Komentarz do ustawy o CIT 2024 - Art. 1a

I. Uwagi wstępne

[Rys historyczny] Podatkowe grupy kapitałowe (PGK) wprowadzono do ustawy o CIT już w 1996 roku. Ze względu na konieczność spełnienia przez spółki wchodzące w skład tych grup restrykcyjnych warunków określonych w art. 1a ust. 2 ustawy o CIT liczba grup podatkowych była zawsze stosunkowo niewielka.

Od 1 stycznia 2022 r. do regulacji odnoszących się do podatkowych grup podatkowych wprowadzone zostały pewne zmiany, które miały prowadzić do rozwoju tej formy zespołowego opodatkowania poprzez łatwiejsze spełnienie wymogów do utworzenia oraz kontynuowania podatkowej grupy kapitałowej.

[Podatkowe grupy kapitałowe w rachunkowości] Pojęcie grupy kapitałowej zdefiniowane jest także w ustawie o rachunkowości. W art. 3 ust. 1 pkt 44 u.rach. stwierdzono, że przez grupę kapitałową należy rozumieć jednostkę dominującą wraz z jednostkami zależnymi. Definicji tej nie można jednak odnosić do podatkowej grupy kapitałowej, choćby z tego powodu, że do grupy kapitałowej w ujęciu rachunkowym mogą wchodzić także inne podmioty niż spółki kapitałowe prawa handlowego. Nie jest jednak wykluczone, że podatkowa grupa kapitałowa będzie spełniać też kryteria grupy kapitałowej w ujęciu rachunkowym.

Celem istnienia podatkowych grup kapitałowych jest efektywne zarządzanie podatkiem dochodowym dzięki możliwości konsolidowania dochodu podatkowego.

[Warunki powstania i funkcjonowania PGK] Podatkowa grupa kapitałowa może powstać i funkcjonować w sposób niezakłócony, o ile spełnione będą łącznie poniższe warunki:

1) tworzyć ją będą wyłącznie spółki kapitałowe posiadające osobowość prawną,

2) będą miały miejsce określone prawem powiązania kapitałowe co do wielkości i „jakości” kapitału zakładowego (akcyjnego),

3) spełnione zostaną kryteria wielkości kapitału zakładowego (akcyjnego) spółek kapitałowych,

4) grupa kapitałowa zostanie utworzona zgodnie z procedurą (umowa tworząca grupę kapitałową), oraz

5) nie zajdą okoliczności powodujące utratę statusu podatnika przez podatkową grupę kapitałową.