Komentarz do ustawy o CIT 2024 - Art. 26

I. Obowiązki płatników [art. 26 ust. 1]

[Obowiązek poboru podatku] Wypłacający należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 (np. przychody z odsetek, praw autorskich, wybranych usług niematerialnych) oraz w art. 22 ust. 1 ustawy o CIT (dywidendy i inne dochody z udziału w zyskach osób prawnych określone w art. 7b ust. 1 pkt 1) mają obowiązek pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego od tych wypłat. Wypłacający te świadczenia są płatnikami podatku i jako tacy ponoszą odpowiedzialność za niewykonanie ciążących na nich obowiązków w postaci obliczenia, pobrania oraz wpłacenia podatku we właściwym terminie organowi podatkowemu (zob. art. 30 ord.pod.). Jednocześnie w wypadku pobrania podatku przez płatnika, zobowiązanie podatkowe ciążące na podatniku wygasa (art. 59 ord.pod.).

Wypłacający należności, którzy nie znaleźli się w katalogu określonym w art. 26 ust. 1 ustawy o CIT, nie są zobowiązani do pobierania podatku zryczałtowanego. Przykładowo płatnikami nie będą podmioty jedynie pośredniczące w płatnościach.

Zasady rozliczania podatku u źródła (tj. możliwość zastosowania zwolnienia lub obniżonej stawki podatku już przy wypłacie należności do podatnika) stosuje się dla wypłat z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz art. 22 ust. 1 ustawy o CIT wówczas, gdy kwota tych wypłat nie przekroczy u wypłacającego te należności dla tego samego podatnika kwoty 2 000 000 zł w roku podatkowym obowiązującym u wypłacającego należności. Oznacza to, że płatnik bezpośrednio może zastosować stawki preferencyjne wynikające z ustawy o CIT lub z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania tylko do należności (np. z tytułu odsetek) do wysokości 2 000 000 zł. Natomiast do należności powyżej tej wartości należy stosować zasadę poboru podatku u źródła, przy zastosowaniu stawki 19% lub 20% (zależnie od rodzaju należności), wynikającej z polskiej ustawy podatkowej. Od tej ogólnej zasady są wyjątki, o czym poniżej.

Komentowany przepis wprowadza obowiązek dochowania przez płatnika staranności w ramach weryfikowania uprawnienia do zastosowania preferencji podatkowych w momencie wypłaty należności. Ustawa o podatku dochodowym nie wprowadza definicji należytej staranności. Dlatego w razie wątpliwości należy zastosować wykładnię systemową, stosując definicje z innych gałęzi prawa i dorobek nauki prawa. Główny dorobek w tym zakresie ma doktryna i orzecznictwo prawa cywilnego na tle art. 355 k.c.