Komentarz do CIT 2019 - Art. 16a

I. Uwagi ogólne

1

[Środki trwałe a odpisy amortyzacyjne] Artykuł 16a jest pierwszym z przepisów, które dotyczą składników majątku trwałego, a w szczególności aspektów podatkowych nabycia i używania takich składników. Do składników tych zaliczyć należy:

● środki trwałe oraz
● wartości niematerialne i prawne.

Komentowany artykuł dotyczy środków trwałych. Środek trwały to składnik rzeczowych aktywów przedsiębiorstwa, wyróżniający się następującymi cechami:

1) długim czasem użytkowania (powyżej 1 roku),

2) postacią rzeczową (w przeciwieństwie do wartości niematerialnych i prawnych),

3) zdatnością do użytku i

4) używaniem na potrzeby przedsiębiorstwa.

W odniesieniu do środków trwałych przyjęto rozwiązanie, zgodnie z którym wydatki na ich nabycie nie stanowią bezpośrednio kosztów uzyskania przychodów. Kosztami tymi stają się natomiast odpisy amortyzacyjne (zobacz komentarz do art. 15 ust. 6). Omawiany przepis określa, kiedy podatnicy mają do czynienia ze środkiem trwałym, którego nabycie rozliczą poprzez dokonywane od niego odpisy amortyzacyjne.

II. Środki trwałe podlegające amortyzacji [art. 16a ust. 1]

2

[Środki trwałe] Omawiany przepis uznaje za środki trwałe podlegające amortyzacji będące własnością lub współwłasnością nabyte lub wytworzone we własnym zakresie składniki majątkowe podatnika w postaci:

1) budowli, budynków oraz lokali będących odrębną własnością,

3) maszyn, urządzeń i środków transportu oraz

3) innych przedmiotów,

spełniających wskazane przez ustawodawcę warunki.

3

[Definicje budynku, budowli] Przepisy prawa podatkowego nie definiują budowli, budynku ani lokali będących odrębną własnością. Jeśli chodzi o dwie pierwsze kategorie, należy odwołać się do ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (j.t Dz.U. z 2018 r. poz. 1202 ze zm.). Ustawa ta przede wszystkim wprowadza szerszą kategorię obiektów budowlanych, w skład której wchodzą budynki i budowle (art. 3 pkt 1 pr.bud.). Zgodnie z art. 3 pkt 2-3 pr.bud.:

● przez budynek należy rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Definicja ta jest identyczna z definicją budynku wprowadzoną w ustawie z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1445 ze zm.) - art. 3 pkt 2 pr.bud.; ● przez budynek mieszkalny jednorodzinny należy rozumieć budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku (art. 3 pkt 2a pr.bud.); ● przez budowlę należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową - art. 3 pkt 3 pr.bud. Budowlą więc jest każda trwała konstrukcja inżynieryjna trwale związana gruntem, która nie jest budynkiem. Ustawa podaje przykładowe rodzaje budowli. Do budowli należy zaliczyć: utwardzenie terenu, ogrodzenia, słupy energetyczne i oświetleniowe, wiaty wszelkiego rodzaju. Według ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w zasadzie "budowlą" jest obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów ustawy - Prawo budowlane związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.