Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia osób pracujących w czasie epidemii COVID-19. Ogólne wytyczne i lista kontrolna

Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy w uzgodnieniu z Głównym Inspektoratem Pracy przygotował materiał, w którym oprócz zaleceń dotyczących bezpieczeństwa epidemiologicznego zawiera praktyczną listę kontrolną, ułatwiającą wprowadzenie rozwiązań pozwalających szybciej reagować na zagrożenia, zarówno w trakcie epidemii, jak również po jej zakończeniu.

 

1. Wprowadzenie

Zgodnie z polskim prawem (art. 207 § 2 oraz art. 304 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy; dalej: k.p.), obowiązki dotyczące zapewnienia osobom pracującym bezpieczeństwa i ochrony zdrowia spoczywają:

1. na pracodawcy - w stosunku do pracowników zatrudnionych na podstawie stosunku pracy oraz wykonujących na rzecz pracodawcy pracę na innej podstawie niż stosunek pracy (w tym samozatrudnionych), o ile praca ta wykonywana jest w zakładzie pracy lub w miejscu wskazanym przez pracodawcę;
2. na przedsiębiorcy - w stosunku do osób zatrudnionych przez niego na innej podstawie niż stosunek pracy (w tym samozatrudnionych).

Wśród działań zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia pracujących, podejmowanych przez pracodawcę, działaniem podstawowym jest dokonanie przez niego oceny ryzyka zawodowego oraz stosowanie niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających to ryzyko (art. 226 pkt 1 k.p.). Zgodnie z powyższymi przepisami, pracodawca, dokonując oceny ryzyka zawodowego, ma obowiązek uwzględnić wszystkie czynniki występujące w środowisku pracy oraz związane z jej wykonywaniem. W związku z epidemią COVID-19, w zakładach pracy, poza występującymi dotychczas zagrożeniami, pojawiło się nowe zagrożenie, powodowane przez koronawirusa SARS-CoV-2. Pracodawca ma więc obowiązek podjęcia działań zmierzających do ograniczenia ryzyka związanego z narażeniem na ten czynnik biologiczny.

Ponieważ stanowi on poważne zagrożenie dla zdrowia ogółu populacji, w tym osób pracujących, należy ocenić ryzyko związane z narażeniem na SARS-CoV-2 i zastosować wszystkie dostępne środki dla jego ograniczenia. Zastosowane przez pracodawców i przedsiębiorców środki zapobiegawcze powinny gwarantować, że wykonywanie pracy nie zwiększa prawdopodobieństwa zarażenia pracowników koronawirusem SARS-CoV-2 powyżej szacowanego dla innych członków społeczeństwa, którzy w życiu codziennym stosują się do wprowadzanych w związku z epidemią ograniczeń, nakazów i zakazów. Niniejsze wytyczne opracowano w celu ułatwienia pracodawcom i przedsiębiorcom prowadzenia w czasie epidemii działań skierowanych na osiągnięcie bezpiecznego i zdrowego środowiska pracy. Mogą one pomóc we właściwej realizacji wymagań Kodeksu pracy dotyczących obowiązku ochrony zdrowia i życia zatrudnionych i osób prowadzących na własny rachunek działalność gospodarczą, z uwzględnieniem wymagań wprowadzonych rozporządzeniem Rady Ministrów z 2 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 poz. 792). Wytyczne zawierają ogólne informacje o środkach profilaktycznych, które należy stosować w czasie epidemii w każdym zakładzie pracy, w tym informacje dotyczące: