VAT 2019/2020. Komentarz - Art. 120

I. Uwagi wstępne

[Istota procedury] Komentowany artykuł określa szczególną procedurę opodatkowania dostaw towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich oraz antyków. Jego przepisy stanowią implementację przepisów art. 312-325 dyrektywy 2006/112.

Istotą tej procedury jest opodatkowanie nie całości otrzymywanej zapłaty (jak w przypadku ustalania podstawy opodatkowania na zasadach ogólnych - zob. art. 29a ust. 1 ustawy o VAT), lecz tylko marży. Opodatkowanie tylko marży pozwala uniknąć podwójnego opodatkowania. Często się bowiem zdarza, iż uprawnieni do odliczania podatku naliczonego podatnicy VAT dokonują zakupów od podmiotów nieuprawnionych do odliczeń (czy to podmiotów niebędących podatnikami, czy to podatników niemających prawa do odliczenia podatku). W takich sytuacjach nabycie (dostawa) nie jest co prawda opodatkowane VAT, lecz de facto uiszczana cena zawiera nieodliczony uprzednio podatek. Stosowanie zasad ogólnych oznaczałoby, że podatek ten podlegałby opodatkowaniu.

[Fakultatywność] Stosowanie komentowanej procedury jest zawsze dobrowolne. Każda dostawa towarów, która mogłaby zostać opodatkowana według tej procedury, może również zostać opodatkowana na zasadach ogólnych, co ma sens przede wszystkim w przypadku dostaw towarów dokonywanych na rzecz podatników, którym przysługuje prawo do odliczenia całości podatku naliczonego z tytułu zakupu tych towarów.

[Towary, których dotyczy procedura] Komentowana procedura może mieć zastosowanie do dostaw towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków. Pojęcia te na użytek komentowanej procedury zostały zdefiniowane przepisami art. 120 ust. 1 pkt 1-4 ustawy o VAT.

Komentowana procedura może mieć zastosowanie, między innymi, do dostaw towarów używanych, przez które rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w art. 120 ust. 1 pkt 1-3 ustawy o VAT oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (zob. art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT). Jak orzekł NSA w wyroku z 11 stycznia 2019 r. (sygn. I FSK 312/17), definicja ta: