaniem robót, zarząd drogi powiadamia o tym zajmującego pas drogowy oraz określa termin usunięcia wad.

2. W razie zwłoki w usuwaniu wad zarząd drogi może wykonać niezbędne roboty na koszt zajmującego pas drogowy.

§ 10.[Opłata za umieszczenie w pasie drogowym urządzeń i obiektów nie związanych z funkcjonowaniem drogi] 1. Za umieszczenie w pasie drogowym urządzeń i obiektów (części urządzeń lub obiektów) nie związanych z funkcjonowaniem dróg, z wyjątkiem umieszczonych w pasie drogowym obiektów handlowych i usługowych oraz reklam, o których mowa w § 10a ust. 1, zarządca drogi pobiera jednorazową opłatę.

2. [5] Opłata jednorazowa, o której mowa w ust. 1, za 1 m² powierzchni pasa drogowego zajętego przez rzut poziomy urządzenia wynosi:

1) w pasie drogowym poza obszarem zabudowanym, z zastrzeżeniem pkt 3 - 8 zł,

2) w pasie drogowym w obszarze zabudowanym, z zastrzeżeniem pkt 3 - 16 zł,

3) na obiekcie mostowym - 160 zł.

3. [6] Za umieszczenie w pasie drogowym urządzenia o powierzchni rzutu poziomego mniejszej niż 1m² pobiera się opłatę jednorazową jak w ust. 2.

4. Nie pobiera się opłat jednorazowych za urządzenia istniejące lub których budowę rozpoczęto przed dniem wejścia w życie rozporządzenia.

§ 11.[Kara pieniężna za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia] 1. Za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządca drogi pobiera karę pieniężną w wysokości dziesięciokrotnej opłaty, naliczanej na podstawie § 8 ust. 1, 2 i 3, podwyższonej o ryczałt za utrudnienia w ruchu ustalony na podstawie § 8 ust. 6.

2. Za umieszczenie w pasie drogowym bez zezwolenia zarządcy drogi urządzenia nie związanego z funkcjonowaniem drogi, z wyjątkiem reklam i obiektów handlowych lub usługowych, zarządca drogi pobiera karę pieniężną w wysokości dziesięciokrotnej opłaty naliczanej na podstawie § 10.

3. Za umieszczenie w pasie drogowym bez zezwolenia zarządcy drogi reklamy i obiektu handlowego lub usługowego zarządca drogi pobiera karę pieniężną w wysokości dziesięciokrotnej opłaty naliczanej na podstawie § 10a.

4. Przez zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia rozumie się: samowolne zajęcie pasa, przekroczenie terminu zajęcia lub zajęcie większej powierzchni niż określona w zezwoleniu.

§ 12.[Zmiana warunków określonych w zezwoleniu] 1. W razie zmiany warunków określonych w zezwoleniu na zajęcie odcinka pasa lub cofnięcia zezwolenia przez zarządcę drogi z winy tego zarządcy lub z powodów dających się przewidzieć w chwili udzielania zezwolenia, poszkodowany może wystąpić o odszkodowanie za wynikłe w związku z tym szkody.

2. Roszczenia o odszkodowanie za szkody poniesiona w związku ze zmianą warunków określonych w zezwoleniu lub jego cofnięciem zgłasza się na piśmie do zarządcy drogi, który wydał zezwolenie, w ciągu 14 dni od dnia otrzymania wiadomości o zmianie lub cofnięciu zezwolenia. Zgłoszenie powinno zawierać niezbędne informacje uzasadniające wysokość odszkodowania.

3. Zarządca drogi uzgadnia z poszkodowanym wysokość odszkodowania i wypłaca je w terminie 14 dni od dnia ustalenia jego wysokości.

4. W razie uznania przez zarządcę drogi roszczenia za nieuzasadnione lub niemożności uzgodnienia wysokości odszkodowania, poszkodowany może dochodzić odszkodowania w drodze postępowania arbitrażowego lub sądowego.

§ 14.[Sadzenie drzew i krzewów] 1. Sadzenie drzew i krzewów w pasie drogowym odbywa się na podstawie wieloletnich planów zadrzewień dróg publicznych, uzgodnionych z właściwymi zarządami gmin.

2. Gatunki drzew i krzewów przeznaczonych do zadrzewienia dróg publicznych powinny być dostosowane do miejscowych warunków glebowych, klimatycznych i krajobrazowych oraz warunków ruchu drogowego.

§ 15.[Utrzymywanie drzew i krzewów] Utrzymywanie drzew i krzewów polega na zabiegach pielęgnacyjnych oraz uzupełnianiu zadrzewień i zakrzewień, które uległy zniszczeniu lub usunięciu.

§ 16.[Usuwanie drzew i krzewów] 1. Usuwanie drzew i krzewów z pasa drogowego odbywa się na podstawie planu wyrębu.

2. Planem wyrębu powinny być objęte drzewa i krzewy:

1) zagrażające bezpieczeństwu ruchu na drodze, jeżeli inne środki, np. przycięcie korony drzewa, okażą się niewystarczające,

2) uniemożliwiające modernizację drogi i obiektów mostowych,

3) obumarłe lub znajdujące się w stanie prowadzącym do ich uschnięcia.

3. Zadrzewienia zagrażające bezpieczeństwu ruchu na drodze stanowią drzewa i krzewy:

1) ograniczające widoczność użytkownikom dróg na odległość mniejszą, niż przewiduje normatyw techniczny projektowania dróg, w szczególności po wewnętrznej stronie łuków i na skrzyżowaniach dróg,

2) rosnące w odległości mniejszej niż 2,5 m od krawędzi jezdni,

3) tworzące łącznie z konarami i liśćmi prześwit mniejszy niż 4,5 m w pionie i mniejszy niż szerokość jezdni, powiększony o 1 m po obu stronach jezdni w poziomie.

§ 17.[Plan wyrębu drzew w pasie drogowym] 1. Plan wyrębu drzew w pasie drogowym sporządza zarząd drogi w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem przyrody oraz z właściwym zarządem gminy, który w razie uznania konieczności usunięcia określonych drzew wyda na to zezwolenie.

2. Plan wyrębu drzew w pasie drogowym powinien określać:

1) nazwę odcinka pasa drogowego, na którym przewiduje się wyrąb drzew,

2) gatunek, liczbę, średnicę drzew mierzoną na wysokości 1,3 m od ziemi oraz masę pozyskanego drewna w m³,

3) klasyfikację drewna (użytkowe, opałowe),

4) zarząd drogi uprawniony do wyrębu drzew.

§ 18.[Drzewa zagrażające bezpieczeństwu ruchu na drodze] Przepisów § 16 i 17 nie stosuje się do drzew, które na skutek nieprzewidzianych, nagłych oddziaływań atmosferycznych, hydrologicznych lub utraty stateczności gruntu zagrażają bezpieczeństwu ruchu na drodze.

§ 20.[Udział w kosztach utrzymania dróg] Udział w kosztach utrzymania dróg jest zryczałtowany. Wysokość ryczałtu ustala corocznie zarząd drogi na podstawie planowanych średnich kosztów utrzymania 1 km drogi danej kategorii, proporcjonalnie do udziału w obciążeniu ruchem drogowym danego odcinka drogi, wywołanego działalnością jednostki gospodarki uspołecznionej.

§ 21.[Obciążenie ruchem drogowym poszczególnych odcinków dróg] 1. Obciążenie ruchem drogowym poszczególnych odcinków dróg, wywołane działalnością jednostki gospodarki uspołecznionej ustala zarząd drogi na podstawie pomiarów ruchu.

2. Przy określaniu obciążenia ruchem drogowym, wywołanego działalnością jednostki gospodarki uspołecznionej, uwzględnia się ruch pojazdów własnych jednostki oraz innych pojazdów dokonujących przewozów w związku z działalnością tej jednostki.

§ 23.[Podmioty wyłączone z obowiązku świadczenia] Obowiązek świadczeń nie dotyczy:

1) jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej,

2) organów i jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych, z wyjątkiem przedsiębiorstw podległych temu Ministrowi,

3) zakładów społecznych służby zdrowia,

4) jednostek organizacyjnych więziennictwa.

§ 24.[Wynagrodzenie dla jednostki gospodarki uspołecznionej wezwanej do obowiązku świadczeń] Zarząd drogi wypłaca jednostce gospodarki uspołecznionej wezwanej do obowiązku świadczeń na rzecz dróg wynagrodzenie:

1) za najem środków transportowych i usługi przewozowe świadczone przez przewoźników publicznych – według cen urzędowych,

2) za najem środków transportowych i usługi przewozowe świadczone przez jednostki nie będące przewoźnikami publicznymi oraz za najem sprzętu budowlanego – według cen umownych.

§ 25.[Zaopatrzenie w paliwa jednostek wezwanych do świadczeń] 1. Jednostki wezwane do świadczeń na rzecz dróg zaopatrują się w paliwa w ramach własnych limitów zakupu paliw silnikowych.

2. W wypadkach gdy rozmiary zużycia paliw, związane z realizacją świadczeń na rzecz dróg, stwarzają zagrożenie realizacji planowych zadań jednostki, może ona wystąpić do okręgowej dyrekcji Centrali Produktów Naftowych o przyznanie dodatkowego limitu zakupu paliw silnikowych, z zaliczeniem w ciężar rezerwy będącej w dyspozycji Centrali Produktów Naftowych.

§ 26.[Roszczenia o odszkodowanie z tytułu uszkodzenia, zniszczenia albo utraty dostarczonego pojazdu lub sprzętu] 1. Roszczenia o odszkodowanie z tytułu uszkodzenia, zniszczenia albo utraty dostarczonego pojazdu lub sprzętu, które nastąpiło bez winy posiadacza albo obsługującego pojazd lub sprzęt w związku z wykonywaniem świadczeń, jednostka wykonująca świadczenia zgłasza zarządowi drogi na piśmie w ciągu 14 dni od dnia powstania szkody.

2. Zarząd drogi uzgadnia z jednostką występującą z roszczeniem wysokość odszkodowania i wypłaca je w terminie 14 dni od dnia ustalenia jego wysokości.

3. Wysokość odszkodowania zmniejsza się o kwotę przyznanego poszkodowanemu odszkodowania z tytułu ubezpieczenia.

§ 27.[Dochodzenie odszkodowania w drodze postępowania arbitrażowego] W razie uznania roszczenia za nieuzasadnione lub niemożności uzgodnienia wysokości odszkodowania, jednostka występująca z roszczeniem może dochodzić odszkodowania w drodze postępowania arbitrażowego.

§ 29.[Tablice stosowane do oznakowania dróg wewnętrznych] 1. Do oznakowania dróg wewnętrznych są stosowane tablice:

1) wskazujące początek lub koniec drogi wewnętrznej,

2) porządkowe, ustalające zakazy, nakazy, ostrzeżenia lub zawierające informacje.

2. Organy administracji państwowej właściwe w sprawach zarządzania ruchem na drogach publicznych udzielają pomocy i doradztwa zarządcom terenu w sprawach oznakowania dróg wewnętrznych.

§ 30.[Oznaczenie drogi wewnętrznej] 1. Początek drogi wewnętrznej oznacza się tablicą „droga wewnętrzna”, na której podaje się nazwę zarządcy terenu.

2. Koniec drogi wewnętrznej oznacza się taką samą tablicą, przekreśloną czerwoną linią.

3. Tablice, o których mowa w ust. 1 i 2, mają kształt prostokąta o wymiarach 100 X 40 cm, przy czym bok dłuższy stanowi krawędź poziomą.

§ 31.[Symbole znaków stosowane na tablicach porządkowych] 1. Na tablicach porządkowych stosuje się takie same symbole znaków pionowych oraz takie same zasady ich umieszczania jak na drogach publicznych. Informacje uściślające treść znaku drogowego, umieszczane na tablicy porządkowej, stanowią integralną część znaku.

2. Podane na tablicach znaki zakazu lub nakazu obowiązują:

1) od miejsca ustawienia tablicy porządkowej do skrzyżowania z inną drogą o nawierzchni twardej lub do tablicy porządkowej zawierającej odwołanie nakazu lub zakazu,

2) na całym terenie, w razie umieszczenia tablicy porządkowej łącznie z tablicą „droga wewnętrzna”.

3. Tablice porządkowe mają kształt prostokąta o wymiarach 70 X 50 cm, przy czym bok dłuższy stanowi krawędź pionową. Symbole znaków umieszczane na tablicach porządkowych mają wymiary:

1) trójkątne – długość boku 40 cm,

2) okrągłe – średnicę 35 cm,

3) kwadratowe – długość boku 35 cm.

§ 32.[Barwa płaszczyzn tablic i napisów na tablicach] Płaszczyzna czołowa tablic, o których mowa w § 31, ma barwę białą, a płaszczyzna tylna, z wyjątkiem tablicy wskazującej koniec drogi wewnętrznej, barwę czarną. Wszystkie napisy mają barwę czarną.

§ 33.[Rozmieszczenie tablic] 1. Tablice porządkowe oraz tablicę wskazującą początek drogi wewnętrznej należy umieszczać po prawej stronie drogi, której dotyczą, z wyjątkiem tablicy ze znakiem „parking”, którą umieszcza się na początku miejsca postoju.

2. Tablicę wskazującą koniec drogi wewnętrznej umieszcza się na odwrocie tablicy „droga wewnętrzna” i wówczas znajduje się ona po lewej stronie drogi.

3. Odległość dolnej krawędzi tablicy porządkowej od poziomu chodnika lub gruntu powinna wynosić co najmniej 2,2–2,5 m.

4. Najmniejsza odległość krawędzi bocznej tablicy porządkowej od krawędzi jezdni powinna wynosić co najmniej 0,5 m, a największa nie powinna przekraczać 2 m.

§ 34.[Znaki na jezdni lub na chodnikach] 1. Znaki na jezdni lub na chodnikach stosuje się tylko do oznaczania miejsc postoju pojazdów. Oznakowanie miejsc postoju na chodnikach powinno zapewniać pozostawienie dla ruchu pieszego szerokości chodnika nie mniejszej niż 1,5 m.

2. Białymi liniami o szerokości 10 cm oznakowuje się:

1) granice powierzchni przeznaczonej na postój,

2) stanowiska postojowe.

§ 35.[Podporządkowanie ruchu pojazdów ruchowi pieszemu] 1. Na drogach wewnętrznych ruch pojazdów jest podporządkowany ruchowi pieszemu. Kierujący pojazdem jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować pierwszeństwa pieszym.

2. Pieszy poruszający się po drogach wewnętrznych jest obowiązany zachować ostrożność, a zwłaszcza nie wchodzić na jezdnię bezpośrednio przed nadjeżdżającym pojazdem oraz spoza pojazdu lub innej przeszkody ograniczającej widoczność.

§ 36.[Zakazy obowiązujące na drogach wewnętrznych] Na drogach wewnętrznych zabrania się:

1) utrzymywania silnika na obrotach w czasie postoju pojazdu przez okres przekraczający 1 minutę,

2) parkowania w taki sposób, aby tył pojazdu był skierowany w stronę okien budynku, chyba że tablice porządkowe wskazują inaczej.

§ 37.[Wyłączenie obowiązywania znaku "zakaz ruchu w obu kierunkach"] 1. Na drogach wewnętrznych znak „zakaz ruchu w obu kierunkach” nie dotyczy:

1) pojazdów Policji i służb miejskich w czasie wykonywania obowiązków służbowych,

2) rowerzystów,

3) pojazdów wymienionych na tablicy porządkowej,

4) pojazdów w wypadkach szczególnych, np. przewiezienie chorego, przeprowadzka itp.

2. Inwalidzi posiadający uprawnienia do kierowania wózkiem inwalidzkim lub pojazdem samochodowym albo kierowcy przewożący inwalidów mających trudności w poruszaniu się mogą nie stosować się do znaków drogowych w zakresie ustalonym przepisami o ruchu drogowym.

§ 39.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.