Komentarz do VAT 2023 - Art. 22
I. Uwagi wstępne
[Siedem rodzajów dostawy] Jedną z czynności podlegających opodatkowaniu jest odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju (zob. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Odpłatnymi dostawami towarów na terytorium kraju są dostawy towarów, których miejsce znajduje się na terytorium kraju. To zaś, gdzie znajduje się miejsce dostaw towarów, wynika z przepisów art. 22 i art. 22a ustawy o VAT (są one wzorowane na przepisach art. 31–39 dyrektywy 2006/112). Dostawy towarów można podzielić na siedem grup (zob. tabelę 1).
W praktyce najczęściej miejsce dostaw towarów ustala się na podstawie art. 22 ustawy o VAT. Przepisy art. 22a ustawy o VAT mają bowiem zastosowanie tylko do części dostaw towarów stanowiących wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość.
Tabela 1. Grupy dostaw towarów według przepisów o miejscu ich dostaw
Lp. | Grupy dostaw towarów |
1. | Dostawy towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, przez nabywcę lub przez osobę trzecią |
2. | Dostawy towarów, które są przez dokonującego dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego |
3. | Dostawy towarów niewysyłanych ani nietransportowanych |
4. | Dostawy towarów na pokładach statków, samolotów lub pociągów w trakcie części transportu pasażerów wykonywanej na terytorium Unii Europejskiej |
5. | Dostawy gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym oraz energii cieplnej lub chłodniczej przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej |
6. | Wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość |
7. | Sprzedaż na odległość towarów importowanych |
Z dniem 1 lipca 2023 r. doprecyzowano, że do transakcji określonych w art. 7a ust. 1 ustawy o VAT, dokonywanych na rzecz oraz przez podatnika ułatwiającego dostawy towarów przy użyciu interfejsu elektronicznego, nie ma zastosowania również art. 22 ust. 2e ustawy o VAT. Jest to przepis, który określa zasady ustalania, która transakcja jest ruchoma w łańcuchu dostaw. Wcześniej z treści art. 22 ust. 3b ustawy o VAT wynikało, że w takich przypadkach nie mają zastosowania tylko przepisy art. 22 ust. 2–2d ustawy o VAT. To kolejne wyłączenie wynika z faktu, że do takich transakcji zastosowanie ma tylko szczególna reguła alokacji, zgodnie z którą wysyłka lub transport towarów są przyporządkowane dostawie dokonanej przez podatnika, który ułatwia dostawę towarów przez użycie interfejsu elektronicznego (np. platformy handlowej).