Rozdział 1

Postanowienia ogólne

§ 1

1. W celu zapewnienia jednolitego postępowania wprowadzam do stosowania w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe zasady gospodarowania i procedury postępowania, w tym zasady obiegu dokumentów w zakresie dysponowania środkami funduszu leśnego.

2. Ilekroć w zarządzeniu jest mowa o:

1) ustawie - rozumie się przez to ustawę z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1463 ze zm.);

2) rozporządzeniu - rozumie się przez to Rozporządzenie Rady Ministrów z 6 grudnia 1994 roku w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe (Dz. U. z 1994 Nr 134 poz. 692);

3) Lasach Państwowych - rozumie się przez to Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe;

4) Dyrektorze Generalnym - rozumie się przez to Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych;

5) Dyrekcji Generalnej - rozumie się przez to Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych;

6) dyrektorze regionalnym - rozumie się przez to dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych;

7) regionalnej dyrekcji - rozumie się przez to regionalną dyrekcję Lasów Państwowych;

8) zakładzie - rozumie się przez to jednostkę organizacyjną, o której mowa w art. 32 ust. 2 pkt 4 ustawy;

9) właściwej komórce organizacyjnej Dyrekcji Generalnej - rozumie się przez to komórkę organizacyjną Dyrekcji Generalnej, w której obszarze zadaniowym mieści się przedsięwzięcie przewidziane do sfinansowania ze środków funduszu leśnego;

10) planie - rozumie się przez to plan finansowo-gospodarczy Lasów Państwowych;

11) środkach funduszu leśnego - rozumie się przez to środki, o których mowa w art. 57 ust. 1 ustawy;

12) wydatkach z funduszu leśnego - rozumie się przez to określone w art. 58 ustawy kierunki wydatkowania środków finansowych funduszu leśnego.

13) rezerwie ogólnej funduszu leśnego - rozumie się przez to wydzielaną corocznie część środków funduszu leśnego z przeznaczeniem na sfinansowanie zadań nieprzewidzianych w planie.

§ 2

1. Wielkość zróżnicowanego wskaźnika odpisu na fundusz leśny, o którym mowa w art. 57 ust. 4 ustawy, ustala w zarządzeniu w sprawie planu finansowo-gospodarczego Dyrektor Generalny dla poszczególnych regionalnych dyrekcji, a dyrektor regionalny dla nadleśnictw. W celu osiągnięcia wielkości odpisu ustalonego przez ministra właściwego do spraw środowiska ostateczne wielkości wskaźnika odpisu na fundusz leśny w poszczególnych jednostkach podlegają przeliczeniu po uzyskaniu danych o zrealizowanych przychodach ze sprzedaży drewna za dany rok.

2. Zmiana w trakcie roku ustalonej dla jednostki organizacyjnej Lasów Państwowych wielkości wskaźnika odpisu na fundusz leśny wymaga zmiany zarządzenia w sprawie planu danej jednostki organizacyjnej.

§ 3

W wypadku dokonania zwrotu, zgodnie z obowiązującymi przepisami, należności, kar i opłat z tytułu wyłączenia z produkcji gruntów leśnych, o których mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy, ulegają pomniejszeniu o tę wartość środki zgromadzone na koncie funduszu leśnego.

§ 4

Odszkodowania za szkody w środowisku naturalnym wyrządzone w obrębie lasów i gruntów pozostających w zarządzie Lasów Państwowych zalicza się do środków, o których mowa w art. 57 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy.

§ 5

W zakresie innych dochodów, o których mowa w art. 57 ust. 1 pkt 6 ustawy, mieszczą się:

1) odsetki od środków funduszu leśnego na rachunkach bankowych,

2) zwroty środków nienależnie otrzymanych z funduszu leśnego w latach ubiegłych,

3) środki uzyskane z tytułu niewykonanych zadań rzeczowych z zakresu działalności podstawowej,

4) otrzymane darowizny pieniężne z przeznaczeniem na fundusz leśny.

§ 6

1. Wartość środków na wyrównanie niedoborów powstających przy realizacji zadań gospodarki leśnej i zadań dotyczących administracji publicznej w zakresie leśnictwa, o których mowa w art. 58 ust. 1 ustawy, ustala się, biorąc pod uwagę:

1) planowany wynik finansowy na działalności leśnej, z uwzględnieniem równowartości odpisów amortyzacyjnych rzeczowych aktywów trwałych służących działalności leśnej, sfinansowanych ze środków zewnętrznych;

2) wartość środków przeznaczonych na realizację zadań dotyczących administracji publicznej w zakresie leśnictwa.

2. Przy określaniu wartości środków na wyrównanie niedoborów mogą być uwzględniane również wskaźniki: płynności finansowej oraz pokrycia kapitałem własnym rzeczowych aktywów trwałych.

§ 7

W zakresie wspólnych przedsięwzięć, o których mowa w art. 58 ust. 2 pkt 1 ustawy, mieszczą się zadania realizowane:

1) przez Dyrektora Generalnego na rzecz jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych, bezpośrednio lub za pośrednictwem wskazanej jednostki organizacyjnej Lasów Państwowych, w szczególności przez zakład;

2) przez co najmniej dwie jednostki organizacyjne Lasów Państwowych w ramach programów zatwierdzonych przez Dyrektora Generalnego;

3) w ramach tworzenia, łączenia, dzielenia, likwidacji nadleśnictw i zakładów zgodnie z § 6 ust. 4 rozporządzenia;

4) w ramach tworzenia bądź przystępowania do spółek, o których mowa w art. 42 ust. 1 ustawy.

§ 8

W ramach wydatków na inne zadania z zakresu gospodarki leśnej w lasach, o których mowa w art. 58 ust. 2 pkt 6 ustawy, mieszczą się koszty związane z prowadzeniem rachunków bankowych funduszu leśnego.

§ 9

1. W wypadku wystąpienia nadzwyczajnych zagrożeń dla lasów w ramach długookresowego cyklu produkcji leśnej Dyrektor Generalny może z wydzielonej części środków funduszu leśnego utworzyć fundusz stabilizacji, o którym mowa w art. 58 ust. 4 ustawy.

2. Zasady wydatkowania środków z funduszu stabilizacji określa każdorazowo w drodze decyzji Dyrektor Generalny.

§ 10

1. Na szczeblu Dyrekcji Generalnej wprowadza się katalog wydatków funduszu leśnego na zadania realizowane w Lasach Państwowych, który stanowi załącznik nr 1 do niniejszego zarządzenia. (Załączników nie drukujemy - przyp. red.).

2. Wykaz zadań sporządzony zgodnie z katalogiem wydatków funduszu leśnego w danym roku stanowi załącznik do planu.

3. Zmiany w planie wydatków funduszu leśnego, po uzyskaniu akceptacji Dyrektora Generalnego, stają się integralną częścią wykazu zadań realizowanych w ramach planu w danym roku.

Rozdział 2

Procedura ujmowania zadań w planie wydatków funduszu leśnego

§ 11

1. W Dyrekcji Generalnej wprowadza się procedurę ujmowania w planie wydatków funduszu leśnego zadań wymienionych w art. 58 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 ustawy, która obejmuje:

1) wnioskowanie o przyjęcie zadań do planu,

2) opiniowanie wniosków przez komórki organizacyjne Dyrekcji Generalnej w zakresie swoich kompetencji,

3) weryfikację wniosków w toku sesji weryfikacyjnej,

4) przyjęcie zadań do planu.

2. Procedurę, o której mowa w ust. l, stosuje się odpowiednio do zadań realizowanych w lasach nie będących w zarządzie Lasów Państwowych.

§ 12

1. Wnioskowanie o przyjęcie zadań do planu może następować, z zachowaniem drogi służbowej, z inicjatywy:

1) nadleśniczego,

2) dyrektora/kierownika zakładu,

3) kierownika właściwej komórki organizacyjnej Dyrekcji Generalnej.

2. Podstawą wystąpienia o przyznanie środków funduszu leśnego jest sformułowanie pisemnego zapotrzebowania.

3. Zapotrzebowanie, o którym mowa w ust. 2, powinno zawierać w szczególności:

1) nazwę zadania wymagającego uruchomienia środków funduszu leśnego,

2) szczegółowy opis zadania wraz z podaniem zakresu rzeczowego i finansowego,

3) całkowitą kwotę wnioskowaną do uruchomienia,

4) uzasadnienie potrzeby przydzielenia środków funduszu leśnego,

5) proponowany kod zadania oraz źródło finansowania w ramach funduszu leśnego (zgodnie z obowiązującym słownikiem w SILP).

4. Pisemne zapotrzebowanie, po przesłaniu do Dyrekcji Generalnej, podlega analizie i ocenie przez kierownika właściwej komórki organizacyjnej Dyrekcji Generalnej z punktu widzenia poprawności ustalenia, kwoty przewidzianej na realizację zadania, kodu zadania i źródła finansowania oraz celowości i zasadności ujęcia w planie wydatków funduszu leśnego.

5. Kierownik właściwej komórki organizacyjnej Dyrekcji Generalnej po pozytywnej ocenie zapotrzebowania, o którym mowa w ust. 2, sporządza „Wniosek o ujęcie czynności i zadań w planie wydatków funduszu leśnego", według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 do niniejszego zarządzenia. Wniosek należy sporządzić w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach.

6. Kierownik właściwej komórki organizacyjnej Dyrekcji Generalnej, w ramach inicjatywy własnej, wnioskuje o środki funduszu leśnego, korzystając z wzoru wniosku stanowiącego załącznik nr 2.

7. Wniosek, o którym mowa w ust. 5, może zostać złożony przez kierownika komórki organizacyjnej Dyrekcji Generalnej do dalszego procedowania, pod warunkiem, że dane zadanie:

1) stanowi uprawniony wydatek funduszu leśnego,

2) mieści się w obszarze zadaniowym tej komórki organizacyjnej.

8. Jeden z egzemplarzy wniosku, o którym mowa w ust. 5 lub 6, przekazywany jest do wydziału właściwego ds. planowania Dyrekcji Generalnej w celu prowadzenia dalszych prac nad planem, drugi natomiast pozostaje w komórce organizacyjnej Dyrekcji Generalnej właściwej ze względu na przedmiot wniosku.

§ 13

1. Weryfikacja wniosków, o której mowa w § 11 ust. 1 pkt 3, odbywa się w toku sesji weryfikacyjnej organizowanej przez naczelnika wydziału właściwego ds. planowania Dyrekcji Generalnej w trakcie prac nad planem na dany rok. W sesji weryfikacyjnej uczestniczą: zainteresowani kierownicy komórek organizacyjnych Dyrekcji Generalnej, zastępcy Dyrektora Generalnego właściwi ze względu na przedmiot rozpatrywanych wniosków oraz główny księgowy Lasów Państwowych.

2. Wydział właściwy ds. planowania Dyrekcji Generalnej przedstawia na sesji weryfikacyjnej przewidywaną sytuację finansową Lasów Państwowych w roku, na który sporządzany jest plan, oraz przewidywany bilans funduszu leśnego.

3. W toku sesji weryfikacyjnej analizie podlegają w szczególności:

1) możliwość sfinansowania zadania z punktu widzenia stanu środków funduszu leśnego (na podstawie przewidywanego bilansu funduszu leśnego),

2) kondycja finansowa jednostki organizacyjnej Lasów Państwowych zabiegającej o środki funduszu leśnego.

4. Zestawienie wniosków zaakceptowanych w toku sesji weryfikacyjnej stanowi podstawę ujęcia zadań w planie wydatków funduszu leśnego zatwierdzanym przez Dyrektora Generalnego.

Rozdział 3

Procedura zmiany planu wydatków funduszu leśnego

§ 14

Na szczeblu Dyrekcji Generalnej wprowadza się procedurę zmiany planu wydatków funduszu leśnego, obejmującą:

1) przesunięcie środków finansowych pomiędzy czynnościami/ zadaniami,

2) uruchomienie środków finansowych rezerwy ogólnej funduszu leśnego,

3) zwrot niewykorzystanych środków finansowych do rezerwy ogólnej funduszu leśnego.

§ 15

1. W celu wprowadzenia zmian do planu, o których mowa w § 14, na szczeblu Dyrekcji Generalnej wprowadza się wzór formularza pod nazwą „Wniosek o zmianę planu wydatków funduszu leśnego", stanowiący załącznik nr 3 do niniejszego zarządzenia.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, może być sporządzany z inicjatywy własnej kierownika właściwej komórki organizacyjnej Dyrekcji Generalnej albo na podstawie pisemnego zapotrzebowania nadesłanego z zachowaniem drogi służbowej przez nadleśniczego lub dyrektora/kierownika zakładu.

3. Pisemne zapotrzebowanie, o którym mowa w ust. 2, powinno zawierać:

1) nazwę zadania wymagającego uruchomienia środków funduszu leśnego,

2) opis zadania wraz z jego zakresem,

3) kwotę wnioskowaną do uruchomienia,

4) uzasadnienie potrzeby przydzielenia środków funduszu leśnego,

5) proponowane kody zadań oraz źródła finansowania w ramach funduszu leśnego (zgodnie z obowiązującym słownikiem w SILP).

4. Pisemne zapotrzebowanie na środki funduszu leśnego kierowane jest do właściwej komórki organizacyjnej Dyrekcji Generalnej celem wykonania analizy i oceny z punktu widzenia celowości, zasadności oraz poprawności ustalenia kwoty przewidzianej na realizację zadania skutkującego zmianą, o której mowa w § 14.

5. Pozytywnie ocenione zapotrzebowanie stanowi podstawę sporządzenia przez kierownika właściwej komórki organizacyjnej Dyrekcji Generalnej wniosku, o którym mowa w ust. 1, a następnie przekazania do wydziału właściwego ds. planowania Dyrekcji Generalnej.

6. Kierownik komórki organizacyjnej Dyrekcji Generalnej może złożyć wniosek pod warunkiem, że zadanie przewidziane do sfinansowania ze środków funduszu leśnego:

1) stanowi uprawniony wydatek funduszu leśnego,

2) mieści się w obszarze zadaniowym tej komórki organizacyjnej.

7. Złożenie wniosku, o którym mowa w ust. 1, w zakresie uruchomienia środków rezerwy ogólnej funduszu leśnego następuje przed podjęciem decyzji o przyszłych zobowiązaniach.

8. Wzór wniosku, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio do zadań realizowanych w lasach nie będących w zarządzie Lasów Państwowych.

9. Ewidencja wniosków, o których mowa w ust. 1, prowadzona jest w wydziale właściwym ds. planowania Dyrekcji Generalnej.

§ 16

1. Wydział właściwy ds. planowania Dyrekcji Generalnej dokonuje weryfikacji wniosku, uwzględniając w szczególności:

1) kondycję finansową jednostki organizacyjnej Lasów Państwowych zabiegającej o środki funduszu leśnego;

2) poprawność wypełnienia wniosku z punktu widzenia wskazanych pozycji planu, kodów czynności oraz kodów zadań dostępnych w Systemie Informatycznym Lasów Państwowych;

3) aktualny stan środków finansowych w rezerwie ogólnej funduszu leśnego.

2. Po uzyskaniu pozytywnej opinii wydziału właściwego ds. planowania Dyrekcji Generalnej wniosek podlega akceptacji przez zastępcę Dyrektora Generalnego właściwego ze względu na przedmiot wniosku, a następnie kierowany jest do zatwierdzenia przez Dyrektora Generalnego. Jeżeli komórka wnioskująca podlega bezpośrednio Dyrektorowi Generalnemu, przed zatwierdzeniem przez Dyrektora Generalnego, wniosek przekazywany jest do akceptacji przez zastępcę Dyrektora Generalnego właściwego ds. ekonomicznych.

3. Po zatwierdzeniu wniosku przez Dyrektora Generalnego wydział właściwy ds. planowania Dyrekcji Generalnej wprowadza odpowiednie zmiany w Systemie Informatycznym Lasów Państwowych, kierownik zaś właściwej komórki organizacyjnej Dyrekcji Generalnej przygotowuje pisemną informację do regionalnej dyrekcji lub zakładu Lasów Państwowych o zasięgu krajowym, zawierającą w szczególności:

1) warunki uruchomienia środków pieniężnych,

2) kod zadania oraz źródło finansowania zgodnie z obowiązującym słownikiem w SILP,

3) termin oraz sposób rozliczenia się z przyznanych środków regionalnej dyrekcji regionalnej lub zakładu Lasów Państwowych o zasięgu krajowym.

§ 17

Jeżeli w następstwie okresowego przeglądu stopnia realizacji planu kierownik komórki organizacyjnej Dyrekcji Generalnej uzna, że zaplanowane środki funduszu leśnego na realizację zadania nie zostaną wykorzystane w pełnej wysokości do końca roku, wówczas po uzgodnieniu zasadności z kierownikiem komórki właściwej ds. planowania przenosi niewykorzystane środki do rezerwy ogólnej funduszu leśnego, wypełniając wniosek, o którym mowa w § 15 ust. 1.

§ 18

1. Jeśli dokonywana w ciągu roku kompleksowa analiza realizacji planu Lasów Państwowych wskaże na przewidywany, ponadplanowy przyrost przychodów funduszu leśnego z tytułu odpisu podstawowego lub/oraz przychodów dodatkowych, wydział właściwy ds. planowania Dyrekcji Generalnej (stosownie do przewidywanej kwoty tego przyrostu) może wystąpić do Dyrektora Generalnego z wnioskiem o zwiększenie kwoty rezerwy ogólnej o ponadplanowe przychody funduszu leśnego.

2. Wykorzystanie tych środków odbywa się na zasadach ogólnych.

Rozdział 4

Procedura czasowego udostepnienia środków funduszu leśnego

§ 19

W sytuacji zagrożenia czasową utratą płynności finansowej nadleśnictwa nadleśniczy na podstawie art. 58 ust. 1 ustawy może występować do Dyrektora Generalnego, za pośrednictwem dyrektora regionalnego, z wnioskiem o czasowe udostępnienie środków funduszu leśnego, opracowanym według wzoru stanowiącego załącznik nr 4 do niniejszego zarządzenia.

§ 20

Dyrektor regionalny, za pośrednictwem którego kierowany jest wniosek o czasowe udostępnienie środków funduszu leśnego:

1) weryfikuje wniosek pod względem zasadności ubiegania się o środki funduszu leśnego,

2) opracowuje harmonogram czasowego udostępnienia i zwrotu środków, stanowiący integralną część wniosku o czasowe udostępnienie środków funduszu leśnego, który wraz z wnioskiem przesyła do Dyrektora Generalnego.

§ 21

1. Wniosek, o którym mowa w § 19, po wpłynięciu do Dyrekcji Generalnej kierowany jest do właściwej komórki organizacyjnej celem weryfikacji zakresu rzeczowego oraz celowości i zasadności ubiegania się o środki funduszu leśnego.

2. Po uzyskaniu pozytywnej opinii właściwej komórki organizacyjnej Dyrekcji Generalnej wniosek przekazywany jest do wydziału właściwego ds. planowania Dyrekcji Generalnej celem określenia możliwości czasowego udostępnienia środków funduszu leśnego, a następnie do akceptacji Dyrektora Generalnego.

3. Wniosek, po uzyskaniu akceptacji Dyrektora Generalnego, przekazywany jest do wydziału właściwego ds. planowania Dyrekcji Generalnej i stanowi podstawę do przygotowania porozumienia w sprawie czasowego udostępnienia środków funduszu leśnego wg wzoru stanowiącego załącznik nr 5 do niniejszego zarządzenia.

4. Następnie porozumienie, o którym mowa w ust. 3, w celu jego podpisania, przekazywane jest w wersji elektronicznej, za pośrednictwem regionalnej dyrekcji, do jednostki ubiegającej się o środki.

5. Po podpisaniu przez kierownika jednostki ubiegającej się o środki porozumienie przekazywane jest drogą służbową do podpisania przez dyrektora regionalnego, a następnie przez Dyrektora Generalnego.

6. Porozumienie, po podpisaniu przez Dyrektora Generalnego, podlega rejestracji w wydziale właściwym ds. planowania Dyrekcji Generalnej.

7. Porozumienia przekazywane są poszczególnym stronom - dwa egzemplarze otrzymuje regionalna dyrekcja, w tym jeden dla nadleśnictwa, jeden egzemplarz otrzymuje wydział właściwy ds. księgowości Dyrekcji Generalnej oraz jeden - wydział właściwy ds. planowania Dyrekcji Generalnej.

8. Na podstawie porozumienia wydział właściwy ds. księgowości Dyrekcji Generalnej przekazuje środki na rachunek regionalnej dyrekcji, a regionalna dyrekcja niezwłocznie po ich otrzymaniu - na rachunek wnioskującego nadleśnictwa.

§ 22

1. Rozliczenie środków otrzymanych w ramach czasowego udostępnienia środków funduszu leśnego następuje w terminie określonym w porozumieniu, o którym mowa w § 21 ust. 3.

2. W wypadku braku możliwości zwrotu czasowo udostępnionych środków funduszu leśnego w terminie wskazanym w porozumieniu nadleśnictwo, z zachowaniem trybu określonego w § 19, może wystąpić do Dyrektora Generalnego z wnioskiem o zmianę terminu zwrotu środków.

3. Akceptacja przez Dyrektora Generalnego wniosku, o którym mowa w ust. 2, stanowi podstawę do zawarcia aneksu do porozumienia, o którym mowa w § 21 ust. 3.

§ 23

1. W sytuacji zagrożenia czasową utratą płynności finansowej w wyniku szczególnych działań podejmowanych na rzecz realizacji zadań gospodarki leśnej w nadleśnictwach, dyrektor/ kierownik zakładu, na podstawie art. 58 ust. 2 pkt 1 ustawy, może występować do Dyrektora Generalnego, za pośrednictwem dyrektora regionalnego (jeżeli dotyczy), z pisemnym wnioskiem o czasowe udostępnienie środków funduszu leśnego.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, po wpłynięciu do Dyrekcji Generalnej kierowany jest do właściwej komórki organizacyjnej celem weryfikacji zakresu rzeczowego oraz celowości i zasadności ubiegania się o środki funduszu leśnego.

3. Na podstawie pozytywnie ocenionego wniosku przez kierownika właściwej komórki organizacyjnej Dyrekcji Generalnej, po akceptacji głównego księgowego Lasów Państwowych i zastępcy Dyrektora Generalnego właściwego ze względu na przedmiot wniosku, Dyrektor Generalny zatwierdza wniosek.

4. Kierownik właściwej komórki organizacyjnej Dyrekcji Generalnej przygotowuje pisemną informację zawierającą w szczególności:

1) warunki uruchomienia środków pieniężnych,

2) sposób i termin rozliczenia się z przyznanych środków, którą przesyła drogą służbową do jednostki organizacyjnej wymienionej w ust. 1.

Rozdział 5

Postanowienia końcowe

§ 24

Tracą moc:

1) Zarządzenie nr 1 Dyrektora Generalnego z dnia 31 stycznia 2012 r. w sprawie zasad i procedur postępowania w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych w zakresie dysponowani środkami funduszu leśnego (EP-363-2-1/2012);

2) Zarządzenie nr 8 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 15 lutego 2016 r. w sprawie zawieszenia Zarządzenia nr 1 Dyrektora Generalnego z dnia 31 stycznia 2012 r. w sprawie zasad i procedur postępowania w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych w zakresie dysponowani środkami funduszu leśnego (EP.0210.1.2016).

§ 25

Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.