Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. I. [Wejście w życie Kodeksu postępowania cywilnego] Kodeks postępowania cywilnego wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1965 r.

Art. II. [Derogacja] § 1. Z dniem wejścia w życie Kodeksu postępowania cywilnego tracą moc dotychczasowe przepisy dotyczące przedmiotów w Kodeksie tym unormowanych, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej.

§ 2. W szczególności tracą moc przepisy wymienione w artykułach poniższych wraz ze wszystkimi zmianami i uzupełnieniami.

Art. III. [Przepisy uchylone] Uchyla się:

1) Kodeks postępowania cywilnego - powstały z połączenia rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 listopada 1930 r. (Dz. U. Nr 83, poz. 651) i z dnia 27 października 1932 r. (Dz. U. Nr 93, poz. 803), ogłoszonych jako tekst jednolity w obwieszczeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 1950 r. (Dz. U. Nr 43, poz. 394);

2) przepisy wprowadzające Kodeks postępowania cywilnego - rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 listopada 1930 r. (Dz. U. Nr 83, poz. 652);

3) przepisy wprowadzające prawo o sądowym postępowaniu egzekucyjnym - rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1932 r. (Dz. U. Nr 93, poz. 804);

4) art. 18 i 19 ustawy z dnia 20 lipca 1950 r. o zmianie przepisów postępowania w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 38, poz. 349) w brzmieniu nadanym przez dekret z dnia 18 stycznia 1956 r. (Dz. U. Nr 2, poz. 13);

5) art. 5 ustawy z dnia 28 marca 1958 r. o zmianie przepisów postępowania w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 18, poz. 75).

Art. IV. [Przepisy uchylone] Uchyla się:

1) Kodeks postępowania niespornego - dekret z dnia 18 lipca 1945 r. (Dz. U. Nr 27, poz. 169);

2) dekret z dnia 29 sierpnia 1945 r. w sprawie postępowania o uznanie za zmarłego i o stwierdzenie zgonu (Dz. U. Nr 40, poz. 226);

3) dekret z dnia 29 sierpnia 1945 r. w sprawie postępowania o ubezwłasnowolnienie (Dz. U. Nr 40, poz. 225);

4) dekret z dnia 8 listopada 1946 r. o postępowaniu niespornym z zakresu prawa rzeczowego (Dz. U. Nr 63, poz. 345);

5) dekret z dnia 8 listopada 1946 r. o postępowaniu spadkowym (Dz. U. Nr 63, poz. 346);

6) dekret z dnia 20 grudnia 1946 r. o postępowaniu dotyczącym złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego lub na zachowanie (Dz. U. z 1947 r. Nr 8, poz. 41);

7) ustawę z dnia 27 czerwca 1950 r. o postępowaniu niespornym w sprawach rodzinnych oraz z zakresu kurateli (Dz. U. Nr 34, poz. 310);

8) art. 63 ust. 2 zdanie drugie dekretu z dnia 8 czerwca 1955 r. - prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. Nr 25, poz. 151).

Art. V. [Przepisy uchylone] Uchyla się:

1) ustawę z dnia 26 kwietnia 1950 r. o właściwości sądów polskich w niektórych sprawach o rozwód (Dz. U. Nr 20, poz. 175);

2) dekret z dnia 2 czerwca 1954 r. o zastępstwie sądowym władz, urzędów, instytucji i przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. Nr 25, poz. 93);

3) dekret z dnia 18 lutego 1955 r. o przekazaniu państwowym biurom notarialnym niektórych dotychczasowych czynności sądowych (Dz. U. Nr 9, poz. 56);

4) art. 13 ust. 6 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz. U. z 1961 r. Nr 32, poz. 159 i z 1964 r. Nr 16, poz. 94).

Art. VI. [Przepisy utrzymane w mocy] § 1. Pozostają w mocy przepisy dotyczące przedmiotów unormowanych w Kodeksie postępowania cywilnego, jeżeli przepisy te mają charakter przepisów szczególnych.

§ 2. W szczególności pozostają w mocy przepisy wymienione w artykułach poniższych wraz z wszystkimi zmianami i uzupełnieniami.

Art. VII. [Przepisy utrzymane w mocy] Pozostają w mocy:

1) prawo upadłościowe - rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. (Dz. U. Nr 93, poz. 834);

2) prawo o postępowaniu układowym - rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. (Dz. U. Nr 93, poz. 836);

3) dekret z dnia 11 października 1946 r. - Prawo o księgach wieczystych (Dz. U. Nr 57, poz. 320);

4) dekret z dnia 26 października 1950 r. o należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 49, poz. 445);

5) ustawa z dnia 30 grudnia 1950 r. - Przepisy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 58, poz. 528) - z wyjątkiem art. 3, który uchyla się;

6) dekret z dnia 12 maja 1954 r. o ogłaszaniu obwieszczeń (Dz. U. Nr 23, poz. 83).

Art. VIII. [Przepisy utrzymane w mocy] Pozostają w mocy:

1) art. 18 i 19 ustawy z dnia 11 listopada 1924 r. o organizacji konsulatów i czynnościach konsulów (Dz. U. Nr 103, poz. 944);

2) dekret z dnia 7 lipca 1945 r. o odtworzeniu dyplomów i świadectw z ukończenia nauki (Dz. U. Nr 27, poz. 164);

3) dekret z dnia 13 września 1946 r. o rozgraniczeniu nieruchomości (Dz. U. Nr 53, poz. 298);

4) dekret z dnia 10 grudnia 1946 r. o umarzaniu utraconych dokumentów (Dz. U. z 1947 r. Nr 5, poz. 20);

5) art. 33 ustawy z dnia 25 maja 1951 r. - prawo o notariacie (Dz. U. z 1963 r. Nr 19, poz. 106);

6) art. 15, 16, 17 i 20 ustawy z dnia 10 grudnia 1959 r. o zwalczaniu alkoholizmu (Dz. U. Nr 69, poz. 434).

Art. IX. [Przepisy utrzymane w mocy] Pozostają w mocy:

1) art. 41 ustawy z dnia 31 lipca 1923 r. o scalaniu gruntów w brzmieniu ustalonym obwieszczeniem Ministra Reform Rolnych z dnia 29 września 1927 r. (Dz. U. Nr 92, poz. 833);

2) art. 10 dekretu z dnia 16 sierpnia 1949 r. o wymianie gruntów (Dz. U. z 1962 r. Nr 46, poz. 226);

3) art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o sprzedaży państwowych nieruchomości rolnych oraz uporządkowaniu niektórych spraw, związanych z przeprowadzeniem reformy rolnej i osadnictwa rolnego (Dz. U. Nr 17, poz. 71);

4) ustawa z dnia 6 czerwca 1958 r. o ściąganiu czynszów najmu i innych należności Państwa związanych z korzystaniem z terenów i budynków państwowych (Dz. U. z 1958 r. Nr 35, poz. 156 i z 1961 r. Nr 32, poz. 159);

5) ustawa z dnia 2 grudnia 1958 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. Nr 72, poz. 356);

6) ustawa z dnia 21 grudnia 1958 r. o szczególnym trybie ściągania zaległości z tytułu niektórych zobowiązań właścicieli nieruchomości wobec Państwa (Dz. U. z 1958 r. Nr 77, poz. 398 i z 1962 r. Nr 38, poz. 166);

7) ustawa z dnia 13 kwietnia 1960 r. o prawie bankowym (Dz. U. Nr 20, poz. 121);

8) art. 24 ustawy z dnia 17 lutego 1961 r. o spółdzielniach i ich związkach (Dz. U. Nr 12, poz. 61);

9) art. 6 ust. 2 i art. 33-36 ustawy z dnia 28 czerwca 1962 r. o przyjmowaniu niektórych nieruchomości rolnych w zagospodarowanie lub na własność Państwa oraz o zaopatrzeniu emerytalnym właścicieli tych nieruchomości i ich rodzin (Dz. U. Nr 38, poz. 166).

Art. X. [Stosowanie przepisów ustawy] § 1. Jeżeli obowiązujące przepisy powołują się na uchylone przepisy dotyczące przedmiotów unormowanych w Kodeksie postępowania cywilnego lub niespornego albo odsyłają ogólnie do przepisów tych postępowań, stosuje się odpowiednio w tym zakresie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. W szczególności w wypadkach, w których obowiązujące przepisy przewidują rozpoznanie sprawy w postępowaniu niespornym, stosuje się przepisy Kodeksu o postępowaniu nieprocesowym.

§ 2. Jeżeli Kodeks postępowania cywilnego przewiduje wydanie przepisów wykonawczych, pozostają w mocy aż do ich wydania odpowiednie przepisy dotychczasowe, jeżeli nie są sprzeczne z przepisami Kodeksu i niniejszej ustawy.

Art. XI. (skreślony).

Art. XII. (skreślony).

Art. XIII. (skreślony).

Rozdział 2

Zmiany w przepisach obowiązujących

Art. XIV. [Ustawa o wzmożeniu ochrony mienia społecznego] W ustawie z dnia 21 stycznia 1958 r. o wzmożeniu ochrony mienia społecznego przed szkodami wynikającymi z przestępstwa (Dz. U. Nr 4, poz. 11):

1) w art. 6 § 3 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: „Uprawnienie do wytoczenia powództwa wygasa po upływie trzech miesięcy od daty dowiedzenia się przez osobę, w stosunku do której działają domniemania, że zabezpieczenie lub egzekucja narusza jej prawa.” ;

2) dodaje się nowy art. 161 w brzmieniu:

„Art. 161. § 1. Prokurator może w toku postępowania zabezpieczającego zarządzić sprzedaż zajętych ruchomości, jeżeli ich przechowywanie byłoby związane ze znacznymi kosztami lub nadmiernymi trudnościami albo powodowałoby znaczne obniżenie wartości rzeczy.

§ 2. Po wniesieniu aktu oskarżenia wydanie postanowienia o sprzedaży zajętych ruchomości należy do sądu.”

Rozdział 3

Przepisy przechodnie

Art. XV. [Wszczęte postępowania] § 1. Postępowanie wszczęte przed dniem wejścia w życie Kodeksu postępowania cywilnego będzie się toczyło od tej chwili według przepisów tego Kodeksu, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej.

§ 2. Czynności dokonane w czasie przed wejściem w życie Kodeksu postępowania cywilnego są skuteczne, jeżeli odpowiadają przepisom dotychczasowym.

Art. XVI. [Instancje] § 1. Jeżeli przed wejściem w życie Kodeksu postępowania cywilnego zapadło orzeczenie sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie, postępowanie rewizyjne lub zażaleniowe toczyć się będzie w trybie przewidzianym w przepisach dotychczasowych. Jednakże w sprawie, w której orzeczenie sądu pierwszej instancji zostało po dniu wejścia w życie Kodeksu postępowania cywilnego uchylone przez sąd rewizyjny, postępowanie toczyć się będzie według przepisów tego Kodeksu.

§ 2. W wypadku wniesienia rewizji nadzwyczajnej po wejściu w życie Kodeksu postępowania cywilnego postępowanie z rewizji nadzwyczajnej toczyć się będzie według przepisów tego Kodeksu, chociażby zaskarżone orzeczenie zapadło przed jego wejściem w życie.

Art. XVII. [Egzekucja z nieruchomości] Egzekucja z nieruchomości przez zarząd przymusowy, wszczęta przed dniem wejścia w życie Kodeksu postępowania cywilnego, będzie prowadzona nadal według przepisów dotychczasowych.

Art. XVIII. [Rozwód i procesy majątkowe] § 1. Wszczęte przed wejściem w życie Kodeksu postępowania cywilnego przed sądem wojewódzkim sprawy o rozwód, jak również procesy majątkowe, w których właściwość sądu wojewódzkiego zależna jest od wartości przedmiotu sporu, mimo że wartość ta nie przewyższa stu tysięcy złotych, podlegają rozpoznaniu przez tenże sąd, jeżeli był on właściwy w chwili wniesienia sprawy.

§ 2. Jednakże sprawy, w których wyroki sądów wojewódzkich zostaną w całości uchylone przez Sąd Najwyższy po dniu wejścia w życie Kodeksu postępowania cywilnego, będą przekazane właściwym sądom powiatowym.

Art. XIX. [Właściwość państwowych biur notarialnych] § 1. Sprawy, które według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego należą do właściwości państwowych biur notarialnych, a które przed wejściem w życie tego Kodeksu wszczęte zostały w sądzie, podlegają rozpoznaniu przez sąd.

§ 2. Jednakże sprawy, w których orzeczenia sądu kończące postępowanie w sprawie zostaną w całości uchylone przez sąd odwoławczy po dniu wejścia w życie Kodeksu postępowania cywilnego, będą przekazane właściwym państwowym biurom notarialnym.

Art. XX. [Nabycie spadku] § 1. W postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku otwartego przed dniem 5 lipca 1963 r. wymienia się osobno spadkobierców, którzy zachowali prawo dziedziczenia gospodarstwa rolnego należącego do tego spadku.

§ 2. Jeżeli spadkobierca zmarł przed powyższą datą, w postanowieniu takim zamiast tego spadkobiercy wymienia się jego spadkobierców, którzy na podstawie art. LVI § 3 Przepisów wprowadzających Kodeks cywilny zachowali prawo dziedziczenia przypadającego mu udziału w gospodarstwie rolnym.

§ 3. Jeżeli spadkobierca zbył przed dniem 5 lipca 1963 r. przypadający mu udział w należącym do spadku gospodarstwie rolnym, wymienia się w postanowieniu zamiast tego spadkobiercy nabywcę udziału.

Art. XXI. [Zawieszenie i umorzenie postępowania] W sprawach, w których numery zostały zakreślone w repertorium na skutek niemożności nadania im biegu w związku z nieuiszczeniem zaliczki na wydatki lub niewskazaniem właściwego adresu strony, postępowanie ulega zawieszeniu z mocy prawa. W sprawach tych postępowanie ulega umorzeniu z mocy prawa, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie zostanie zgłoszony w ciągu trzech lat od wejścia w życie Kodeksu postępowania cywilnego. Umorzenie postępowania wywołuje skutki przewidziane w art. 182 tego Kodeksu.

Art. XXII. [Wejście w życie] Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1965 r.