Komentarz do VAT 2024 - Art. 43

I. Uwagi wstępne

[Przepisy określające zwolnienia od podatku] Komentowany przepis rozpoczyna serię artykułów określających zwolnienia od VAT. Jest to jednocześnie najważniejszy z tych artykułów, gdyż określone w nim zwolnienia mają zastosowanie o wiele częściej niż zwolnienia określone w pozostałych artykułach, tj. zwolnienia określone przepisami:

● art. 44 ustawy o VAT – artykuł ten określa zwolnienia od VAT dotyczące wewnątrz­wspólnotowych nabyć towarów,

● art. 45–81 ustawy o VAT – przepisy te określają zwolnienia od podatku dotyczące importu towarów,

● wydanego na podstawie upoważnienia określonego w art. 82 ust. 3 ustawy o VAT rozporządzenia w sprawie zwolnień od VAT.

[Czynności zwolnione od podatku a niepodlegające opodatkowaniu] Czynności zwolnione od VAT stanowią jeden z dwóch rodzajów czynności podlegających opodatkowaniu. Drugim rodzajem są czynności opodatkowane. Nie należy ich mylić z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu, tj. czynności, które nie są objęte przepisami ustawy o VAT. Czynności zwolnione od VAT – w przeciwieństwie do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT – są objęte przepisami ustawy o VAT (zob. również komentarz do art. 5 ustawy o VAT).

[Czynności zwolnione od podatku a prawo do odliczenia] Zakupy towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności zwolnionych od VAT co do zasady nie uprawniają do odliczania podatku naliczonego. Prawo do odliczania podatku naliczonego przysługuje bowiem tylko w zakresie, w jakim towary i usługi nabywane przez podatników są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (zob. art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). W drodze wyjątku od tej zasady:

● prawo do odliczenia może przysługiwać częściowo, jeżeli towary lub usługi są częściowo wykorzystywane do wykonywania czynności zwolnionych od podatku, częściowo zaś do wykonywania czynności opodatkowanych (zob. komentarz do art. 90 ustawy o VAT), oraz

● prawo do odliczenia przysługuje, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą czynności zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 oraz pkt 37–41 ustawy o VAT, wykonywanych na terytorium kraju, w przypadku gdy miejscem świadczenia tych usług, zgodnie z art. 28b lub art. 28l ustawy o VAT, jest terytorium państwa trzeciego lub gdy usługi dotyczą bezpośrednio towarów eksportowanych, pod warunkiem, że podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami (zob. art. 86 ust. 9 ustawy o VAT),