Na podstawie art. 25, art. 28 ust. 4, art. 29 ust. 3, art. 34 ust. 1, art. 42 ust. 4 i art. 57 ust. 3 ustawy z dnia 24 października 1974 r. – Prawo budowlane (Dz. U. Nr 38, poz. 229) zarządza się, co następuje:

§ 2.[Definicje] Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa:

1) o „właściwym organie” – należy przez to rozumieć zgodnie z art. 57 ust. 1:

a) w zakresie budownictwa osób fizycznych – organy administracji państwowej w gminach, miastach i dzielnicach miast podzielonych na dzielnice,

b) w zakresie pozostałego budownictwa – organy administracji państwowej w powiatach, miastach stanowiących powiaty i dzielnicach miast wyłączonych z województw,

2) o „inwestorze” – należy przez to również rozumieć jednostkę organizacyjną lub osobę upoważnioną do występowania w imieniu inwestora,

3) o „mapie” – należy przez to rozumieć mapę lub szkic sytuacyjny, wymagane dla danego rodzaju czynności lub opracowań, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 25,

4) o „planie realizacyjnym” – należy przez to rozumieć plan zagospodarowania terenu inwestycji lub plan usytuowania obiektu budowlanego, sporządzony w ramach założeń techniczno-ekonomicznych inwestycji lub w dokumentacji jednostadiowej dla inwestycji realizowanych przez jednostki gospodarki uspołecznionej oraz plan zagospodarowania działki budowlanej, sporządzony dla inwestycji osób fizycznych i jednostek organizacyjnych, nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej.

§ 3.[Plan realizacyjny i projekt] 1. Plan realizacyjny i projekt – wymagane do uzyskania decyzji przewidzianych w rozporządzeniu, powinny być sporządzone zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami oraz przedstawione w egzemplarzach oprawionych w okładką formatu A-4.

2. Skreślenia, poprawki, uzupełnienia i adnotacje wprowadzone na odbitkach planów realizacyjnych i projektów powinny, być wykonane trwałą techniką graficzną, opisane oraz opatrzone podpisem osoby dokonującej tych zmian lub zapisów i datą ich wykonania.

§ 4.[Wyłączenie stosowania przepisów rozporządzenia] 1. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do budownictwa doświadczalnego.

2. W odniesieniu do obiektów budowlanych:

1) objętych nadzorem techniczno-budowlanym, powołanym na podstawie art. 58 – mają zastosowanie wyłącznie przepisy § 1–24, 28–31 i 34–39 rozporządzenia,

2) objętych prawem lotniczym oraz ustawami o drogach publicznych, kolejach i łączności – mają zastosowanie wyłącznie przepisy § 1–33, § 35 i 66–69 rozporządzenia.

§ 5.[Porozumienie poprzedzające wydanie decyzji] 1. Właściwy organ przed wydaniem decyzji obejmującej wymagania, nakazy lub zakazy w sprawach ochrony środowiska w budownictwie powinien porozumieć się z organem albo jednostką organizacyjną, właściwymi w prawach ochrony środowiska, lub zasięgnąć ich opinii.

2. W razie przystąpienia do aktualizacji miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego właściwy organ podejmuje decyzję w sprawie ustalenia miejsca i warunków realizacji inwestycji budowlanej po porozumieniu z organem właściwym do aktualizacji miejscowego planu.

3. Jeżeli sprawy, o których mowa w rozporządzeniu, dotyczą inwestycji lub obiektów budowlanych położonych na obszarze sąsiadujących ze sobą jednostek podziału terytorialnego, decyzję w pierwszej instancji podejmuje ten właściwy organ, do którego wystąpił zainteresowany, w porozumieniu z organem lub organami sąsiednich jednostek podziału terytorialnego.

4. Pracownicy organów, wykonujący uprawnienia, o których mowa w art. 55, powinni posiadać imienne upoważnienie wydane przez właściwy organ.

§ 7.[Termin na udzielenie informacji o terenie] 1. Udzielenie informacji o terenie powinno nastąpić w terminie do 21 dni od daty otrzymania od inwestora niezbędnych materiałów; w wypadkach szczególnie skomplikowanych termin ten może być przedłużony do 60 dni.

2. Informacja o terenie traci swą aktualność, jeżeli inwestor w terminie 3 miesięcy od daty uzyskania tej informacji nie przedstawił wniosku o ustalenie miejsca i warunków realizacji inwestycji lub o zatwierdzenie planu realizacyjnego.

3. Termin ustalony w ust. 2 może być przedłużony na wniosek inwestora, wyłącznie jednak w stosunku do jednego terenu.

§ 9.[Inwestycje wymagające ustalenia warunków realizacji] 1. Ustalenia przez właściwy organ miejsca i warunków realizacji inwestycji budowlanej wymaga:

1) wykonanie i rozbudowa stałych i tymczasowych budynków,

2) wykonanie i rozbudowa budowli stałych służących do celów wypoczynku, rozrywki i sportu,

3) wykonanie stałych budowli mostów i wiaduktów komunikacji kolejowej i drogowej o rozpiętości powyżej 15 m oraz dwupoziomowych skrzyżowań obiektów komunikacyjnych,

4) wykonanie stałych sieci lub linii uzbrojenia terenu: wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych, elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych i na paliwa płynne, z wyjątkiem sieci i linii uzbrojenia terenu poszczególnych nieruchomości, pasów drogowych, obszarów kolejowych i lotnisk,

5) realizacja innych inwestycji budowlanych:

a) przewidzianych na terenach użytkowanych dotychczas na inne cele lub

b) których wykonanie mogłoby spowodować wprowadzenie, utrwalanie lub zwiększenie istniejących ograniczeń, uciążliwości, pogorszenie warunków ochrony środowiska, sanitarnych albo bezpieczeństwa ludzi lub mienia na terenach sąsiednich.

2. Przepisów ust. 1 pkt 5 nie stosuje się do budowli triangulacyjnych i znaków geodezyjnych.

3. Ustalenia miejsca i warunków realizacji inwestycji budowlanej nie wymaga:

1) budowa obiektów budowlanych w obrębie zamkniętych terenów związanych z obronnością kraju i bezpieczeństwem wewnętrznym oraz w obrębie portów morskich,

2) budowa budynków:

a) państwowych gospodarstw leśnych w obrębie lasów,

b) stałych parterowych gospodarczych i inwentarskich, o kubaturze do 1000 m³, w obrębie istniejących ośrodków produkcyjnych państwowych gospodarstw rolnych poza miastami,

c) stałych, o kubaturze do 1000 m³ – w obrębie zakładów energetycznych, górniczych, przemysłowych oraz na obszarach kolejowych i na lotniskach,

d) przewidzianych do czasowego użytku na okres nie przekraczający 5 lat w obrębie zakładów energetycznych, górniczych, przemysłowych, w ośrodkach produkcyjnych państwowych gospodarstw rolnych oraz na obszarach kolejowych i na lotniskach – nie przeznaczonych do zamieszkania,

e) przeznaczonych do czasowego użytku inwestora lub wykonawcy na okres realizacji inwestycji budowlanej, w obrębie granic terenu inwestycji,

3) ustawianie barakowozów używanych przy wykonywaniu robót budowlanych oraz badań geologicznych

– jeżeli nie spowoduje to skutków, o których mowa w ust. 1 pkt 5 lit. b).

4. Na wniosek inwestora właściwy organ jest obowiązany ustalić miejsce i warunki realizacji inwestycji budowlanych, nie objętych przepisami ust. 1.

§ 10.[Obowiązki inwestora związane z uzyskaniem decyzji o ustaleniu miejsca i warunków realizacji inwestycji] 1. W celu uzyskania decyzji o ustaleniu miejsca i warunków realizacji inwestycji budowlanej inwestor powinien w zależności od rodzaju inwestycji przedstawić właściwemu organowi:

1) program i charakterystykę techniczno-użytkową inwestycji,

2) dane co do wielkości potrzebnego terenu i szczególne wymagania w tym zakresie,

3) zapotrzebowanie na energię, gaz, ciepło i wodę, ilość i przybliżony skład ścieków oraz warunki obsługi komunikacyjnej i transportowej,

4) dane co do ilości i przybliżonego składu zanieczyszczeń wydalanych do atmosfery oraz przewidywany stopień uciążliwości i ograniczeń, które inwestycja spowoduje na terenach otaczających, a w razie potrzeby ustanowienia strefy ochronnej – materiały i dane uzasadniające rozmiary oraz warunki użytkowania terenu tej strefy,

5) mapę obejmującą teren inwestycji (strefy ochronnej), z oznaczoną ewentualnie własną propozycją miejsca realizacji inwestycji budowlanej – w dwóch egzemplarzach,

6) kopię (wyrys) mapy ewidencji gruntów dla obszaru objętego mapą, o której mowa w pkt 5, z podaniem granic nieruchomości (władania), jeżeli dane te nie zostały wykazane na mapie,

7) wykaz właścicieli, użytkowników lub posiadaczy terenu i ich sąsiadów, jeżeli właściwy organ nie zwolnili inwestora od obowiązku złożenia tych danych,

8) odpisy wymaganego przepisami szczególnymi porozumienia, pozwolenia lub zgody organów administracji państwowej na wykonanie zamierzonej inwestycji budowlanej,

9) odpis decyzji o lokalizacji inwestycji, jeżeli inwestycja wymaga ustalenia lokalizacji.

2. Przedstawienie danych, o których mowa w ust. 1 pkt 1, nie obowiązuje w stosunku do inwestycji realizowanych na terenach zamkniętych związanych z obronnością kraju i bezpieczeństwem wewnętrznym oraz w obrębie portów morskich; terenem zamkniętym może być również teren pojedynczego obiektu budowlanego lub jego część.

3. W celu uzyskania decyzji o ustaleniu miejsca i warunków realizacji inwestycji liniowych i sieciowych inwestor jest obowiązany przedstawić na mapie (wyrysie) w dwóch egzemplarzach proponowany przebieg linii lub sieci, z oznaczeniem ewentualnego terenu potrzebnego dla obiektów budowlanych z nimi związanych oraz odpisy wymaganego przepisami szczególnymi pozwolenia, porozumienia lub zgody organów administracji państwowej na proponowany przebieg linii łub sieci. W razie zbliżenia obiektów liniowych lub sieciowych do linii i urządzeń telekomunikacyjnych albo skrzyżowania z nimi, należy przedstawić dowody uzgodnienia przebiegu tych linii z właściwymi jednostkami resortu łączności.

4. Właściwy organ może żądać przedstawienia dodatkowych materiałów i danych niezbędnych do wydania decyzji oraz większej ilości egzemplarzy mapy (wyrysu), o której mowa w ust. 3.

§ 11.[Ustalenie miejsca i warunków realizacji inwestycji łącznie z zatwierdzeniem planu realizacyjnego] 1. Ustalenie miejsca i warunków realizacji inwestycji budowlanej może nastąpić łącznie z zatwierdzeniem planu realizacyjnego, jeżeli inwestor przedstawi dokumenty wymagane do zatwierdzenia tego planu.

2. Decyzja o ustaleniu miejsca i warunków realizacji inwestycji zastępuje dowody uzgodnień w zakresie warunków zaopatrzenia w energię i wodę oraz odprowadzania ścieków.

§ 13.[Część graficzna planu realizacyjnego] 1. Część graficzna planu realizacyjnego, w zależności od rodzaju inwestycji oraz warunków terenowych, powinna zawierać:

1) granice terenu inwestycji, z podziałem na tereny o różnym przeznaczeniu,

2) granice strefy ochronnej, w razie obowiązku jej ustanowienia, z określeniem zasad zagospodarowania i użytkowania tej strefy,

3) granice złóż kopalin lub obszaru górniczego – przy inwestycjach polegających na eksploatacji tych złóż,

4) usytuowanie i obrysy oraz układy projektowanych obiektów budowlanych, ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości tych obiektów oraz ich przeznaczenia,

5) układ zieleni wysokiej i niskiej,

6) oznaczenie elementów istniejącego zagospodarowania terenu, podlegających adaptacji stałej, czasowej lub likwidacji,

7) rzędne w charakterystycznych punktach projektowanego ukształtowania terenu, a w razie potrzeby charakterystyczne przekroje terenu,

8) w miarę potrzeby widoki ciągów elewacyjnych ulic i placów miejskich, z uwzględnieniem rozwiązań kolorystycznych,

9) projekty koncepcyjne lub posiadane dokładniejsze opracowania projektowanych indywidualnie obiektów budowlanych, określonych w § 9 ust. 1 pkt 1–3,

10) niezbędne profile oraz przekroje projektowanych komunikacyjnych obiektów budowlanych oraz sieci uzbrojenia terenu, z oznaczeniem charakterystycznych elementów, wymiarów i rzędnych,

2. Jeżeli przy zatwierdzaniu planu realizacyjnego inwestor nie ma możliwości przedstawienia koncepcji rozwiązań obiektów budowlanych projektowanych indywidualnie albo przedstawione koncepcje są niewystarczające do podjęcia decyzji – właściwy organ może określić termin odrębnego ich przedstawienia.

§ 14.[Część opisowa planu realizacyjnego] Część opisowa planu realizacyjnego, w zależności od rodzaju inwestycji i warunków terenowych, powinna zawierać:

1) określenie przedmiotu i zakresu inwestycji oraz kolejności realizacji poszczególnych obiektów (zadań inwestycyjnych),

2) opis istniejącego zagospodarowania terenu, z omówieniem przewidzianych w nim zmian, adaptacji l likwidacji,

3) zestawienie charakterystycznych danych o przydatności gruntów do celów budowy, łącznie z danymi co do spodziewanych wpływów eksploatacji górniczej w granicach obszaru górniczego,

4) opis rozwiązania układu komunikacyjnego, transportowego, uzbrojenia terenu i ochrony przeciwpożarowe],

5) opis wpływu inwestycji na środowisko (ilości i składu wydalanych zanieczyszczeń, poziomu dźwięków, zasięgu ich wpływów na otoczenie, zmiany stosunków wodnych itp.) oraz zwięzły opis rozwiązania ochrony przed hałasem, ochrony powietrza atmosferycznego, wód i gleby przed zanieczyszczeniem,

6) opis zagospodarowania strefy ochronnej i ograniczeń w użytkowaniu jej terenów,

7) bilanse terenu, kubatur i powierzchni obiektów budowlanych oraz zestawienie wskaźników techniczno-ekonomicznych charakteryzujących zagospodarowanie terenu,

8) zestawienie zastosowanych projektów typowych z załączonymi kartami katalogowymi oraz projektów powtarzalnych z charakterystycznymi danymi według układu karty katalogowej projektu typowego, z uzasadnieniem ich doboru i omówieniem zasad adaptacji,

9) określenie powierzchni i objętości wierzchniej warstwy ziemi uprawnej, podlegającej zdjęciu i dostarczeniu we wskazane miejsce stosownie do przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji gruntów,

10) opis określający przeznaczenie, konstrukcję i wyposażenie obiektów, o których mowa w § 13 ust. 1 pkt 9 i 10, z podaniem odpowiednio do przeznaczenia obiektu danych co do szkodliwości dla środowiska, stopnia zagrożenia pożarowego i higienicznosanitarnego otoczenia oraz zasady rozwiązania architektonicznego obiektu.

§ 15.[Wątpliwości co do zakresu treści planu realizacyjnego] Wątpliwości co do zakresu treści planu realizacyjnego, o której mowa w § 13 i 14, rozstrzyga właściwy organ.

§ 16.[Wymagania dotyczące treści planu realizacyjnego] Wymagania dotyczące treści planu realizacyjnego nie dotyczą inwestycji związanych z obronnością kraju i bezpieczeństwem wewnętrznym, realizowanych na zamkniętych terenach, oraz inwestycji realizowanych w portach morskich. Dla tych inwestycji treść planu realizacyjnego wymagającego zatwierdzenia powinna być ograniczona do określenia:

1) granic projektowanego terenu zamkniętego, łącznie z granicami strefy ochronnej, oraz sposobu jej zagospodarowania, jeżeli zachodzi potrzeba jej ustanowienia, z opisem wpływu na środowisko, sposobów ochrony przed zanieczyszczeniem, powietrza atmosferycznego, wody i gleby, a także ochrony przed hałasem, wibracją i promieniowaniem,

2) linii zabudowy oraz elewacji obiektów budowlanych projektowanych od strony dróg publicznych, ulic i placów, położonych poza granicami portów morskich lub terenów zamkniętych,

3) przebiegu i charakterystyki technicznej dróg i linii komunikacyjnych oraz sieci uzbrojenia terenu, wyprowadzonych poza granice portu lub terenów zamkniętych, a także podłączeń tych obiektów do sieci użytku publicznego.

§ 17.[Obowiązek dołączenia planu realizacyjnego] 1. Do wniosku o zatwierdzenie planu realizacyjnego inwestor jest obowiązany dołączyć plan realizacyjny w dwóch egzemplarzach, jeżeli właściwy organ nie zażąda większej ilości tego planu, oraz w jednym egzemplarzu:

1) odpisy wymaganych przepisami szczególnymi decyzji organów administracji państwowej wyrażających zgodą na zamierzone roboty budowlane,

2) dowody zgody właściwych organów w razie potrzeby odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych,

3) dokumentacją geologiczną lub kartę rejestracyjną złoża kopalin, których wydobywanie nie podlega prawu górniczemu, przy inwestycjach polegających na eksploatacji tych złóż.

2. Przy inwestycjach liniowych i sieciowych realizowanych na obszarze dwóch lub więcej powiatów dokumenty, o których mowa w ust. 1, powinny być dołączone do wniosku o zatwierdzenie planu realizacyjnego w kompletach osobnych dla każdego powiatu.

3. Jeżeli opracowania projektowe pochodzą z importu, do wniosku o zatwierdzenie planu realizacyjnego inwestor jest obowiązany dołączyć ponadto dowód sprawdzenia tych opracowań przez zespół sprawdzający państwowej jednostki projektowania lub przez rzeczoznawców budowlanych.

§ 18.[Decyzja o zatwierdzeniu planu realizacyjnego] 1. W decyzji o zatwierdzeniu planu realizacyjnego właściwy organ:

1) stwierdza zgodność rozwiązań projektowanej inwestycji z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub wyznaczenia terenów budowlanych na podstawie przepisów o terenach budowlanych w miastach lub na wsi oraz z warunkami określonymi w decyzji o ustaleniu miejsca i warunków realizacji inwestycji,

2) rozstrzyga pod względem urbanistycznym i architektonicznym o doborze projektów typowych I powtarzalnych oraz o prawidłowości rozwiązań architektonicznych obiektów budowlanych projektowanych indywidualnie, powiązaniu ich z warunkami naturalnymi terenu inwestycji i z zagospodarowaniem otoczenia,

3) zatwierdza pod względem urbanistycznym i architektonicznym rozwiązania i ustalenia, o których mowa w § 13 i 14.

2. W decyzji, o której mowa w ust. 1, właściwy organ może określić szczegółowe rozwiązania projektowe obiektu budowlanego lub jego części, jakie ze względu na bezpieczeństwo ludzi lub mienia należy przedstawić przy występowaniu o pozwolenie na budową.

§ 20.[Zakres pozwolenia na budowę] 1. Pozwolenie na budowę może dotyczyć całej inwestycji objętej planem realizacyjnym lub na wniosek inwestora jej części.

2. Pozwolenie na budowę ustala terminy, do których będą mogły istnieć tymczasowe obiekty budowlane, oraz warunki likwidacji przejściowego zagospodarowania terenu, jak też określa, w zależności od rodzaju zamierzonych robót budowlanych:

1) warunki prowadzenia robót budowlanych ze względu na bezpieczeństwo ludzi lub mienia oraz ochronę środowiska,

2) termin rozbiórki istniejącego obiektu budowlanego, stanowiącej warunek wydanego pozwolenia na budowę,

3) obiekty budowlane, których przekazanie do użytkowania powinno być zgłoszone właściwemu organowi.

3. Przy inwestycji realizowanej na terenie pozostającym w prawnej dyspozycji inwestora lub której realizacja nie wymaga prawnego przejęcia terenu, pozwolenie na budowę wydaje się łącznie z zatwierdzeniem planu realizacyjnego.

4. Właściwy organ może wydać pozwolenie na budowę łącznie z zatwierdzeniem planu realizacyjnego w wypadkach innych aniżeli wymienione w ust. 3.

§ 21.[Dokumenty dołączane do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę] 1. Do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę inwestor jest obowiązany dołączyć:

1) plan realizacyjny w dwóch egzemplarzach wraz z dokumentami określonymi w § 17 lub powołać się na wcześniejszą decyzję o zatwierdzeniu planu realizacyjnego,

2) odpis dokumentu stwierdzającego prawo inwestora do dysponowania nieruchomością przewidzianą pod inwestycję,

3) w razie potrzeby dokumenty, o których mowa w § 13 ust. 2 i w § 18 ust. 2.

2. Właściwy organ określa dokumenty wymagane do uzyskania pozwolenia na budowę pomników, posągów, wodotrysków, urządzeń wpływających na wygląd obiektów budowlanych, obiektów kultu religijnego i ogrodzeń, o których mowa w § 19 ust. 1 pkt 2 i 3.

§ 23.[Ustanowienie strefy ochronnej] 1. Ustanowienie strefy ochronnej następuje w drodze zatwierdzenia planu realizacyjnego.

2. Właściciele, zarządcy lub użytkownicy istniejących obiektów budowlanych, dla których ustanawia się strefę. ochronną, są obowiązani dostarczyć właściwemu organowi potrzebne wyniki badań, materiały i inne dane niezbędne do podjęcia decyzji.

§ 24.[Odpowiednie stosowanie przepisów] Do planów realizacyjnych, o których mowa w § 22 i 23, stosuje się odpowiednio przepisy § 12–18.

§ 26.[Dokumenty dołączane do zgłoszenia rozbiórki] 1. Do zgłoszenia rozbiórki należy dołączyć:

1) szkic określający położenie rozbieranego obiektu budowlanego i urządzeń ochronnych związanych z wykonywaniem robót rozbiórkowych, w stosunku do granic nieruchomości, istniejących obiektów budowlanych i innych elementów zagospodarowania terenu, podlegających ochronie przed uszkodzeniem, wraz z opisem tych robót,

2) dowód zgody właściwego organu na rozbiórkę obiektu, jeżeli przepisy szczególne tego wymagają.

2. Właściwy organ może zażądać od inwestora, ze względu na bezpieczeństwo ludzi i mienia, przedstawienia dodatkowych danych o obiekcie lub opracowań dotyczących prowadzenia robót rozbiórkowych,

§ 27.[Termin na dokonanie zgłoszenia rozbiórki] 1. Zgłoszenia rozbiórki właściwemu organowi należy dokonać co najmniej na 7 dni przed zamierzonym terminem rozpoczęcia robót.

2. Do rozbiórki można przystąpić, jeżeli w terminie 7 dni od doręczenia zgłoszenia rozbiórki właściwy organ nie sprzeciwi się jej rozpoczęciu.

3. Jeżeli należy niezwłocznie zastosować środki mające na celu usunięcie zagrożenia bezpieczeństwa ludzi i mienia, roboty rozbiórkowe i zabezpieczające, niezbędne do usunięcia doraźnego zagrożenia, mogą być rozpoczęte przed ich zgłoszeniem właściwemu organowi.

§ 29.[Prowadzenie dziennika budowy] 1. Dziennik budowy (rozbiórki) należy prowadzić oddzielnie dla każdego obiektu budowlanego, a w odniesieniu do obiektów liniowych lub sieciowych podzielonych na odcinki robót dla oznaczonego odcinka robót.

2. W szczególnych wypadkach właściwy organ może dopuścić prowadzenie odrębnych, odpowiednio oznaczonych tomów dziennika budowy dla poszczególnych rodzajów robót instalacyjnych w obiekcie.

3. Jeżeli przepisy wymagają prowadzenia dla określonych robót budowlanych specjalnego dziennika robót (np. dla fundamentów na palach lub studniach, dla ścianek szczelnych), w dzienniku budowy należy zamieścić adnotację o prowadzeniu specjalnego dziennika robót i dziennik ten należy dołączyć do dziennika budowy po zakończeniu robót.

4. Za prawidłowe prowadzenie dziennika budowy (rozbiórki) jest odpowiedzialny kierownik budowy (rozbiórki), a przy wykonywaniu robót systemem gospodarczym inwestor albo osoba kierująca budową.

5. Prawo dokonywania wpisów w dzienniku budowy (rozbiórki) przysługuje:

1) osobom sprawującym w imieniu wykonawcy lub inwestora kierownictwo lub nadzór nad budową (rozbiórką), osobom pełniącym nadzór autorski, przedstawicielowi użytkownika, a w zakresie bezpieczeństwa wykonywania robót budowlanych także pracownikom wykonawcy,

2) osobom dokonującym czynności geodezyjnych na terenie budowy,

3) przedstawicielom organów upoważnionych do kontroli przestrzegania przepisów na budowie.

6. Osoby, których dotyczy zapis dokonany w dzienniku budowy (rozbiórki), są obowiązane potwierdzić podpisem zaznajomienie się z treścią tego zapisu.

§ 30.[Wydawanie dziennika budowy za zwrotem kosztów] Dziennik budowy (rozbiórki) jest wydawany przez właściwy organ za zwrotem kosztów.

§ 31.[Obowiązek przechowywania dokumentów] Kierownik budowy (rozbiórki), a przy gospodarczym systemie wykonywania robót – inwestor, są obowiązani przez cały okres wykonywania robót przechowywać dokumenty stanowiące podstawę, ich wykonywania oraz udostępniać te dokumenty uprawnionym organom na miejscu budowy (rozbiórki).

§ 35.[Książka obiektu budowlanego] 1. Właściciel lub zarządca jest obowiązany założyć dla każdego budynku książkę obiektu budowlanego, stanowiącą dokument przeznaczony do zapisów dotyczących przeprowadzanych badań stanu technicznego, remontów i przebudowy w okresie użytkowania obiektu budowlanego, w terminie:

1) do jednego miesiąca od dnia przekazania do użytkowania nowo wybudowanego lub przebudowanego budynku,

2) do końca 1980 r. dla istniejących budynków.

2. Właściwy organ może nałożyć obowiązek prowadzenia książki obiektu budowlanego dla innych aniżeli wymienione w ust. 1 obiektów budowlanych albo zwolnić z obowiązku określonego w ust. 1.

3. Książka obiektu budowlanego jest wydawana przez właściwy organ za zwrotem kosztów.

4. Protokoły i ekspertyzy dotyczące stanu technicznego obiektu budowlanego powinny być dołączone do książki obiektu budowlanego jako załączniki.

5. Właściciel lub zarządca jest obowiązany przechowywać łącznie z książką obiektu budowlanego:

1) materiały, o których mowa w § 34 ust. 2,

2) dziennik budowy i protokoły badań oraz sprawdzeń wymaganych przez przepisy szczególne, instrukcją obsługi oraz instrukcję eksploatacyjną obiektu lub instalacji i urządzeń związanych z obiektem,

3) komplety opracowań projektowych i dokumentów technicznych robót budowlanych wykonanych w obiekcie w trakcie jego użytkowania.

6. Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany udostępnić książkę obiektu budowlanego przedstawicielom organów i osobom przeprowadzającym kontrolę utrzymania obiektu budowlanego we właściwym stanie technicznym oraz przedstawicielom innych upoważnionych jednostek.

§ 36.[Protokół oględzin] 1. Podstawą decyzji wydane] w wykonaniu art. 47 powinien być protokół oględzin obiektu budowlanego, przeprowadzonych przez przedstawiciela właściwego organa oraz przedstawicieli innych organów administracji państwowej, stosownie do wymagań przepisów szczególnych.

2. Protokół oględzin powinien zawierać w szczególności:

1) opis stanu technicznego budynku,

2) przyczyny powstania uszkodzenia lub zniszczenia obiektu budowlanego,

3) określenie stanu zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia,

4) uzasadnienie konieczności rozbiórki.

§ 37.[Konieczność opróżnienia budynku przeznaczonego na pobyt ludzi] W razie stwierdzenia przez właściwy organ potrzeby opróżnienia w całości lub w części budynku przeznaczonego na pobyt ludzi, grożącego bezpośrednio zawaleniem, organ ten jest obowiązany:

1) wydać właścicielowi lub zarządcy obiektu budowlanego nakaz opróżnienia albo wyłączenia w określonym terminie całości lub części budynku z użytkowania, na podstawie protokołu oględzin budynku stwierdzającego stan zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia i konieczność opróżnienia w całości lub w części na stałe lub do czasu wykonania niezbędnych robót budowlanych,

2) przesłać protokół, o którym mowa w pkt 1, organowi (jednostce) właściwemu do spraw przydziału lokali w tym budynku w celu wydania nakazu opróżnienia budynku lub jego części, jeżeli nie jest sam właściwy do wydania tej decyzji,

3) zarządzić:

a) umieszczenie na budynku zawiadomienia o stanie zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia oraz o zakazie użytkowania budynku,

b) wykonanie doraźnych zabezpieczeń l usunięcie zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia, z określeniem technicznie uzasadnionych terminów wykonania.

§ 38.[Żądanie usunięcia przeszkód] 1. Właściwy organ może zażądać od właściciela lub zarządcy, z uwzględnieniem przepisów szczególnych, usunięcia przeszkód, jeżeli powodują zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia w istniejących obiektach budowlanych albo ograniczenia dopływu światła dziennego do pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi w stopniu nie dopuszczonym przez przepisy techniczno-budowlane.

2. Usunięcie drzewostanu w wypadkach, o których mowa w ust. 1, jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy w inny sposób nie można zapewnić bezpieczeństwa ludzi lub mienia albo wymagań zdrowotnych. Decyzja w sprawie usunięcia drzewostanu może być podjęta po zapoznaniu się z opinią w tej sprawie samorządu mieszkańców i jednostki właściwej do spraw zieleni.

§ 39.[Zawiadomienie o nakazie rozbiórki] Właściwy organ zawiadamia Państwowy Zakład Ubezpieczeń o wydaniu nakazu rozbiórki obiektu budowlanego.

§ 41.[Obowiązek usunięcia stwierdzonych usterek lub uszkodzeń oraz uzupełnienia braków] 1. Właściciel lub zarządca oraz użytkownik w zakresie napraw należących do nich w myśl przepisów szczególnych są obowiązani w czasie lub bezpośrednio po przeprowadzonej kontroli lub przeglądzie stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części usunąć wszystkie stwierdzone uszkodzenia i usterki oraz uzupełnić braki, które mogłyby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia i zagrożenie środowiska, a w szczególności pożar, wybuch, porażenie prądem elektrycznym albo zatrucie gazem.

2. Jeżeli w obiektach budowlanych budownictwa ogólnego zachodzi potrzeba wykonania robót budowlanych, obejmujących wymianę fundamentów, stropów, słupów lub ścian nośnych na rozwiązania o innych właściwościach technicznych albo przebudowę elewacji obiektu, właściciel lub zarządca jest obowiązany zawiadomić właściwy organ na 7 dni przed terminem o przystąpieniu do wykonania zamierzonych robót budowlanych oraz o rodzaju, zakresie i sposobie wykonania tych robót.

3. Właściwy organ może zażądać od właściciela lub zarządcy, ze względu na bezpieczeństwo ludzi lub mienia albo walory architektoniczne obiektu budowlanego, przedstawienia określonych danych o tym obiekcie lub opracowań dotyczących prowadzenia i wykonania robót, o których mowa w ust. 2.

§ 45.[Rozstrzygnięcia podstawowych problemów urbanistycznych i architektonicznych oraz ochrony środowiska] 1. Na wniosek inwestora właściwy organ jest obowiązany przed udzieleniem pozwolenia na budowę rozstrzygnąć podstawowe problemy urbanistyczne i architektoniczne oraz ochrony środowiska zamierzonej inwestycji budowlanej, w drodze wydania oddzielnej decyzji o ustaleniu miejsca i warunków realizacji inwestycji lub o zatwierdzeniu planu zagospodarowania działki,

2. W decyzji, o której mowa w ust. 1, następują rozstrzygnięcia określone w § 43 ust. 2 pkt 1 i 2.

3. Na wniosek inwestora właściwy organ jest obowiązany:

1) przekazać informację o możliwościach i warunkach realizacji inwestycji na terenie proponowanym przez inwestora lub wskazanym przez organ albo zmiany sposobu wykorzystania tego terenu,

2) w razie nieprzyjęcia propozycji inwestora – wydać odpowiednią decyzję, zawierającą faktyczne i prawne uzasadnienie nieprzyjęcia tej propozycji.

§ 46.[Dokumenty dołączane do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę] 1. Do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę należy dołączyć:

1) plan zagospodarowania działki budowlanej albo powołanie się na wcześniej uzyskaną decyzję o zatwierdzeniu planu zagospodarowania działki w wypadkach, o których mowa w § 45 ust. 1,

2) w wypadku projektowanego indywidualnie obiektu budowlanego, objętego obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę:

a) charakterystyczne rzuty poziome, przekroje i elewacje budynku lub budowli albo odpowiednie rysunki niezbędne do wykonania zamierzonych robót budowlanych, określające ich położenie, zakres i rodzaj oraz zasady rozwiązania architektoniczno-budowlanego,

b) krótki opis określający przeznaczenie, wyposażenie i wykończenie obiektu budowlanego, z podaniem odpowiednio do rodzaju obiektu – danych o stopniu zagrożenia pożarowego i sanitarnego otoczenia,

3) dowody wymaganych przepisami szczególnymi zgody, porozumienia lub pozwolenia innych organów administracji państwowej, dotyczących wykonywania zamierzonych robót budowlanych,

4) dowód własności, wieczystego użytkowania działki budowlanej, a na obszarach wsi również dowód samoistnego posiadania lub inny dowód dysponowania nieruchomością, określony w odrębnych przepisach.

Opracowania i dokumenty określone w pkt 1 i 2 dołącza się w dwóch egzemplarzach, a określone w pkt 3 i 4 w jednym egzemplarzu.

2. Przepis ust. 1 pkt 2 nie dotyczy objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę parterowych budynków bez palenisk i o powierzchni zabudowy do 30 m², z wyjątkiem garaży w miastach.

3. Właściwy organ może zażądać, ze względu na bezpieczeństwo ludzi lub mienia, przedstawienia niezbędnych obliczeń i rysunków każdego obiektu budowlanego.

4. Do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę obiektu budowlanego, przewidzianego do wykonania według projektu typowego lub powtarzalnego, inwestor może, zamiast planu zagospodarowania działki, dołączyć dwa egzemplarze mapy (dopuszczonego przepisami szkicu sytuacyjnego), wymaganej do sporządzenia tego planu oraz jeden egzemplarz projektu, jeżeli obiekt będzie budowany:

1) na terenie istniejącej zagrody,

2) na działce częściowo zabudowanej,

3) na działce nie zabudowanej, wydzielonej geodezyjnie zgodnie z przepisami o wyznaczeniu terenów budowlanych w miastach oraz na obszarze wsi.

5. Projekt typowy lub powtarzalny powinien mieć naniesione zmiany wyłącznie w razie zamierzone] rozbudowy lub przebudowy określonej w § 44 ust. 1 pkt 1 i 2.

6. W wypadkach określonych w ust. 4 właściwy organ udzielający pozwolenia na budowę określa na mapie (szkicu sytuacyjnym) usytuowanie obiektu budowlanego, uwzględniając prawidłowość doboru projektu typowego i warunki bezpieczeństwa ludzi i mienia.

7. Jeżeli wniosek o wydanie pozwolenia na budowę dotyczy zagrody, do której uporządkowania i modernizacji są niezbędne czasowe odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych, we wniosku należy wykazać możliwość prawidłowej zabudowy działek lub zagród sąsiednich przy zamierzonej zabudowie zagrody objętej wnioskiem, uzgodnioną z właścicielami lub użytkownikami tych działek.

8. Jeżeli kilku inwestorów zamierza podjąć zespołowo budowę obiektów budowlanych, mogą oni wystąpić wspólnie lub przez pełnomocnika o zatwierdzenie planu zagospodarowania działek oraz o wydanie pozwolenia na budowę dla sąsiadujących działek budowlanych. We wniosku należy podać:

1) numery działek z ewidencji gruntów oraz oznaczenie obiektów budowlanych lub ich segmentów należących do poszczególnych inwestorów,

2) imię i nazwisko, adres osoby uprawnionej do odbioru i przechowywania wydanych decyzji wraz z załącznikami.

9. W razie inwestycji, o których mowa w ust. 8, jeżeli mają być budowane co najmniej dwa identyczne budynki na podstawie tego samego projektu typowego lub powtarzalnego, przedstawia się wymagane opracowania projektowe tylko jednego budynku.

10. Właściwy organ określa dokumenty wymagane do uzyskania pozwolenia na budowę obiektów lub urządzeń, o których mowa w § 44 ust. 1 pkt 3 lit. d).

§ 47.[Plan zagospodarowania działki budowlanej] 1 Plan zagospodarowania działki budowlanej należy sporządzić na aktualnej mapie (dopuszczonym przez przepisy szkicu sytuacyjnym), w skali nie mniejszej niż 1 : 500.

2. Plan zagospodarowania działki budowlanej powinien zawierać elementy niezbędne do:

1) ustalenia granic działki,

2) usytuowania i wykonania projektowanych obiektów budowlanych, w szczególności określające:

a) obrysy projektowanych obiektów budowlanych, ich przeznaczenie, charakterystyczne wymiary, wzajemne odległości, wyjazdy i wejścia, sposób przewidzianej realizacji – według rodzaju projektu (typowego, powtarzalnego lub opracowanego indywidualnie),

b) zmiany wprowadzane w istniejącym zagospodarowaniu działki i w drzewostanie.

§ 48.[Zakres pozwolenia na budowę] Pozwolenie na budowę jest wydawane dla całości Inwestycji lub jej części, w zakresie objętym opracowaniami projektowymi dołączonymi do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę.

§ 52.[Sposób prowadzenia dziennika budowy] 1. Dziennik budowy (rozbiórki) należy prowadzić oddzielnie dla każdego obiektu budowlanego.

2. Za prawidłowe prowadzenie dziennika budowy (rozbiórki) jest odpowiedzialna osoba kierująca robotami budowlanymi.

3. Prawo dokonywania wpisów w dzienniku budowy (rozbiórki) przysługuje:

1) inwestorowi, osobom sprawującym kierownictwo robót budowlanych, wykonawcom oraz projektantom,

2) przedstawicielom organów upoważnionych do kontroli przestrzegania przepisów na budowie.

4. Osoby, których dotyczy zapis dokonany w dzienniku budowy (rozbiórki), są obowiązane potwierdzić podpisem zaznajomienie się z treścią tego zapisu.

5. Dziennik budowy (rozbiórki) i tablica informacyjna są wydawane przez właściwy organ za zwrotem kosztów.

§ 53.[Obowiązek przechowywania dokumentów] Inwestor jest obowiązany przez cały okres prowadzenia robót przechowywać dokumenty stanowiące podstawę ich wykonania oraz udostępniać te dokumenty i dziennik budowy uprawnionym organom.

§ 55.[Wymogi dotyczące sposobu użytkowania obiektu i jego utrzymania] Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany użytkować obiekt zgodnie z jego przeznaczeniem oraz utrzymywać go w należytym stanie technicznym, a w szczególności wypełniać obowiązki określone w § 34.

§ 56.[Przegląd instalacji] 1. Instalacje elektryczne i piorunochronne oraz gazowe w obiektach budowlanych powinny być w czasie ich użytkowania poddawane co najmniej raz na 8 lat przeglądowi polegającemu na badaniu stanu sprawności technicznej połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, rezystancji (oporności) izolacji przewodów i uziemień instalacji i aparatów lub – odpowiednio – szczelności przewodów i aparatów gazowych.

2. Badania stanu technicznego instalacji, o których mowa w ust. 1, należy powierzać osobom posiadającym kwalifikacje wymagane od osób wykonujących dozór lub usługi w zakresie naprawy i konserwacji odpowiednich urządzeń energetycznych.

3. Protokoły z przeglądów instalacji elektrycznych, piorunochronnych i gazowych, o których mowa w ust. 1, powinny być przechowywane przez właściciela (zarządcę) obiektu budowlanego i udostępniane organom i jednostkom upoważnionym do kontroli przestrzegania przepisów w budownictwie.

4. Właściwy organ może nakazać ze względu na bezpieczeństwo ludzi lub mienia przeprowadzenie w wyznaczonym terminie przeglądu stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części.

§ 57.[Obowiązek usunięcia stwierdzonych uszkodzeń i usterek] 1. Właściciel lub zarządca, a użytkownik w zakresie napraw do niego należących w myśl przepisów szczególnych, jest obowiązany, w czasie lub bezpośrednio po przeprowadzonym przeglądzie stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części, usunąć wszystkie stwierdzone uszkodzenia i usterki, których pozostawienie mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź środowiska, a w szczególności katastrofę budowlaną, pożar lub wybuch, porażenie prądem elektrycznym lub zatrucie gazem.

2. W odniesieniu do obiektów budowlanych będących własnością osób fizycznych stosuje się także przepisy § 36–39.

§ 58.[Wniosek o wyrażenie zgody na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego] 1. Wniosek o wyrażenie zgody na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego (jego części), o której mowa w art. 44 i 45 ust. 1, powinien zawierać:

1) opis lub rysunek określający usytuowanie obiektu budowlanego w stosunku do granic działki i innych obiektów budowlanych, z oznaczeniem części obiektu, w której zamierza się dokonać zmiany sposobu użytkowania,

2) zwięzły opis techniczny określający rodzaj i charakterystykę obiektu budowlanego, opis jego konstrukcji i stanu technicznego podstawowych elementów zapewniających bezpieczeństwo ludzi lub mienia, jego dotychczasowe i przewidywane przeznaczenie, z określeniem, na czym będzie polegała zmiana przeznaczenia.

2. Jeżeli wniosek, o którym mowa w ust. 1, składa użytkownik, obowiązuje dołączenie dowodu zgody właściciela lub zarządcy na proponowaną zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.

3. Właściwy organ może zażądać przedstawienia dodatkowych wyjaśnień i opracowań technicznych nie wymienionych w ust. 1, jeżeli jest to niezbędne do wydania decyzji, oraz innych dokumentów wymaganych przepisami szczególnymi.

§ 61.[Obowiązki kierownika budowy w razie wystąpienia katastrofy budowlanej] 1. W razie katastrofy budowlanej w budowanym (rozbieranym) obiekcie budowlanym kierownik budowy (robót) jest obowiązany:

1) zorganizować doraźną pomoc poszkodowanym,

2) zabezpieczyć miejsce katastrofy przed zmianą stanu, jaki powstał w związku z katastrofą,

3) niezwłocznie zawiadomić o katastrofie:

a) właściwy organ,

b) właściwego prokuratora lub właściwy organ Milicji Obywatelskiej,

c) inwestora, dyrekcję wykonawcy i jednostkę nadrzędną wykonawcy,

d) inne organy zainteresowane przyczynami i skutkami katastrofy budowlanej z mocy przepisów szczególnych.

2. Przepisu ust. 1 pkt 2 nie stosuje się, gdy wprowadzenie zmiany jest konieczne w celu ratowania życia lub zabezpieczenia przed rozszerzaniem się skutków katastrofy; w tym wypadku obowiązuje szczegółowe opisanie stanu faktycznego po katastrofie oraz wprowadzonych zmian, z oznaczeniem tych stanów na szkicach i w miarę możności na fotografiach.

3. Obowiązki, o których mowa w ust. 1, w odniesieniu do obiektów budowlanych, których wykonanie nie wymaga ustanowienia kierownika budowy, obciążają inwestora, a w odniesieniu do obiektów istniejących – właściciela lub zarządcę.

§ 62.[Obowiązki właściwego organu po uzyskaniu zawiadomienia o katastrofie budowlanej] 1. Właściwy organ po otrzymaniu zawiadomienia o katastrofie budowlanej jest obowiązany:

1) niezwłocznie powołać komisję mającą na celu protokolarne ustalenie okoliczności i przyczyn katastrofy oraz określenie podstawowych czynności niezbędnych do likwidacji zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia,

2) przesłać niezwłocznie do organu administracji państwowej stopnia wojewódzkiego oraz do Ministerstwa Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska zawiadomienie o katastrofie budowlanej większych rozmiarów lub w wyniku której nastąpił wypadek z ludźmi.

2. W skład komisji ustalającej okoliczności i przyczyny katastrofy budowlanej wchodzą:

1) przedstawiciel właściwego organu, jako przewodniczący komisji,

2) przedstawiciele innych organów zainteresowanych, jak służby ochrony zabytków, ochrony przeciwpożarowej oraz organów dozoru technicznego,

3) w miarę potrzeby – odpowiedni rzeczoznawcy lub osoby posiadające przygotowanie zawodowe do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.

3. Do obecności przy pracach komisji mogą być wezwani:

1) osoby kierownictwa i nadzoru oraz kontroli wykonywanych robót budowlanych,

2) inwestor, właściciel, zarządca lub użytkownik,

3) przedstawiciele zainteresowanych wykonawców na budowie,

4) projektant i przedstawiciel producenta materiałów budowlanych.

4. Nieobecność którejkolwiek z osób wymienionych w ust. 2 pkt 2 i w ust 3 nie wstrzymuje prac komisji.

5. Po zakończeniu prac komisji właściwy organ jest obowiązany niezwłocznie wydać decyzję określającą obowiązek i termin wykonania niezbędnych robót, związanych z uporządkowaniem terenu katastrofy i zabezpieczeniem obiektu budowlanego do czasu wykonania robót doprowadzających obiekt do stanu właściwego.

6. Właściwy organ może żądać od inwestora, wykonawcy, właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego dostarczenia ekspertyz dotyczących projektu obiektu budowlanego, materiałów, elementów i robót, a także stanu technicznego obiektu budowlanego po katastrofie, jeżeli jest to niezbędne ze względu na bezpieczeństwo ludzi lub mienia albo do wydania decyzji bądź do ustalenia przyczyn katastrofy.

§ 63.[Obowiązek podjęcia działań niezbędnych do usunięcia skutków katastrofy budowlanej] Wykonawca, Inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego po zakończeniu postępowania, o którym mowa w § 62, jest obowiązany podjąć niezwłocznie działanie niezbędne do usunięcia skutków katastrofy budowlanej.

§ 65.[Nakaz zmiany osoby pełniącej samodzielną funkcję techniczną w budownictwie] 1. Właściwy organ jest obowiązany nakazać zmianę osoby pełniącej samodzielną funkcję techniczną w budownictwie, jeżeli stwierdzi, że osoba ta:

1) nie posiada wymaganego przygotowania zawodowego,

2) nie wywiązuje się ze swoich obowiązków, a wynikające stąd uchybienia mogą spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia, naruszenie wymagań ochrony środowiska albo możliwość katastrofy budowlanej – a fakty te zostały stwierdzone protokolarnie.

2. Zmiana, o której mowa w ust. 1, powinna nastąpić w ciągu 14 dni od doręczenia żądania właściwego organu.

3. W razie niewykonania nakazu, o którym mowa w ust. 1, właściwy organ wdraża w stosunku do osoby zobowiązanej do dokonania zmiany postępowanie egzekucyjne w administracji.

§ 66.[Zastosowanie środków z tytułu odpowiedzialności zawodowej] 1. Przewidziane w art. 62 i 64 środki w związku z odpowiedzialnością zawodową osób wykonujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie stosuje się w szczególności, jeżeli:

1) nastąpiła katastrofa budowlana w wyniku wad w projekcie obiektu budowlanego albo wydania lub uchylenia się od wydania decyzji przez właściwą osobę wbrew jej obowiązkom,

2) powstało zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia,

3) powstało naruszenie warunków ochrony środowiska lub wymagań art. 4,

4) nastąpiła samowola budowlana, która wywołała działania właściwego organu, o których mowa w art. 36, 37, 40 lub 42,

5) po raz drugi w okresie ostatnich pięciu lat właściwy organ zażądał zmiany tej samej osoby, pełniącej samodzielną funkcję techniczną w budownictwie, z przyczyn, o których mowa w § 65 ust. 1 pkt 2.

2. Przed zastosowaniem środków z tytułu odpowiedzialności zawodowej właściwy organ jest obowiązany:

1) ustalić protokolarnie okoliczności popełnienia czynu skutkującego odpowiedzialność zawodową, określić zarzuty, wskazać osobę odpowiedzialną i współodpowiedzialną oraz rodzaj proponowanych środków,

2) zapoznać stronę z ustaleniami i wnioskami, o których mowa w pkt 1, w celu umożliwienia jej ustosunkowania się i udzielenia wyjaśnień.

§ 67.[Obowiązek złożenia egzaminu ze znajomości przepisów i norm] 1. W razie nałożenia na podstawie art. 63 ust. 2 łub art. 64 ust. 1 na osobę wykonującą samodzielną funkcję techniczną w budownictwie obowiązku złożenia egzaminu ze znajomości przepisów i norm, egzamin ten przeprowadza komisja egzaminacyjna, powołana zgodnie z art. 63 ust. 2 przez organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego.

2. W skład komisji egzaminacyjnej wchodzą:

1) przedstawiciel właściwego organu, jako przewodniczący,

2) przedstawiciele stowarzyszeń naukowo-technicznych, właściwych w sprawach poszczególnych specjalności techniczno-budowlanych, w których będą przeprowadzane egzaminy,

3) osoby posiadające wyższe wykształcenie techniczne i przygotowanie zawodowe, wymagane do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie w tych specjalnościach techniczno-budowlanych, w których będą przeprowadzone egzaminy,

4) osoby z wyższym wykształceniem prawniczym i praktyką w budownictwie,

5) sekretarz komisji.

3. Komisja przeprowadza egzaminy ustne w zespołach powołanych przez przewodniczącego komisji dla specjalności techniczno-budowlanych, w których będą przeprowadzane egzaminy, w składzie:

1) przewodniczący zespołu, którym może być przewodniczący komisji lub jego zastępca,

2) dwóch egzaminatorów z odpowiednim przygotowaniem zawodowym,

3) jeden egzaminator z wykształceniem prawniczym.

4. Wynik egzaminu ustala zespół w protokole i przedstawia go organowi, przy którym komisja działa, stronie, która zdała egzamin z wynikiem zadowalającym, organ ten wydaje odpowiednie zaświadczenie.

5. Termin, miejsce i zakres egzaminu wyznacza przewodniczący komisji w wykonaniu decyzji właściwego organu, nakładającej obowiązek złożenia egzaminu, zawiadamiając o tym stronę na 14 dni przed egzaminem.

6. W razie niepomyślnego wyniku egzaminu przewodniczący komisji wyznacza stronie następny termin egzaminu, po upływie co najmniej 2 miesięcy od dnia przeprowadzonego egzaminu.

7. Do czasu zdania egzaminu osoba objęta obowiązkiem złożenia egzaminu nie może wykonywać samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.

§ 68.[Obsługa administracyjna komisji egzaminacyjnej] 1. Obsługę administracyjną komisji egzaminacyjnej zapewnia organ, przy którym działa komisja.

2. Wydatki komisji egzaminacyjnej są pokrywane z budżetu właściwej rady narodowej.

3. Na pokrycie kosztów egzaminu zdający jest obowiązany wpłacić 200 zł na konto budżetu właściwej rady narodowej.

§ 69.[Przesłanie odpisów prawomocnych decyzji z tytułu odpowiedzialności zawodowej oraz zaświadczeń o złożeniu egzaminu] 1. Właściwe organy są obowiązane przesłać odpisy prawomocnych decyzji z tytułu odpowiedzialności zawodowej oraz zaświadczeń o złożeniu egzaminu, o którym mowa w § 67, do:

1) pracodawcy osoby pociągniętej do odpowiedzialności i do właściwego stowarzyszenia naukowo-technicznego,

2) organu, który wydał decyzję z tytułu odpowiedzialności zawodowej w pierwszej instancji,

3) Ministerstwa Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska do rejestru decyzji,

2. Ministerstwo Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska prowadzi rejestr wydanych decyzji z tytułu odpowiedzialności zawodowej, obejmujący osoby wykonująca samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, które zostały pociągnięte do odpowiedzialności zawodowej przewidzianej w art. 62 i 64.

3. Skreślenie z rejestru, o którym mowa w ust. 2, następuje po upływie 5 lat od daty uprawomocnienia się decyzji w sprawie upomnienia, a w razie zakazu wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie – od daty przywrócenia prawa wykonywania tych funkcji.

§ 71.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 kwietnia 1975 r.