Ceny transferowe. Jak przygotować firmę do kontroli podatkowej

Rozdział I. Kontrola cen transferowych - zagadnienia ogólne

1. Ryzyko kontroli cen transferowych

Podmioty (osoby prawne i fizyczne) prowadzące działalność gospodarczą spotykają na co dzień wiele różnorodnych problemów związanych z ich aktywnością i chęcią maksymalizacji zysku oraz z jednoczesnym, nieodłącznym pragnieniem płacenia jak najmniejszych podatków. W tym celu wykorzystują każdą możliwość nadającą się do zrealizowania tych celów. Najprostszym sposobem i najbardziej efektywnym narzędziem jest skorzystanie z udogodnień, jakie dają relacje z podmiotami powiązanymi. Elastyczność wzajemnych transakcji/zdarzeń wynikająca z tych powiązań stwarza naturalną okazję do wykorzystania w celu dokonania optymalizacji podatkowej.

Niestety, w wielu przypadkach pokusa osiągnięcia dużych dochodów - nie w każdym przypadku wykazywanych fiskusowi - jest tak duża, że podatnicy nie zawsze zdają sobie sprawę, że nie mają wystarczającej wiedzy do zidentyfikowania i oszacowania ryzyka, jakie występuje w zakresie oceny skutków podatkowych realizacji transakcji/zdarzeń z podmiotami powiązanymi.

W tym celu niezbędne jest zrozumienie natury i problematyki cen transferowych. Najlepszym sposobem i skuteczną metodą oceny zagrożeń i niebezpieczeństw czyhających w tym obszarze, oprócz znajomości reguł prawnych, jest w sytuacjach wątpliwych postawienie pytania:

Czy niezależne podmioty w tych samych warunkach biznesowych, spełniając podobne funkcje, zachowałyby się tak samo?

Jeśli podatnik tego sam nie zrobi, to ustawodawca zmusza do zadania takiego pytania przez obowiązkowe przeprowadzenie analizy porównawczej po przekroczeniu pewnego progu przychodów/kosztów podatnika. Jest to nowość w polskich przepisach i spełnia zastępczą rolę modelowej sytuacji oceny, czy badane ceny transferowych zostały ustalone na warunkach rynkowych.

Przeważnie jedynym celem i powodem dokonania czynności między podmiotami powiązanymi jest możliwość osiągnięcia realnych korzyści w postaci poniesienia dużo mniejszych wydatków (kosztów), a nie chęć oszukania fiskusa. Mimo to przez nieznajomość reguł obowiązujących w zakresie cen transferowych podatnik może narazić się na poważne spory z administracją skarbową.