Na podstawie art. 44 ustawy z dnia 15 grudnia 1951 r. o szkolnictwie wyższym i o pracownikach nauki (Dz. U. R. P. z 1952 r. Nr 6, poz. 38) zarządza się, co następuje:

§ 2.[Nadanie stopnia naukowego] Stopień naukowy nadaje rada wydziałowa w szkole wyższej lub rada naukowe w instytutach naukowych (placówkach naukowych) po zatwierdzeniu decyzji o nadaniu przez Centralną Komisję Kwalifikacyjną dla Pracowników Nauki.

§ 4.[Podanie o wszczęcie przewodu kandydackiego] 1. Osoba ubiegająca się o stopień kandydata nauk składa w szkole wyższej (w instytucie naukowym lub w innej placówce naukowej) uprawnionej do nadawania stopni naukowych w zakresie dawnej gałęzi nauki podanie o wszczęcie przewodu kandydackiego.

2. Do podania należy dołączyć:

1) życiorys,

2) dowód ukończenia studiów wyższych drugiego stopnia lub równorzędnych bądź posiadania stopnia magistra lub lekarza albo dowód ukończenia aspirantury Instytutu Kształcenia Kadr Naukowych,

3) projekt tematu i planu pracy kandydackiej bądź gotową pracę,

4) spis prac naukowych.

3. Minister Szkolnictwa Wyższego określi w drodze zarządzenia warunki, jakie muszą być dopełnione przed wszczęciem przewodu kandydackiego w zakresie znajomości języków obcych.

4. Osoby określone w § 3 ust. 2 dołączają do podania (ust. 2) zezwolenie Przewodniczącego Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej na ubieganie się o stopień kandydata.

§ 5.[Decyzja o wszczęciu przewodu kandydackiego] 1. Decyzję o wszczęciu przewodu kandydackiego podejmuje, po zasięgnięciu opinii rady wydziałowej (rady naukowej), rektor szkoły wyższej (kierownik instytutu naukowego lub innej placówki naukowej), wyznaczając równocześnie promotora.

2. W przypadku odmowy wszczęcie przewodu kandydackiego służy zażalenie do właściwego ministra, a w odniesieniu do placówek naukowych, podlegających Polskiej Akademii Nauk – do jej Prezydium.

§ 6.[Promotor] 1. Promotor ustalę w porozumieniu radą wydziałową (radą naukową) terminy egzaminów kandydackich, temat pracy, jeżeli nie przedstawiono pracy gotowej, oraz plan przewodu kandydackiego.

2. Zasadnicza zmiana ustalonego tematu wymaga zgody rady wydziałowej (rady naukowej).

3. Promotor czuwa nad planowym przebiegiem przewodu kandydackiego, udzielając w razie potrzeby niezbędnej pomocy osobie ubiegającej się o stopień kandydata nauk.

§ 7.[Egzaminy kandydackie] Minister Szkolnictwa Wyższego w porozumieniu z Prezydium Polskiej Akademii Nauk oraz z ministrami zarządzającymi szkołami wyższymi określi w drodze zarządzenia przedmioty wchodzące w skład egzaminu kandydackiego na stopień kandydata w zakresie poszczególnych gałęzi nauki.

§ 8.[Komisja egzaminacyjna] 1. Egzaminy kandydackie przeprowadza komisja egzaminacyjna, wyznaczone na wniosek promotora przez rektora szkoły wyższej lub radę naukową instytutu naukowego (placówki naukowej).

2. W skład komisji egzaminacyjnej w szkole wyższej wchodzą: dziekan lub prodziekan właściwego wydziału jako przewodniczący oraz jeden lub dwóch profesorów lub docentów z każdej dyscypliny będącej przedmiotem egzaminu kandydackiego.

3. W skład komisji egzaminacyjnej w instytucie naukowym (placówce naukowej) wchodzą: kierownik oraz jeden lub dwóch samodzielnych pracowników nauki – specjalistów w zakresie dyscyplin, które są przedmiotem egzaminu kandydackiego.

4. Profesorowie danego wydziału bądź członkowie rady naukowej mają prawo uczestniczenia w egzaminie i zadawania pytań.

5. O wyniku egzaminu rozstrzygają członkowie komisji egzaminacyjnej zwykłą większością głosów; w razie równości głosów rozstrzyga głos przewodniczącego.

6. Z przebiegu egzaminów sporządza się protokół, który podpisują wszyscy członkowie komisji.

7. O dopuszczeniu do powtórnego składania egzaminów decyduje Prezydium Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej, które wyznacza również terminy powtórnych egzaminów.

§ 9.[Aspiranci naukowi] Do aspirantów naukowych ubiegających się o stopień kandydata nauk, którzy z wynikiem pomyślnym ukończyli aspiranturę – nie mają zastosowania przepisy §§ 4 i 5.

§ 10.[Doręczenie pracy kandydackiej] 1. Osoba ubiegająca się o stopień kandydata nauk, obowiązana jest doręczyć promotorowi 5 egzemplarzy pracy kandydackiej.

2. Promotor przedkłada radzie wydziałowej (radzie naukowej) otrzymaną pracę z wnioskiem o wyznaczenie co najmniej dwóch referentów pracy spośród samodzielnych pracowników nauki.

§ 11.[Praca kandydacka] Praca kandydacka powinna stanowić samodzielny dorobek w danej gałęzi nauki oraz ujawniać ogólną wiedzę teoretyczną autora w danej dyscyplinie, szczególną znajomość zagadnień objętych pracą i uzdolnienia do prowadzenia samodzielnych badań naukowych.

§ 12.[Odstąpienie od wymagania ogłoszenia pracy] Praca kandydacka powinna być, po jej przyjęciu, ogłoszona drukiem. Rektor szkoły wyższej (kierownik instytutu naukowego lub innej placówki naukowej) może na wniosek rady wydziałowej (rady naukowej) w przypadkach uzasadnionych odstąpić od wymagania ogłoszenia pracy.

§ 13.[Opinie o pracy] 1. Referenci obowiązani są w terminie ustalonym przez radę wydziałową (radę naukową) przedstawić jej pisemne opinie o pracy. Opinie powinny zawierać analizę i krytykę pracy oraz ocenę, czy praca odpowiada warunkom określonym w § 11. Opinie nie zawierające analizy, krytyki i oceny pracy mogą być referentom zwracane w celu ponownego opracowania lub uzupełnienia.

2. Rada wydziałowa (rada naukowa) decyduje o przyjęciu lub odrzuceniu pracy zwykłą większością głosów; w razie równości głosów rozstrzyga głos przewodniczącego.

3. Rada wydziałowa (rada naukowa) decyzję doręcza zainteresowanemu, powiadamiając go w razie przyjęcia pracy o terminie publicznej rozprawy kandydackiej, a w przypadku nieprzyjęcia pracy – o przyczynach jej odrzucenia.

4. Od decyzji rady wydziałowej (rady naukowej) o odrzuceniu pracy kandydackiej służy osobom zainteresowanym w ciągu 30 dni od dnia jej doręczenia odwołanie do Prezydium Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej.

5. Odwołanie składa się za pośrednictwem rektora szkoły wyższej (kierownika instytutu naukowego lub innej placówki naukowej), który przesyła odwołanie wraz z aktami do Prezydium Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej w terminie trzech dni od dnia otrzymania odwołania.

6. Prezydium Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej może uchylić decyzję o odrzuceniu pracy kandydackiej) w tym przypadku wyznaczy inną radę wydziałową (radę naukową) dla rozpatrzenia pracy i ewentualnego przeprowadzenia dalszego toku przewodu kandydackiego.

7. Decyzja rady wydziałowej (rady naukowej) wyznaczonej w trybie ust. 6 jest ostateczna.

§ 14.[Ogłoszenie o publicznej rozprawie kandydackiej] 1. O publicznej rozprawie kandydackiej ogłasza rada wydziałowa (rada naukowa) w prasie miejscowej co najmniej na 10 dni przed rozprawą, podając miejsce i datę rozprawy, nazwisko autora pracy, temat pracy, nazwiska referentów oraz miejsce, w którym można zaznajomić się z pracą.

2. Odpis opinii referentów (§ 13 ust. 1) należy co najmniej na 30 dni przed terminem rozprawy kandydackiej wydać zainteresowanemu, celem umożliwienia mu przygotowania się do obrony pracy, a odpis pracy wraz z opiniami referentów – złożyć w bibliotece głównej szkoły wyższej (w bibliotece instytutu naukowego lub innej placówki naukowej).

§ 15.[Obrona przyjętej pracy kandydackiej] 1. Obrona przyjętej pracy kandydackiej obywa się na publicznej rozprawie wobec rady wydziałowej (rady naukowej) i w obecności innych zainteresowanych osób.

2. Rozprawa ma przebieg następujący:

1) przewodniczący zaznajamia zebranych z tematem pracy i podaje w sposób zwięzły przebieg dotychczasowej działalności naukowej i naukowo-dydaktycznej autora;

2) autor przedstawia podstawowe tezy i wnioski swej pracy;

3) referenci przeprowadzają szczegółową ocenę pracy;

4) po przeprowadzeniu oceny osoby obecne na rozprawie mogą zadawać pytania, na które autor udziela odpowiedzi, po czym

5) przeprowadza się dyskusję, z tym że promotor nie może zabierać głosu w dyskusji,

6) w końcu dyskusji autor ustosunkowuje się do oceny i głosów dyskusji.

§ 16.[Decyzja o nadaniu lub odmowie nadania stopnia kandydata nauk] 1. Po zamknięciu dyskusji rada wydziałowa (rada naukowa) udaje się niezwłocznie na naradę, w wyniku której w drodze tajnego głosowania decyduje o nadaniu lub odmowie nadania stopnia kandydata nauk.

2. Decyzja zapada zwykłą większością głosów przy obecności co najmniej 2/3 członków rady; w razie równości głosów rozstrzyga głos przewodniczącego.

3. Przewodniczący ogłasza zebranym na rozprawie wynik głosowania i treść decyzji.

4. Z przebiegu rozprawy i wyników głosowania sporządza się protokół, który podpisują wszyscy głosujący.

5. Od decyzji rady wydziałowej (rady naukowej) może każda zainteresowana osoba odwołać się do Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej w ciągu 30 dni od dnia jej ogłoszenia.

6. Odwołanie składa się za pośrednictwem rektora szkoły wyższej (kierownika instytutu naukowego lub innej placówki naukowej).

§ 17.[Przesłanie akt przewodu kandydackiego do Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej] Po upływie terminu dla odwołania rada wydziałowa (rada naukowa) przesyła, w przypadkach powzięcia decyzji o nadaniu stopnia kandydata nauk bądź złożenia odwołania, akta przewodu kandydackiego do Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej.

§ 18.[Zatwierdzenie decyzji o nadaniu stopnia kandydata nauk] 1. Centralna Komisja Kwalifikacyjna, zatwierdzając decyzję rady wydziałowej (rady naukowej) o nadaniu stopnia kandydata nauk, zwraca akta celem wydania dyplomu.

2. Centralna Komisja Kwalifikacyjna odmawiając zatwierdzenia decyzji rady wydziałowej (rady naukowej) o nadaniu stopnia kandydata nauk decyzję tę uchyla; może jednak wskazać inną radę wydziałową (radę naukową) dla ponownego przeprowadzenia przewodu kandydackiego oraz określić stadium, od którego przewód ten powinien być ponownie przeprowadzony.

3. Centralna Komisja Kwalifikacyjna uwzględniając słuszność odwołania dotyczącego odmowy nadania stopnia kandydata nauk przekaże akta innej radzie wydziałowej (radzie naukowej) celem rozpatrzenia sprawy nadania stopnia naukowego i ewentualnego ponownego przeprowadzenia lub uzupełnienia przewodu kandydackiego.

4. Decyzje Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej powzięte w trybie ust. 1 oraz decyzje rady wydziałowej (rady naukowej) powzięte w trybie ust. 2 i 3 są ostateczne.

§ 20.[Podanie o wszczęcie przewodu doktorskiego] 1. Osoba ubiegająca się o stopień doktora nauk składa w szkole wyższej (instytucie naukowym lub innej placówce naukowej), uprawnionej do nadawania stopni naukowych w zakresie danej gałęzi nauki, podanie o wszczęcie przewodu doktorskiego.

2. Do podania należy dołączyć:

1) życiorys,

2) temat pracy doktorskiej albo gotową pracę,

3) spis prac naukowych,

4) dowód uzyskania stopnia kandydata nauk.

§ 21.[Decyzja o wszczęciu przewodu doktorskiego] 1. Decyzję o wszczęciu przewodu doktorskiego podejmuje rektor szkoły wyższej (kierownik instytutu naukowego lub innej placówki naukowej) po zasięgnięciu opinii rady wydziałowej lub rady naukowej.

2. W przypadku odmowy wszczęcia przewodu doktorskiego służy zażalenie do właściwego ministra, a w odniesieniu do placówek naukowych, podlegających Polskiej Akademii Nauk – do jej Prezydium.

§ 22.[Praca doktorska] 1. Praca doktorska powinna stanowić twórczy wkład do rozwoju danej gałęzi nauki; powinna ona stanowić samodzielną, pracę badawczą, w wyniku której osiągnięto rozwiązanie lub teoretyczne uogólnienie problemów naukowych posiadających poważne znaczenie naukowe.

2. Praca doktorska powinna być po jej przyjęciu ogłoszona drukiem. Rada wydziałowa (rada naukowa) może jednak odstąpić od wymagania ogłoszenia pracy, za zgodą Przewodniczącego Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej.

3. Jako praca doktorska może być przyjęta również praca naukowa uprzednio już ogłoszona.

§ 23.[Złożenie pracy doktorskiej] Osoba ubiegająca się o stopień doktora nauk obowiązana jest po spełnieniu warunków określonych w § 20 i uzyskaniu decyzji o wszczęciu przewodu doktorskiego złożyć radzie wydziałowej (radzie naukowej) 5 egzemplarzy pracy doktorskiej w wyznaczonym terminie.

§ 24.[Wyznaczenie referentów pracy] Rada wydziałowa (rada naukowa) po otrzymaniu pracy doktorskiej wyznacza co najmniej dwóch referentów pracy spośród samodzielnych pracowników nauki, w tym jednego spoza danej szkoły wyższej (instytutu naukowego, placówki naukowej).

§ 25.[Ogłoszenie o publicznej rozprawie] 1. Rada wydziałowa (rada naukowa) przesyła przyjętą pracę doktorską do Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej i Polskiej Akademii Nauk na 6 tygodni przed terminem rozprawy, z podaniem jednocześnie miejsca i daty publicznej rozprawy, nazwisk referentów oraz miejsca, w którym można zaznajomić się z pracą, w celu podania do wiadomości w odpowiednim wydawnictwie.

2. O publicznej rozprawie ogłasza ponadto rada wydziałowa (rada naukowa) w prasie miejscowej co najmniej na 10 dni przed rozprawą.

§ 26.[Przesłanie decyzji do zatwierdzenia] Przy nadawaniu stopnia doktora nauk stosuje się odpowiednio przepisy §§ 13–18 z tą zmianą że nie zaskarżoną decyzję rady wydziałowej o nadaniu stopnia doktora nauk przesyła się do zatwierdzenia Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej za pośrednictwem senatu właściwej szkoły wyższej.

§ 28.[Zwolnienie z egzaminów] 1. Przewodniczący Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej może w terminie do dnia 31 grudnia 1958 r. zwolnić osoby ubiegające się o stopień kandydata nauk od niektórych, a w uzasadnionych przypadkach od wszystkich egzaminów kandydackich oraz od egzaminów z języków obcych, jeżeli osoby te pełnią funkcję samodzielnego pracownika nauki oraz wykazują się umiejętnością kierowania pracą naukową, a także stale rosnącym dorobkiem naukowym i dydaktycznym w szkole wyższej lub stale rosnącym dorobkiem naukowym w placówce naukowej.

2. Osoby wymienione w ust. 1, a nie posiadające tytułu samodzielnego pracownika nauki lub tytułu zastępcy profesura, mogą być zwolnione od egzaminów, jeżeli pełnią funkcję samodzielnego pracownika nauki co najmniej od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 15 grudnia 1951 r. o szkolnictwie wyższym i o pracownikach nauki.

3. Przepisy ust. 1 odnoszą się odpowiednio do samodzielnych pracowników nauki oraz zastępców profesora pełniących w wyższych szkołach artystycznych funkcje dydaktyczne i naukowe w zakresie przedmiotów objętych nauczaniem w innych szkołach wyższych.

4. O zwolnienie od egzaminów występuje rektor szkoły wyższej (dyrektor placówki naukowej) uprawnionej do nadawania stopni naukowych.

5. Szczegółowy tryb składania oraz rozpatrywania wniosków o zwolnienie od egzaminów ustali Prezydium Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej.

§ 29.[Przepisy uchylone] W zakresie unormowanym niniejszym rozporządzeniem tracą moc obowiązującą przepisy dotychczasowe regulujące warunki i tryb nadawania stopni naukowych a w szczególności:

1) rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 11 listopada 1924 r. – w sprawie uzyskiwania stopnia doktora na wszystkich wydziałach szkół akademickich (Dz. Urz. Min. W. R i O P z 1924 r. Nr 20, poz. 207, z 1934 r. Nr 1 poz. 9, z 1937 r. Nr 5 poz. 127 i Dz. Urz. Min. Oświaty z 1949 r. Nr 7, poz. 114);

2) rozporządzenie Ministra Oświaty z dnia 3 lipca 1948 r. w sprawie postępowania habilitacyjnego (Dz. U. R. P. Nr 41, poz. 298).

§ 30.[Wykonanie rozporządzenia] Wykonanie rozporządzenia porucza się Prezesowi Rady Ministrów, Ministrowi Szkolnictwa Wyższego i innym zainteresowanym ministrom oraz Prezydium Polskiej Akademii Nauk.

§ 31.[Wejście w życie] Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.