ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA
z dnia 4 lutego 1980 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w rybactwie śródlądowym
Na podstawie art. 208 § 3 Kodeksu pracy (Dz. U. z1974 r. Nr 24, poz. 141 i z 1975 r. Nr 16, poz. 91) zarządza się, co następuje:
ROZDZIAŁ 1
Przepisy ogólne.
§ 1.[Zakres regulacji] Rozporządzenie określa wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy związane z chowem, hodowlą i połowami ryb w wodach śródlądowych.
§ 2.[Uprawnienia posiadane przez osoby przyjmowane do pracy na wodzie] Osoby przyjmowane do pracy na wodzie powinny mieć kartę pływacką.
§ 3.[Sposób prowadzenia prac na wodzie i na lodzie] Prace na wodzie i na lodzie powinny być prowadzone co najmniej dwuosobowo, z wyjątkiem jednoosobowej obsady rybaczówki.
§ 4.[Szkolenie dla pracowników w zakresie zasad ratowania tonących oraz udzielania im pierwszej pomocy] Zakład pracy powinien przeszkolić pracowników w zakresie zasad ratowania tonących oraz udzielania im pierwszej pomocy w nagłych wypadkach i co najmniej raz w roku przeprowadzać ćwiczenia praktyczne z tym związane.
§ 5.[Apteczka ze środkami do udzielania pierwszej pomocy] Motorowy statek rybacki, rybaczówka, baza zakładu pracy oraz grupa połowowa powinny być wyposażone w apteczkę ze środkami do udzielania pierwszej pomocy.
§ 6.[Odzież robocza i ochronna oraz sprzęt ochrony osobistej] 1. Zakład pracy powinien wyposażyć pracowników w odzież roboczą i ochronną oraz sprzęt ochrony osobistej określony w resortowych normach przydziału, a podczas pracy na wodzie również w osobisty sprzęt ratunkowy (pas lub kamizelkę ratunkową).
2. Zakład pracy powinien wyposażyć w osobisty sprzęt ratunkowy inne osoby przebywające na statku rybackim.
§ 7.[Przechowywanie materiałów niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia] Materiały niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia należy przechowywać w osobnych, suchych, zamykanych pomieszczeniach, w szczelnych opakowaniach, z wyraźnym określeniem zawartości i napisem lub znakiem ostrzegawczym. Napis lub znak ostrzegawczy powinien być również umieszczony na pomieszczeniu.
§ 8.[Używanie substancji łatwo palnych w pobliżu czynnych silników i urządzeń wywołujących iskrzenie] Przy używaniu substancji łatwo palnych w pobliżu czynnych silników i urządzeń wywołujących iskrzenie oraz źródeł otwartego ognia należy zachować szczególną ostrożność.
§ 9.[Zapoznanie pracowników z przepisami o ochronie przeciwpożarowej i zasadami postępowania na wypadek pożaru] Zakład pracy jest obowiązany zapoznać pracowników z przepisami o ochronie przeciwpożarowej i zasadami postępowania na wypadek pożaru.
ROZDZIAŁ 2
Sprzęt rybacki.
§ 10.[Statki rybackie] 1. Statki rybackie powinny być szczelne; przeciekające należy uszczelniać lub wycofać z eksploatacji do czasu naprawienia.
2. Dopuszczalne obciążenie statku rybackiego, łącznie z obsługą, powinno być uwidocznione na prawej burcie.
§ 11.[Zakazy dotyczące naprawiania statku rybackiego oraz sprzętu połowowego] Zabrania się naprawiania statku rybackiego oraz sprzętu połowowego na wodzie podczas silnego wiatru lub w innych warunkach, stwarzających dodatkowe niebezpieczeństwo.
§ 12.[Zgłaszanie usterek w działaniu maszyn i urządzeń oraz braków w wyposażeniu] W razie wystąpienia usterek w działaniu maszyn i urządzeń, braków w wyposażeniu lub uszkodzeń, których pracownik nie może usunąć we własnym zakresie, gdy mogą zagrażać bezpieczeństwu pracy, należy je zgłaszać przełożonym.
§ 13.[Łączenie lin] Liny należy łączyć sposobami i środkami zapewniającymi bezpieczną pracę.
§ 14.[Utrzymywanie w czystości statków rybackich i pojemników służących do przewożenia i przenoszenia ryb] Statki rybackie i pojemniki służące do przewożenia i przenoszenia ryb powinny być utrzymywane w czystości i myte po każdym użyciu.
§ 15.[Środki ostrożności przy przemieszczaniu beczek] Podczas przemieszczania beczek należy zachować szczególną ostrożność, zwłaszcza wykorzystywać do tego pochylnie wykonane z mocnego materiału i zabezpieczone przed opadnięciem.
§ 16.[Trapy i pomosty] 1. Do wchodzenia na statek rybacki lub schodzenia z niego należy używać trapów lub pomostów zaopatrzonych w balustradę o wysokości co najmniej 1,1 m, składającą się z poręczy, poprzeczki oraz krawężnika, a przy znacznej różnicy poziomów - mających stopnie ułatwiające przejście.
2. Trapy i pomosty, o których mowa w ust. 1, używane w porze nocnej powinny być oświetlone.
3. Pomosty, z których wykonuje się prace przy sadzach, powinny być zaopatrzone w poręcze o wysokości co najmniej 1,1 m.
§ 17.[Zabezpieczenie statku rybackiego na postoju] Na postoju statek rybacki powinien być zabezpieczony przed użyciem przez osoby nieuprawnione.
§ 18.[Obowiązki zakładu pracy] Zakład pracy powinien:
1) systematycznie kontrolować stan sprzętu ratunkowego,
2) raz w roku dokonywać pełnego przeglądu technicznego statków rybackich, maszyn, urządzeń, sprzętu i narzędzi.
ROZDZIAŁ 3
Połowy i prace na wodzie.
§ 19.[Zakazy dotyczące połowu i pracy w wodzie] 1. Połów i praca na wodzie są zabronione w warunkach zagrażających życiu rybaków, a w szczególności podczas silnego wiatru lub burzy.
2. O rozpoczęciu połowu decyduje kierownik zakładu pracy lub - z jego upoważnienia - brygadzista, kierownik grupy połowowej albo rybak.
§ 20.[Obowiązki członków grupy połowowej przy wypływaniu na wodę] 1. Członkowie grupy połowowej przy wypływaniu na wodę obowiązani są zabierać ze sobą osobisty sprzęt ratunkowy.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do innych osób przebywających na statku rybackim.
§ 21.[Zakazy dotyczące obciążenia statku] Zabrania się zabierać na statek osób i ładunku ponad dopuszczalne obciążenie.
§ 22.[Wyposażenie statku rybackiego w urządzenia do wylewania wody] Statek rybacki powinien być wyposażony w urządzenia do wylewania wody; na motorowym statku rybackim powinny się znajdować pompy.
§ 23.[Wyposażenie motorowego statku rybackiego w sprzęt ratunkowy] 1. Motorowy statek rybacki wypływający na wodę powinien być wyposażony w koła ratunkowe umieszczone w miejscach widocznych i łatwo dostępnych, w liczbie co najmniej 1 koło na 3 osoby.
2. Za wyposażenie i sprawność sprzętu ratunkowego na motorowym statku rybackim odpowiada jego kierownik.
§ 24.[Wyposażenie statków rybackich wypływający na wodę] 1. Statek rybacki wypływający na wodę powinien być wyposażony w wiosła, a statek powyżej 5 ton wyporności - również w kotwice i bosaki.
2. Do kotwiczenia statków rybackich o długości do 8 m należy używać lin miękkich.
§ 25.[Przewożenie statkiem rybackim skrzyń, beczek, koszy lub innych ciężarów] W razie przewożenia statkiem rybackim skrzyń, beczek, koszy lub innych ciężarów należy je ustawić w sposób nie powodujący ich przemieszczeń i przechyłu statku.
ROZDZIAŁ 4
Połowy i prace na lodzie.
§ 26.[Ograniczenia dotyczące prac i połowów na lodzie] 1. Zabrania się prac i połowów na tafli przezroczystego lodu o grubości mniejszej niż 12 cm.
2. Zabrania się przewożenia niewodów końmi lub pojazdami mechanicznymi po tafli przezroczystego lodu o grubości mniejszej niż 18 cm.
3. Używanie samochodów i ciągników na lodzie dopuszczalne jest przy grubości tafli przezroczystego lodu wynoszącej co najmniej 25 cm.
§ 27.[Prowadzenie prac i połowów na nieprzezroczystym lodzie] W razie prowadzenia prac i połowów na nieprzezroczystym lodzie należy zachować szczególną ostrożność.
§ 28.[Temperatury wymuszające zaprzestanie połowów lub prac na lodzie] W temperaturze poniżej minus 18°C należy zaprzestać połowów, a poniżej minus 25°C należy zaprzestać prac na lodzie.
§ 29.[Czynności przed przystąpieniem do prac na tafli] 1. Jeżeli stan lodu nie zapewnia bezpiecznego przeciągania niewodu przez przeręblę, taflę należy wzmocnić żerdziami lub deskami.
2. Przed przystąpieniem do prac na tafli należy:
1) oczyścić z lodu podjazdy i przejścia,
2) wydać pracownikom lodołazy (raki), jeśli lód jest szczególnie śliski.
§ 30.[Grupa połowowa łowiąca z lodu] Grupa połowowa łowiąca z lodu powinna mieć żerdź oraz linkę - rzutkę długości 50 m do podania tonącemu w razie załamania się lodu. Sprzętu tego nie wolno używać do innych celów.
§ 31.[Oznakowanie miejsca pobierania lodu] 1. Wykonane w tafli otwory o średnicy większej niż 50 cm powinny być oznakowane wiechami, a mniejsze - bryłami lodu.
2. Miejsca pobierania lodu należy oznakować dodatkowo chorągiewkami i napisami ostrzegawczymi.
ROZDZIAŁ 5
Prace i połowy za pomocą prądu elektrycznego.
§ 32.[Połów za pomocą prądu elektrycznego] 1. Połów za pomocą prądu elektrycznego może być prowadzony przy widoczności co najmniej 25 m, temperaturze od minus 5° do plus 35°C i prędkości wiatru do 4° w skali Beauforta.
2. Zabrania się połowu w czasie silnego wiatru, burzy lub deszczu.
§ 33.[Oznakowanie statków rybackich posiadających elektryczne urządzenia do połowu] Statki rybackie, na których znajdują się elektryczne urządzenia do połowu, należy oznakować stosownymi tablicami informacyjnymi i ostrzegającymi o metodzie połowu. Podobnie należy oznakować miejsce elektrycznego połowu z brzegu.
§ 34.[Urządzenia elektryczne] 1. Zakład pracy może stosować urządzenia elektryczne odpowiadające wymaganiom normy branżowej i o pełnej sprawności technicznej, udokumentowanej świadectwem uprawnionego elektryka.
2. Okres ważności świadectwa nie może przekraczać 1 roku.
§ 35.[Zakaz uczestnictwa pracowników niepełnoletnich w połowach za pomocą prądu elektrycznego] Zabrania się uczestnictwa pracowników niepełnoletnich w połowach za pomocą prądu elektrycznego.
§ 36.[Buty używane przy połowach za pomocą prądu elektrycznego] Przy połowach za pomocą prądu elektrycznego należy używać szczelnych butów gumowych.
§ 37.[Kierownik grupy połowowej] 1. Kierownik grupy połowowej powinien być przeszkolony w zakresie obsługi urządzeń elektrycznych i bezpieczeństwa pracy przy używaniu tych urządzeń.
2. Kierownik jest obowiązany przeszkolić pracowników swojej grupy w zakresie, o którym mowa w ust. 1.
3. Przeszkolenie określone w ust. 1 i 2 powinno być udokumentowane, a kierownik powinien mieć zaświadczenie uprawniające do kierowania grupą połowową.
4. Członek grupy połowowej powinien znać sposoby udzielania pierwszej pomocy osobie porażonej prądem elektrycznym.
§ 38.[Obowiązki kierownika grupy połowowej] Kierownik grupy połowowej jest obowiązany:
1) określić przed połowem bezdźwiękowe znaki porozumiewawcze,
2) obsługiwać agregat prądotwórczy zgodnie z instrukcją, a zwłaszcza sprawdzać stan elektrod, bezpieczników i przewodów doprowadzających prąd przed każdorazowym uruchomieniem urządzenia elektrycznego oraz włączać i wyłączać źródło prądu,
3) stale obserwować i kontrolować wykonywanie zadań przez członków grupy.
§ 39.[Zakazy związane z używaniem urządzeń elektrycznych do połowów] Zabrania się:
1) używania do połowów statków rybackich wykonanych z materiałów dobrze przewodzących prąd elektryczny,
2) dotykania obudowy uruchomionego agregatu prądotwórczego oraz nie izolowanych części elektrod będących pod napięciem,
3) zanurzania jakiejkolwiek części ciała w odległości mniejszej niż 20 m od elektrod będących pod napięciem.
§ 40.[Połów siecią podłączoną do urządzenia elektrycznego] 1. W razie połowu siecią podłączoną do urządzenia elektrycznego należy wyłączyć agregat najpóźniej w chwili, gdy układ elektrod zbliży się do statku rybackiego na odległość 15 m.
2. Agregat należy wyłączyć, gdy osoba postronna znajdzie się w odległości mniejszej niż 15 m od elektrod będących pod napięciem.
§ 41.[Zakłócenie funkcjonowania urządzenia elektrycznego lub zagrożenie zdrowia albo życia ludzkiego] 1. Jeżeli wystąpi zakłócenie funkcjonowania urządzenia elektrycznego lub zagrożenie zdrowia albo życia ludzkiego, należy natychmiast wyłączyć agregat.
2. Zabrania się naprawiania urządzeń elektrycznych pod napięciem.
ROZDZIAŁ 6
Prace impregnacyjne.
§ 42.[Prace z użyciem substancji zawierających trujące związki lotne] Prace z użyciem substancji zawierających trujące związki lotne można powierzać jedynie mężczyznom, u których nie występują zmiany chorobowe tarczycy, wątroby, nerek i serca.
§ 43.[Pomieszczenie do impregnacji] Pomieszczenie, w którym dokonuje się impregnacji, powinno mieć ognioodporny strop.
§ 44.[Smołowanie] 1. Smołowania nie należy dokonywać w dni upalne; w razie konieczności smołować należy we wczesnych godzinach rannych lub wieczorem.
2. Czerpanie płynnej smoły powinno się odbywać za pomocą czerpaków z długą rączką.
§ 45.[Niezużyty impregnat] Nie zużyty impregnat należy po pracy zwrócić do magazynu, a odpady zniszczyć.
§ 46.[Odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej] Odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej powinny być po pracy oczyszczone i pozostawione w miejscu stałego przechowywania.
ROZDZIAŁ 7
Przepisy końcowe.
§ 47.[Przepisy stosowane w sprawach nieuregulowanych rozporządzeniem] W sprawach nie uregulowanych rozporządzeniem stosuje się ogólne przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, a zwłaszcza przepisy dotyczące żeglugi na śródlądowych drogach wodnych, obsługi maszyn i urządzeń elektrycznych, stosowania środków chemicznych i nawozów mineralnych oraz impregnacji.
§ 48.[Zapoznanie pracowników z przepisami rozporządzenia] Zakład pracy jest obowiązany zapoznać pracowników z przepisami rozporządzenia.
§ 49.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 kwietnia 1980 r.
Minister Rolnictwa: w z. S. Zawodziński
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00