Komentarz do CIT 2020 - Art. 1

I. Uwagi wstępne

1

[Zakres przepisu] Komentowany artykuł określa zakres podmiotowy ustawy o CIT i rodzaj podatku określanego tą ustawą. Należy zauważyć, że zasadniczo podatnikami CIT w Polsce są osoby prawne, takie jak spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne (także te w organizacji), spółdzielnie oraz stowarzyszenia i fundacje. Poza zakresem ustawy o CIT pozostają dochody osiągane przez osoby fizyczne i spółki niemające osobowości prawnej (z wyjątkiem spółki komandytowo-akcyjnej wprost określonej jako podatnik CIT kilka lat temu). Należy zastrzec, że inne spółki osobowe nie są podatnikami CIT, nawet jeżeli ich wspólnikami są osoby prawne (zob. komentarz do art. 5).

II. Zakres regulacji [art. 1 ust. 1]

2

[Pojęcie dochodu] W ustawie o CIT dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym (zob. także komentarz do art. 7 ust. 2). Z art. 1 ust. 1 ustawy o CIT wynika, że jeżeli dochód osiągany jest przez osoby prawne (zob. tezę 3) i spółki kapitałowe w organizacji (zob. tezę 4), to podlega on opodatkowaniu na zasadach uregulowanych w ustawie o CIT (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 stycznia 2019 r., sygn. II FSK 564/17):

NSA

Zgodnie z art. 1 ust. 1 u.p.d.o.p. [ustawy o CIT] zasadą jest, że przedmiotem opodatkowania tym podatkiem jest rzeczywiście osiągnięty dochód. Aby można było mówić o dochodzie, musi wystąpić przychód. Wydanie rzeczy, pozbycie się jej - co do zasady nie może być uznane za przychód u tego, kto rzecz wydał. Tylko w bardzo specyficznej sytuacji - takiej między innymi, o jakiej mowa w art. 14a u.p.d.o.p. - wydanie rzeczy może rodzić przychód po stronie wydającego. Jest to jednak sytuacja wyjątkowa i może mieć miejsce w ściśle określonych w ustawie przypadkach, tj. gdy podatnik przez wykonanie świadczenia niepieniężnego reguluje w całości lub w części zobowiązanie o określonej wysokości, a więc zobowiązanie o charakterze pieniężnym.

3

Ustawa o CIT nie zawiera definicji osoby prawnej. Nauka prawa definiuje osobę prawną jako jeden z rodzajów podmiotów prawa cywilnego. Osoba prawna stanowi trwałe zespolenie ludzi i środków materialnych w celu realizacji określonych zadań, wyodrębnione w postaci jednostki organizacyjnej wyposażonej przez prawo (przepisy prawa cywilnego) w osobowość prawną. Tym, co wyróżnia osobę prawną jako jednostkę organizacyjną, jest pełna podmiotowość prawna. Oznacza to: