orzecznictwo

Spadkobiercy nie zastąpią przed sądem zmarłego płatnika

Jeśli płatnik nie dożył zakończenia postępowania w sprawie zadłużenia składkowego, to musi ono zostać umorzone. Zakres odpowiedzialności spadkobierców za te należności zostanie potwierdzony odrębną decyzją

Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 5 czerwca 2024 r. (sygn. akt I USKP 91/23), oddalając przy tym skargę ZUS na postanowienie o umorzeniu postępowania wydane przez sąd apelacyjny. Zdaniem ZUS, mimo że płatnik kwestionujący decyzję o wysokości zadłużenia zmarł, postępowanie nie mogło zostać umorzone. SN potwierdził jednak prawidłowość działania sądu II instancji. Podkreślił, że w przeciwieństwie do zobowiązań cywilnoprawnych w przypadku składek na spadkobierców nie przechodzą automatycznie obowiązki z tym związane.

Konieczna decyzja

W sprawie odpowiedzialności za długi składkowe ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 497) odsyła do przepisów ustawy z 29 sierpnia 1997 r. ‒ Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383; ost.zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 879; dalej: o.p.). Zgodnie z art. 97 par. 1 o.p. spadkobiercy podatnika (odpowiednio płatnika) przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Co ciekawe, odpowiedzialność za zadłużenie podatkowe, a więc i składkowe, może ponieść także zapisobierca. Jak wynika z art. 106 par. o.p., zapisobierca, który otrzymał należny mu zapis, ponosi odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe spadkodawcy. Zakres jego odpowiedzialności jest ograniczony do wartości otrzymanego zapisu.