Komentarz do CIT 2018 - Art. 1a

I. Uwagi wstępne

1

[Rys historyczny] Podatkowe grupy kapitałowe (PGK) wprowadzono do ustawy o CIT już w 1996 roku. Ze względu na konieczność spełnienia przez spółki wchodzące w skład tych grup restrykcyjnych warunków określonych art. 1a ust. 2 ustawy o CIT liczba grup podatkowych była zawsze niewielka. Zmiany wprowadzone ustawą z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175) obniżyły w szczególności średni próg kapitałowy oraz próg rentowności, ale wprowadziły dodatkowe wymogi formalne związane z funkcjonowaniem grupy kapitałowej. Dlatego zapewne trudno będzie się spodziewać rozwoju tej formy zespołowego opodatkowania, zwłaszcza że coraz bardziej uszczelnione przepisy ustawy o CIT w coraz mniejszym stopniu pozwalają na wykorzystanie podatkowych grup kapitałowych do tzw. optymalizacji podatkowej.

Optymalizacja podatkowa to wybieranie przez podatnika rozwiązań zgodnych z prawem i rzeczywistością, które byłyby dla niego - przy podejmowaniu decyzji gospodarczych korzystniejsze z punktu widzenia prawa podatkowego.

2

[Podatkowe grupy kapitałowe w rachunkowości] Pojęcie grupy kapitałowej zdefiniowane jest także w ustawie o rachunkowości. W art. 3 ust. 1 pkt 44 u.rach. stwierdzono, że przez grupę kapitałową należy rozumieć jednostkę dominującą wraz z jednostkami zależnymi. Definicji tej nie można jednak odnosić do podatkowej grupy kapitałowej, choćby z tego powodu, że do grupy kapitałowej w ujęciu rachunkowym mogą wchodzić także inne podmioty niż spółki kapitałowe prawa handlowego. Nie jest jednak wykluczone, że podatkowa grupa kapitałowa będzie spełniać też kryteria grupy kapitałowej w ujęciu rachunkowym.

Celem istnienia podatkowych grup kapitałowych jest efektywne zarządzanie podatkiem dochodowym dzięki możliwości konsolidowania dochodu podatkowego.