Komentarz do VAT 2024 - Art. 116
I. Uwagi wstępne
[Zakres przedmiotowy] Przepisy komentowanego artykułu podzielić można na trzy grupy. Są to:
1) przepisy dotyczące wystawiania faktur VAT RR (art. 116 ust. 1–5 ustawy o VAT),
2) przepisy określające warunki, na jakich zryczałtowany zwrot podatku zwiększa u nabywcy kwotę podatku naliczonego (art. 116 ust. 6–9b ustawy o VAT), oraz
3) przepis określający obowiązek przechowywania przez rolnika ryczałtowego oryginałów faktur VAT RR oraz kopii oświadczeń składanych w przypadku umów kontraktacji (art. 116 ust. 10 ustawy o VAT); zob. również komentarz do art. 117 ustawy o VAT.
II. Faktury VAT RR [art. 116 ust. 1–5]
[Obowiązek wystawiania faktur VAT RR] Na czynnych podatnikach VAT nabywających produkty rolne i usługi rolnicze od rolników ryczałtowych ciąży nie tylko obowiązek wypłacania rolnikom zryczałtowanego zwrotu podatku, ale również obowiązek wystawiania tzw. faktur VAT RR (zob. art. 116 ust. 1 ustawy o VAT). Są to faktury o szczególnym charakterze, gdyż jako jedyne są obligatoryjnie wystawiane przez nabywców, zaś ich treść znacznie odbiega od treści zwykłych faktur.
[Treść faktur VAT RR] Wymaganą treść faktur VAT RR określają przepisy art. 116 ust. 2 i 3 ustawy o VAT (zob. tabelę 3). W przeciwieństwie do zwykłych faktur, w przypadku faktur VAT RR ustawodawca wymaga ich podpisywania (zob. art. 116 ust. 2 pkt 13 ustawy o VAT). Może to być podpis elektroniczny w przypadku faktur wystawionych w takiej formie (zob. tezę następną).
Brak podpisu rolnika ryczałtowego na fakturze wyłącza możliwość uznania jej za fakturę VAT RR. Jak czytamy w wyroku NSA z 24 listopada 2015 r. (sygn. I FSK 1290/14):
(...) nie można też zgodzić się ze stroną skarżącą, by brak na fakturze VAT RR podpisu, czy też brak wskazania danych identyfikujących osobę rolnika ryczałtowego, bądź też daty zawarcia i określenia przedmiotu umowy był brakiem nieistotnym. Są to elementy istotne, których brak jak słusznie przyjął Sąd pierwszej instancji oznacza, że nie jest to faktura dokumentująca transakcję nabycia towarów od rolnika ryczałtowego.